Wikipedia

Siły Powietrzne Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej

Siły Powietrzne Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (chiń. upr. 中国人民解放军空军; chiń. trad. 中國人民解放軍空軍; pinyin Zhōngguó Rénmín Jiěfàngjūn Kōngjūn, skrót ang. PLAAF) – jeden z rodzajów sił zbrojnych Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, od początku istnienia ich kręgosłup stanowiły maszyny radzieckie, a później ich kopie produkowane w Chinach, obecnie liczą ponad 2000 statków powietrznych.

Siły Powietrzne Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej
中国人民解放军海军
Godło
Państwo

 Chińska Republika Ludowa

Siły zbrojne

Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza

Data utworzenia

11 listopada 1949

Znak rozpoznawczy

Proporzec

Multimedia w Wikimedia Commons

Chińczycy od początku istnienia nowego państwa napotkali na trudności w budowie nowoczesnej armii, nie będąc w stanie zaprojektować i budować nowoczesnego samolotu byli skazani na współpracę z ZSRR. Oba kraje zbliżyła wojna koreańska, w trakcie której Chińczycy latali na radzieckich MiG-15 (w ChRL J-2), zakłady Shenyang uruchomiły nawet licencyjną produkcję treningowych MiG-15UTI (oznaczone JJ-2). W latach 50. Chiny zbudowały znaczne zaplecze przemysłowe, aby móc samodzielnie produkować samoloty dla swojego lotnictwa.

19 listopada 2015 roku ogłoszono podpisanie kontraktu pomiędzy rządami Chin i Rosji na sprzedaż 24 samolotów Su-35. Wartość umowy szacowana jest na 2 miliardy USD. Dostawy myśliwców mają się rozpocząć w 2017, a zakończyć w 2018 roku. Negocjacje trwały od 2011 roku, które dotyczyły miejsca produkcji maszyn. Postanowiono, że samoloty powstają w zakładach Suchoja w Komsomolsku nad Amurem, z wykorzystaniem niektórych chińskich komponentów maszyny. Siły Powietrzne Chin staną się pierwszym zagranicznym użytkownikiem Su-35[1].

Wyposażenie jednostek transportowych edytuj

Zadaniem lotnictwa transportowego jest zapewnienie transportu wewnątrz kraju oraz wsparcie działań za granicą. Chińska Republika Ludowa w wielu regionach swojego rozległego terytorium posiada słabo rozbudowaną sieć infrastruktury drogowej. Realizacja transportu w takim przypadku realizowana jest przez wojskowy transport powietrzny. Problemem braku wsparcia dla rozrostu sił transportowych był brak nowoczesnego sprzętu wraz z brakiem technologii w tej dziedzinie. Przyczyną za ten stan rzeczy były negatywne stosunku z ZSRR oraz ograniczone moce produkcyjno-konstrukcyjne chińskiego przemysłu lotniczego[2].

Pierwszy chiński samolot transportowy był to Yun-5, który był radzieckim samolotem An-2. Od 1957 roku montowano samoloty z części sprowadzonych z ZSRR, a następnie uruchomiono miejscową produkcję. W trzynaście lat do 1970 roku powstało 728 sztuk w fabryce Nanchang, a od tego roku również fabryka Shijiazhuang. Jedyną zmianą konstrukcyjną w stosunku do radzieckich lub polskich samolotów było zamontowanie na końcu wingletów[3].

W latach 1974-1975 opracowano samolot Y-11, którego produkcja trwała zaledwie dwa lata. Napędzany był dwoma silnikami tłokowymi z dziewięcioma cylindrami Huosai-6A o mocy 213 kW każdy. Samolot z powodu niepraktyczności został wycofany z użytkowania. Samolot Y-11 Turbo Panda, który powstał na podstawie poprzednika to samolot u układzie grzbietopłatu z skrzydłami wzmocnionymi zastrzałami. Napęd stanowią dwa silniki Pratt & Whitney Canada PT6A-27 z śmigłami Hartzell o łącznej mocy 1360 kW. Kabina mieści 17 pasażerów i 1700 kg ładunku. Kadłub nie posiada tylnych drzwi załadunkowych. Konstrukcja została oblatana w 1982 roku. Nazwa następnie została zmieniona na Y-12. Maszyna została zmodernizowana poprzez wydłużenie skrzydeł o 2 metry, przez skośne końcówki oraz wymieniono silniki na mocniejsze. Próby w locie zostały zakończone w 2002 roku. Wyprodukowano ich około 120 sztuk[3].

