Siarhiej Papkou
Siarhiej Piatrowicz Papkou (biał. Сяргей Пятровіч Папкоў, ros. Сергей Петрович Попков, Siergiej Pietrowicz Popkow; ur. 13 lutego 1940) – białoruski polityk, w latach 1990–1995 deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR/Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji; członek Opozycji BNF – frakcji parlamentarnej partii Białoruski Front Ludowy (Biełaruski Narodny Front) – o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowym; w latach 1995–1999 wiceprzewodniczący BFL; od 1999 roku polityk Konserwatywno-Chrześcijańskiej Partii – BNF.
| Data urodzenia |
13 lutego 1940 |
|---|---|
| Deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR/Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji | |
| Okres |
od 1990 |
| Przynależność polityczna |
Opozycja BNF |
| Wiceprzewodniczący Białoruskiego Frontu Ludowego | |
| Okres |
od 1995 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujMłodość
edytujUrodził się 13 lutego 1940 roku. Ukończył studia na Wydziale Fizyczno-Technicznym Dniepropetrowskiego Uniwersytetu Państwowego ze specjalizacją technika rakietowa i obliczeniowa[1]. Pracował w Mińskim Zjednoczeniu Produkcyjnym „Intehrał”, był dyrektorem Mińskiego Zakładu Naukowo-Produkcyjnego „Rif-M”[2]. Należał do KPZR. Pod wpływem idei białoruskiego odrodzenia narodowego przełomu lat 80. i 90. opuścił tę partię i wstąpił do Białoruskiego Frontu Ludowego[3].
Działalność parlamentarna
edytujW 1990 roku został wybrany na deputowanego ludowego do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR z Kastrycznickiego Okręgu Wyborczego Nr 21 miasta Mińska. Wchodził w skład Komisji Rady Najwyższej ds. Reformy Gospodarczej, Osiągnięcia Samodzielności Ekonomicznej i Suwerenności Republiki. Był również członkiem tzw. Gabinetu Cieni Opozycji BNF[1].
Brał udział w opracowaniu i przyjęciu Deklaracji o Państwowej Suwerenności Białorusi, przygotowaniu projektów ustaw na nadzwyczajnej sesji Rady Najwyższej 24–25 sierpnia 1991 roku, w czasie której ogłoszono niepodległość Białorusi[1].
Współautor Koncepcji przejścia Białoruskiej SRR na gospodarkę rynkową (jesień 1990 r.), Koncepcji reformy ekonomicznej w Republice Białorusi (wiosna 1992 r.), Głównych kierunków reform dla wyjścia z kryzysu – przedwyborczej platformy ekonomicznej BFL „Odrodzenie” (wiosna 1995 r.) i szeregu projektów ustaw w dziedziny gospodarki i prywatyzacji. Uczestnik głodówki deputowanych Opozycji BNF 11–12 kwietnia 1995 roku w Sali Owalnej parlamentu, ogłoszonej na znak protestu przeciwko zainicjowanemu przez prezydenta Łukaszenkę referendum na temat wprowadzenia języka rosyjskiego jako drugiego języka państwowego, zmiany symboli państwowych Białorusi (biało-czerwono-białej flagi i herbu Pogoni) na symbole nawiązujące do radzieckich (obecne godło i flaga Białorusi), integracji ekonomicznej z Federacją Rosyjską i prawa prezydenta do rozwiązywania parlamentu[1]. W nocy z 11 na 12 kwietnia został razem z innymi protestującymi wywleczony siłą z sali parlamentu przez zamaskowanych funkcjonariuszy wojska i służb specjalnych, pobity, wepchnięty do samochodu, wywieziony, a następnie wyrzucony na ulicy w centrum Mińska[4].
