Sianów
Sianów (tuż po wojnie Canów[2], niem. Zanow, kaszub. Sanowò) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Sianów. Położone na Równinie Słupskiej nad strugą Polnicą, ok. 10 km od Koszalina, z którym graniczy administracyjnie.
miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
![]() Centrum Sianowa | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Gmina | |||||
Prawa miejskie |
1343 | ||||
Burmistrz |
Maciej Berlicki | ||||
Powierzchnia |
15,88 km² | ||||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna |
(+48) 94 | ||||
Kod pocztowy |
76-004 | ||||
Tablice rejestracyjne |
ZKO | ||||
Położenie na mapie gminy Sianów ![]() | |||||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego ![]() | |||||
Położenie na mapie powiatu koszalińskiego ![]() | |||||
![]() | |||||
TERC (TERYT) |
3209074 | ||||
SIMC |
0950240 | ||||
Urząd miejski ul. Armii Polskiej 3076-004 Sianów | |||||
Strona internetowa |
Według danych z 30 czerwca 2009 r. miasto miało 6606 mieszkańców[3].
Jest ośrodkiem usługowym z drobnym przemysłem spożywczym. Główny towar eksportowy dawniej stanowiły śledzie oraz piwo z lokalnego browaru (założonego w 1787).
PołożenieEdytuj
Sianów (przy współrzędnych 54°13′N 16°18′E/54,216667 16,300000) leży w północno-wschodniej części województwa zachodniopomorskiego, w północnej części powiatu koszalińskiego. Położony jest na Równinie Słupskiej, nad strugą Polnicą. Na południe od miasta płynie rzeka Unieść oraz Struga Sianowska. Sianów leży na północny wschód od Koszalina, z którym graniczy administracyjnie poprzez lasy Góry Chełmskiej.
Według danych z 1 stycznia 2009 r. powierzchnia miasta wynosi 15,88 km²[4].
Miasto leży na historycznym Pomorzu Zachodnim. Od 1815 r. w rejencji koszalińskiej, w prowincji Pomorze. Po II wojnie światowej Sianów przyłączono do województwa szczecińskiego, a w 1950 roku został włączony do nowo powstałego województwa koszalińskiego.
W pobliżu Sianowa znajduje się rezerwat przyrody "Jodły Karnieszewickie".
HistoriaEdytuj
W 1311 r. przy okazji opisu granic Gorzebądza wspomniano o "villa Sanow", w 1330 r. wzmiankowany był Zamek, który prawdopodobnie znajdował się w widłach Unieści i Polnicy. Sianów prawa miejskie uzyskał z rąk Piotra Święcy z Polanowa w 1343 r. jako własność Święców, a następnie książąt zachodniopomorskich. W XV w. książę Bogusław X miał tu zamek myśliwski, od 1653 miasto stanowiło własność Hohenzollernów brandenburskich (zgermanizowana nazwa Zanow). W 1807 przez Sianów przeszedł pułk polski z Gdańska w drodze do Kołobrzegu, który oblegały wojska napoleońskie. Od XIX w. ośrodek przemysłu zapałczanego. W 1869 r. uzyskał połączenie kolejowe. Podczas ofensywy Armii Czerwonej zniszczenia substancji miejskiej wynosiły ok. 30%[5].
Po przejęciu miasta przez administrację polską w 1945 r. przejściowo używano nazwy Canów (ew. Cianowo)[6], zmienionej po konsultacji z naukowcami Instytutu Bałtyckiego[7] rozporządzeniem rządowym z listopada 1946 r. na Sianowo[8]. Komisja Ustalania Nazw Miejscowości przyjmując nazwę nawiązała do rzeczownika pospolitego "siano"[9].
O gospodarce miasta decydował głównie rozwinięty przemysł zapałczany – Zakłady Przemysłu Zapałczanego "Polmatch" w Sianowie zostały zlikwidowane w 2007 r.[10]
DemografiaEdytuj

- Piramida wieku mieszkańców Sianowa w 2014 roku[1].
ArchitekturaEdytuj
Zabytki chronione prawnie w Sianowie:
- układ urbanistyczny miasta[11],
- kościół pw. św. Stanisława Kostki – szachulcowy kościół parafialny z XVIII w. z wieżą murowaną z 2. poł. XVI w.,
- kaplica cmentarna z 1844 r. (ul. Węgorzewska),
- Park Miejski im. Powstańców Warszawskich w Sianowie[12] z alejami dojazdowymi z pocz. XIX w. (ul. Chrobrego).