Chiński samolot Yun-7 jest chińską kopią samolotu radzieckiego An-24. Nie ma informacji czy samolot był skopiowany po zakupieniu wersji cywilnych czy dokonano zakupienia dokumentacji. Pierwszy samolot oblatano w latach 70 XX wieku, a wersję z tylną rampą załadowczą Y-7H oblatano końcem lat 90[4].

Samolot An-12 jest największym chińskim samolotem transportowym, który produkowany jest seryjnie. Państwo Chińskie otrzymało w latach 60 kilka samolotów An-12 i dokumentację umożliwiającą samodzielny montaż bez licencji i dokumentacji produkcyjnej. Rozpoczęcie kopiowania radzieckiego samolotu zostało ustalone w 1969 roku. Prototyp zbudowano w 1974 roku. Oznaczenie chińskiego klona ustalono na Yun-8. Próby nad samolotem zostały zakończone w 1980 roku. W użyciu pozostaje około 90 sztuk z 100 wyprodukowanych samolotów. Różnica między radzieckim odpowiednikiem widoczna jest w przeszklonym nosie, który został wydłużony. Modernizacji uległy również wrota załadunkowe, skopiowane z amerykańskiego Herculesa oraz zostały powiększone celem transportu śmigłowców. W 1990 próbowano samodzielnie uszczelnić kabinę celem hermetyzacji jednak konieczne było skorzystanie pomocy z usług firmy Lockheed Martin. Zmiana miała oficjalnie umożliwić transport zwierząt, ale dała możliwość transportu żołnierzy nad Himalajami[5].

Niektóre samoloty Yun-8 posiadają większe osłony dielektryczne na przodzie kadłuba. Przyczyną były dłuższe anteny radaru. Samolotów tych używa się powszechnie do transportu i maszyn specjalnych jak rozpoznanie lub testowania nowych komponentów. W 1993 roku planowano stworzyć wersję cywilną samolotu. W 1997 roku zmodernizowano podwozie samolotu. W 2004 roku rozpoczęto modernizację samolotu. Planowano importować silniki od Pratt & Whitney PW150B i śmigła sześciołopatowe Dowty R-408. Modernizacja z powodu przedłużających się prac, została wsparta umową z biurem Antonowa, które miało zaprojektować nowe skrzydła z kesonem pełniącym rolę zbiornika paliwa. Samolot po modernizacji otrzymał oznaczenie Y-8F-600. Oblatano go w 2007 roku według źródeł chińskich pomimo nie ujawnienia żadnego zdjęcia prototypu. Maszyna była później modernizowana pod względem zadań specjalnych. W ogonie wprowadzono masywny opływ aerodynamiczny, zlikwidowano rampę załadunkową, zmniejszono grzebień aerodynamiczny, wydłużono gondole podwozia, zwiększono ładownie o 1 metr. Kolejna zmiana dodała kolejny metr ładowni, nowe silniki i zwiększenie steru kierunku. W 2005 roku podane zostały informacje o pracy nad samolotem Y-8U[6].

W 2007 roku ujawniono makietę samolotu, która okazała się kopią Ił-76. W 2009 roku oficjalnie ogłoszono pracę nad konstrukcją samolotu Y-20. Samolot stanowi połączenie rozwiązań z różnych samolotów. Z samolotu Ił-76 zaczerpnięto skrzydła, natomiast ogon wzięto z C-17A Globemaster III, podwozie z Airbus A400M, a przód z An-70[7].

Samoloty z importu edytuj

Po II wojnie światowej Chiny używały samolotów C-46, C-47, Li-2, Ił-12, Ił-14, Ił-18, Tu-124. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku zakupiono Ił-76[8].

Plany niezrealizowane edytuj

Pierwszym dużym samolotem transportowym miała być kopia Boeinga 707 - Y-10. Projekt jednak porzucono[8].

Wyposażenie edytuj

Samolot Producent Typ Wersja Liczba sztuk[9] Uwagi
Samoloty myśliwskie
Chengdu J-20 Chiny mysliwiec trudnowykrywalny ~50[10]
Suchoj Su-35   Rosja myśliwiec wielozadaniowy Su-35S 24
Chengdu J-10   Chiny myśliwiec wielozadaniowy J-10A/B J-C
J-10S 		436[11] Dopiero wersja C jest uważana za nowoczesną maszynę.
Su-30   Rosja myśliwiec wielozadaniowy Su-30MKK ~76 Marynarka wykorzystuje 24 Su-30MKK2.
Shenyang J-16 Chiny mysliwiec przewagi powietrznej J-16