W 2010 roku Zianon Pazniak opisał w swoich wspomnieniach Siarhieja Papkoua z początku lat 90. następująco:
Papkou jest z tych ludzi, którzy jak gdyby niczym nie wyróżniają się, nie błyszczą ostrością wypowiedzi, nie zwracają na siebie uwagi i nie lubią robić wrażenia swoją osobą. Tymczasem to bardzo dobry analityk systemowy, profesjonalnie orientuje się w analizie systemowej, znakomicie wyczuwa powiązania między zjawiskami w polityce i polityczne procesy. Głęboko interesuje się ekonomią. Człowiek samozdyscyplinowany i odpowiedzialny. Pamiętam, że aby przeżyć z rodziną w ciężkich latach 90., zajął się jakąś prościutką przedsiębiorczością, zarabiał mizernie. Ale często przychodził wtedy do siedziby BFL i dawał na Front 100–200 dolarów („Ja tu – mówi – trochę zarobiłem”) i znikał. Takie zachowanie charakteryzowało człowieka, który żył dla Białorusi, nigdzie o tym nie dzwoniąc[5].
Późniejsza działalność polityczna
edytujW latach 1995–1999 Siarhiej Papkou był wiceprzewodniczącym Białoruskiego Frontu Ludowego. W 1999 roku, podczas VI Zjazdu BFL doszło do rozłamu w partii, w wyniku którego powstały dwa ugrupowania: Konserwatywno-Chrześcijańska Partia – BNF (KChP-BNF) pod kierownictwem Zianona Pazniaka oraz Partia BNF pod kierownictwem Wincuka Wiaczorki. Papkou na Zjeździe stanął na czele grupy popierającej kandydaturę Pazniaka na stanowisko przewodniczącego, a później na czele założycieli KChP-BNF[2]. Obecnie pełni funkcję wiceprzewodniczącego partii[6].
17 listopada 2010 roku ok. godziny 19:45, Siarhiej Papkou wraz z Juryjem Bieleńkim zostali zatrzymani przez białoruskich pograniczników na granicy białorusko-litewskiej, na przejściu granicznym „Kamienny Łoh”, w czasie podróży autobusem relacji Kowno – Mińsk z Litwy na Białoruś. Przy politykach znaleziono książki autorstwa Zianona Pazniaka Ciażki czas i Deputaty niezależnaści. Zostali oni zmuszeni do opuszczenia pojazdu, książki zaś zatrzymano do ekspertyzy. Zdaniem Bieleńkiego, incydent miał charakter polityczny i był reakcją na nazwisko Pazniaka, jak też związany był ze zbliżającymi się wyborami prezydenckimi 19 grudnia[6].
Odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Навумчык 2010 ↓, s. 255–256.
- ↑ a b Kto… ↓, s. 206.
- ↑ Алег Трусаў: Пераможцы. ARCHE Paczatak, 2009-01-05. [dostęp 2016-08-17]. (biał.).
- ↑ Сяргей Навумчык: Зьбіцьцё дэпутатаў БНФ: хроніка, фота, відэа. Radio Swaboda, 2010-04-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-08)]. (biał.).
- ↑ Пазьняк 2010 ↓, s. 280.
- ↑ a b Дзмітрый Уласаў: «Злавешчая цень Пазняка». Nasza Niwa, 2010-11-17 21:49. [dostęp 2016-08-18]. (biał.).
- ↑ Siarhiej Nawumczyk: Алексіевіч, Пазьняк, Вольскі, Эрыксан, Белавус. Хто яшчэ ўзнагароджаны мэдалём у гонар БНР-100. svaboda.org, 27 marca 2019. [dostęp 2024-08-25]. (biał.).
Bibliografia
edytuj- Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.
- Сяргей Навумчык: Дэпутаты Апазыцыі БНФ у Вярхоўным савеце ХІІ скліканьня (1990–9.01.1996). W: Сяргей Навумчык, Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці. Nowy Jork, Wilno, Warszawa: „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie, 2010, s. 216–270. ISBN 978-9955-578-11-6. (biał.).
- Зянон Пазьняк: Слова пра калег і сяброў. W: Сяргей Навумчык, Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці. Nowy Jork, Wilno, Warszawa: „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie, 2010, s. 271–285. ISBN 978-9955-578-11-6. (biał.).