Obiekty o walorach historycznych:
TransportEdytuj
Przez miasto przebiega droga krajowa nr 6 (Berlin – Szczecin – Gdańsk – Kaliningrad) i linia kolejowa nr 202 Stargard – Gdańsk. Połączenie z centrum Koszalina umożliwiają prywatni przedsiębiorcy oraz autobusy PKS. Najbliższa stacja kolejowa położona jest w miejscowości Skibno (około 3 km od centrum) – zatrzymują się tam pociągi osobowe. W Skibnie znajduje się duża składnica drewna. Pociągi pospieszne i ekspresowe zatrzymują się w położonym 10 km od Sianowa Koszalinie.
GospodarkaEdytuj
Obecnie w gminie Sianów znajdują się następujące zakłady przemysłowe:
- firma i fabryka "Dega" – wyroby garmażeryjne w Karnieszewicach,
- palarnia kawy "MK Cafe" w Skibnie,
- gospodarstwo rybackie "Dadoń",
- Chłodnie i Budownictwo Przemysłowe "Ganz Polska".
EdukacjaEdytuj
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Janka Bytnara
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Bohaterów 8. Drezdeńskiej Dywizji Piechoty
- Przedszkole Gminne
SportEdytuj
Kluby sportowe w mieście:
- UKS Kometa Sianów – Badminton.
- UKS Victoria Dega Sianów
- klub sportowy "Victoria Sianów" (IV liga, grupa zachodniopomorska).
- UKS Victoria SP 2 Sianów (II liga kobiet, grupa kujawsko-pomorska)
AdministracjaEdytuj
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Sianowa wybierają do swojej rady miejskiej 8 radnych (8 z 15). Pozostałych 7 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Sianów. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest ratusz przy ul. Armii Polskiej.
Burmistrzowie Sianowa:
- 1990–1991 – Mirosław Kamiński
- 1991–1996 – Jerzy Gałązka
- 1998–2000 – Andrzej Henryk Matyjaszek
- 2000–2002 – Andrzej Jankowiak
- 2002–2006 – Andrzej Henryk Matyjaszek
- 2006–2010 – Ryszard Stanisław Wątroba
- od 2010 – Maciej Berlicki
Gmina Sianów utworzyła w obrębie miasta 3 jednostki pomocnicze, zwane osiedlami (tj. Osiedle Nr 1, 2, 3). Organem uchwałodawczym każdego jest ogólne zebranie mieszkańców, które wybiera zarząd osiedla, składający się z przewodniczącego zarządu, sekretarza oraz od 1 do 3 członków[13]
Mieszkańcy Sianowa wybierają parlamentarzystów z okręgu wyborczego Koszalin, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.
Wspólnoty wyznanioweEdytuj
- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Sianów (Sala Królestwa ul. Łużycka 74)[14].
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Sianów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-11-24. ISSN 1734-6118.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2009 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-08-20. ISSN 1505-5507.
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa, 1980, s. 236-237, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
- ↑ Słownik współczesnych nazw geograficznych Pomorza Zachodniego z nazwami przejściowymi z lat 1945-1948. Tadeusz Białecki (red.). Szczecin: Książnica Pomorska w Szczecinie, 2002, s. 190. ISBN 83-87879-34-7.
- ↑ 60 rocznica przybycia pierwszych osadników na Ziemię Sianowską. [dostęp 2011-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-12)].
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262, s. 8
- ↑ Małgorzata Żuchowska, Nazwy miejscowości nadbałtyckich, w: Poznaj swój kraj, nr 4/1986, s.13, ISSN 0832-6151
- ↑ Cezary Sołowij: Zapałki się wypaliły. Serwis Głosu Koszalińskiego. [dostęp 2010-02-18].
- ↑ zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, nr rej. 557 z dnia 14.02.1966
- ↑ Nazwa zgodnie z Uchwałą Nr LI/368/2014 Rady Miejskiej w Sianowie z dnia 23 września 2014 r.
- ↑ Uchwała Nr XXVII/154/2004 Rady Miejskiej w Sianowie z dnia 29 grudnia 2004 r. ws. uchwalenia statutów osiedli Gminy i Miasta Sianów (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2005 r. Nr 26, poz. 549)
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-15] .
Linki zewnętrzneEdytuj
- Oficjalna strona miasta i gminy Sianów
- Zanów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 393 .