J-16D

100+[12] Rozwojowa kopia Su-30

Wersja D - walka elektroniczna

Shenyang J-11   Chiny myśliwiec wielozadaniowy J-11A
J-11B 		120 kopia Su-27
Suchoj Su-27   Rosja myśliwiec przewagi powietrznej Su-27SK
Su-27UBK 		53
16
Shenyang J-8II   Chiny myśliwiec przechwytujący J-8A/J-8B 96
Chengdu J-7   Chiny myśliwiec J-7 389 kopia MiG-21F-13
Samoloty szturmowe
Xi’an JH-7   Chiny myśliwiec szturmowy JH-7/A 72
Nanchang Q-5   Chiny samolot bliskiego wsparcia Q-5 119 rozwinięcie J-6/MiG-19
Bombowce
Xi’an H-6   Chiny bombowiec strategiczny H-6 120 Licencyjna kopia Tu-16, produkowane są zmodernizowane H-6K.
Samoloty wczesnego ostrzegania
KJ-2000   Chiny wczesne ostrzeganie 5 Zmodyfikowane w Chinach Ił-76.
KJ-200   Chiny wczesne ostrzeganie 2 Na bazie Y-8.
Samoloty szkolno-treningowe
Nanchang CJ-6   Chiny szkolenie wstępne CJ-6 300+ rozwinięcie Jak-18A
Hongdu JL-8   Chiny szkolenie podstawowe JL-8 190
Hongdu L-15   Chiny szkolenie zaawansowane L-15 2
Samoloty transportowe
Ił-76   Rosja strategiczny transportowiec Ił-76MD 20
Harbin Y-12   Chiny lekki transportowiec Y-12 ?
Harbin Y-11   Chiny lekki transportowiec Y-11 50
Shaanxi Y-8   Chiny taktyczny transportowiec Y-8 45 kopia An-12
Xi’an Y-7   Chiny lekki transportowiec Y-7 80
Shijiazhuang Y-5   Chiny lekki transportowiec Y-5 300
Bombardier Challenger 600   Kanada transport VIP CL 601 5
Powietrzne tankowce
Xi’an H-6   Chiny tankowiec powietrzny HY-6 10
Śmigłowce
Mi-17   ZSRR transportowy Mi-17 330
Changhe Z-8   Chiny ciężki transportowy Z-8 8 licencyjny Super Frelon
Harbin Z-9   Chiny wielozadaniowy
bojowy 		Z-9
WZ-9 		180
30 		licencyjny Eurocopter Dauphin
Changhe WZ-10   Chiny szturmowy WZ-10 300[13]
Changhe Z-11   Chiny użytkowy
bojowy 		Z-11
Z-11W 		30
30 		licencyjny Eurocopter Écureuil
Eurocopter AS 532 Cougar   Francja transportowy AS 532 6
Sikorsky UH-60 Black Hawk   Stany Zjednoczone transportowy S-70C 16
Harbin HC-120   Chiny
  Francja
  Singapur 		Śmigłowiec szkolny HC-120 93 Zamówiono 130, licencyjny EC120 Colibri.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Andrzej Hładij, Rosyjskie myśliwce Su-35 dla Chin. „Podpisano kontrakt” [online], defence24.pl, 20 listopada 2015 [dostęp 2016-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-23].
  2. ↑ Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 80, ISSN1732-5323
  3. ↑ a b Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 81, ISSN1732-5323
  4. ↑ Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 82, ISSN1732-5323
  5. ↑ Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 82-83, ISSN1732-5323
  6. ↑ Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 84, ISSN1732-5323
  7. ↑ Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 87, ISSN1732-5323
  8. ↑ a b Tomasz Szulc, Chińskie samoloty transportowe [w:] Lotnictwo (09/2014), Magnum-X, wrzesień 2014, s. 89, ISSN1732-5323
  9. ↑ World Air Forces 2013, 11 grudnia 2012, flightglobal.com. flightglobal.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)]. Dostęp: 2012-12-15
  10. ↑ Liu Zhen, China is behind on production of its most advanced fighter jet [online], Business Insider [dostęp 2021-04-17] (ang.).
  11. ↑ MO Japonii, analiza wywiadu st 65, 2021.
  12. ↑ The Military Balance 2020, analiza Routledge. st. 265, 2020.
  13. ↑ 2019中国陆军装备“威武雄壮” [online], www.huaxia.com [dostęp 2021-04-17].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Siły_Powietrzne_Chińskiej_Armii_Ludowo-Wyzwoleńczej&oldid=70837378”