Siły Zbrojne Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
Siły Zbrojne Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ros. Вооружённые Силы Союза Советских Социалистических Республик) – siły i środki wydzielone przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich do zabezpieczenia własnych interesów i prowadzenia walki zbrojnej zarówno na swoim terytorium, jak i poza nim. Składały się z centralnych organów dowodzenia wojskowego, Armii Radzieckiej (do lutego 1946 r. nosiła nazwę Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona, a w jej składzie: wojska lądowe, Wojskowe Siły Powietrzne, Wojska Obrony Przeciwlotniczej, Wojska Rakietowe Przeznaczenia Strategicznego ZSRR i Wojska Obrony Cywilnej), Marynarki Wojennej, służb tyłowych Sił Zbrojnych, oddziałów pogranicznych KGB ZSRR (do 1989) oraz wojsk wewnętrznych MSW ZSRR (również do 1989)[3].
| ВС ССС | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Historia | |
| Data sformowania |
30 grudnia 1922 |
| Data rozformowania |
14 lutego 1992 |
| Święto |
23 lutego |
| Dane podstawowe | |
| Wiek poboru |
18 lat |
| Liczebność |
4 258 000 (1990)[1] |
| Budżet wojskowy | |
| Kwota |
244 mld USD[2] |
| % PKB |
12,9% |
W połowie lat 80. Siły Zbrojne ZSRR należały do potężniejszych na świecie pod względem liczebności i wyposażenia; posiadały m.in. duże zapasy broni jądrowej oraz chemicznej. Z łączną liczbą personelu przekraczającą 4 mln 200 tys. żołnierzy w 1990 roku były to największe siły zbrojne świata[1].
Mimo rozpadu ZSRR pod koniec 1991 roki Siły Zbrojne ZSRR istniały de facto do końca 1993 roku w formie Połączonych Sił Zbrojnych WNP, choć de iure przestały istnieć 14 lutego 1992 roku, kiedy Rada Szefów Państw WNP oficjalnie mianowała byłego Ministra Obrony ZSRR Jewgienija Szaposznikowa Naczelnym Dowódcą Połączonych Sił Zbrojnych WNP[4].
Jednostki Sił Zbrojnych ZSRR stacjonowały w wielu miejscach poza granicami Związku Radzieckiego: w Austrii (do 1955), Danii (do 1946, patrz: radziecka okupacja Bornholmu), Norwegii (do 1945), Finlandii, Niemieckiej Republice Demokratycznej, Polsce (do 1993), Czechosłowacji, na Węgrzech, w Bułgarii, Rumunii, na Kubie, we Wietnamie, w Kambodży, Mongolii, Korei Północnej i Demokratycznej Republice Afganistanu (do 1989).
Przypisy edytuj
- ↑ a b International Institute for Strategic Studies 1990 ↓, s. 33
- ↑ Military expenditure by country as percentage of government spending, 1988-2017. SIPRI, 2018. [dostęp 2021-11-13]. (ang.).
- ↑ УКАЗ ПРЕЗИДИУМА ВС СССР ОТ 21.03.1989 N 10224-XI О ВЫВЕДЕНИИ ИЗ СОСТАВА ВООРУЖЕННЫХ СИЛ СССР ПОГРАНИЧНЫХ, ВНУТРЕННИХ И ЖЕЛЕЗНОДОРОЖНЫХ ВОЙСК. Документ с изменениями и дополнениями на 2 февраля 2008 года. Российский Правовой Портал „Семерка”. [dostęp 2021-11-13]. (ros.).
- ↑ ШАПОШНИКОВ Евгений Иванович. Министр обороны СССР (август 1991 — декабрь 1991). Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej. [dostęp 2021-11-13]. (ros.).
Bibliografia edytuj
- International Institute for Strategic Studies, The Military Balance, 1990-1991, Dulles: Potomac Books Inc., 1990, ISBN 978-0080403762 (ang.).