Sidonia Hedwig Zäunemann
Sidonia Hedwig Zäunemann (ur. 15 stycznia 1711 w Erfurcie, zm. 11 grudnia 1740 koło Plaue) – niemiecka poetka[1].
 Sidonia Hedwig Zäunemann w 1738 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 grudnia 1740 |
| Zawód, zajęcie | |
Życiorys edytuj
Była córką adwokata i notariusza Paula Nikolasa Zäunemanna[2] i jego żony Dorothei[3]. Dorastała w religijnej rodzinie mieszczańskiej. W domu rodzinnym w Erfurcie mieszkała aż do śmierci[3]. Nigdy nie wyszła za mąż[4].
Wcześniej wykazała chęć do nauki. Samodzielnie zgłębiała francuski i łacinę. Chętnie czytała książki. Szybko zaczęła pisać poezję[5].
Ponieważ w tym okresie kobiety nie mogły poruszać bez opieki mężczyzny, w przebraniu męskim podróżowała konno[6]. Dzięki temu często odwiedzała siostrę w Ilmenau. Była jedną z pierwszych kobiet, które odwiedziły miejscową kopalnię miedzi i srebra. Doświadczenie opisała w wierszu Das Ilmenauische Bergwerk (1737)[4]. Opisała też pożar Erfurtu w 1736[5]. Wydała m.in. zbiór wierszy poświęcony cesarzowej Rosji Annie, który ukazał się w Erfurcie w 1738[2].
Do jej najsłynniejszych dzieł należą wiersze. Pierwsze powstały w 1731[2]. Początkowo pisała z przeznaczeniem ody, pochwały, wiersze gratulacyjne i przemówienia na wesela oraz inne uroczystości, także do astronomiczno-meteorologiczno-ekonomicznego kalendarza podróży. Do podręcznego kalendarza kobiet z roku 1737 autorstwa Johanna Michaela Funcke napisała przedmowę. Aatakowała społeczną dominację mężczyzn, potępiała powszechne przekonanie, że kobiety to ludzie drugiej kategorii[2]. Ze względu na niekonwencjonalne życie była uważana za outsiderkę. Miłość do przyrody, którą obserwowała podczas samotnych wypraw, odzwierciedlała seria wierszy o tematyce leśnej i łąkowej[3]. Występowała przeciw ówczesnemu pojmowaniu roli kobiety, ograniczonym możliwościom kształcenia kobiet i instytucji małżeństwa, która, jej zdaniem, psuła szczęście i szlachetną wolność panny[6].
Za poetycki wzór uważała Christianę Marianę von Ziegler[3]. W 1738, podobnie jak wcześniej mistrzyni, otrzymała honorowy tytuł poeta laureata na Uniwersytecie w Getyndze[5].
Jej ostatni wiersz poświęcony był wstąpieniu na tron Fryderyka Wielkiego. Utonęła podczas jednej z przejażdżek w 1740, przechodząc przez zniszczony przez powódź most na Gerze koło Angelrody[5]. Została tam pochowana 16 grudnia 1740. Tam znajduje się jej nagrobek[3].
Jako poetka została na nowo odkryta w 1855[7].
Na jej cześć nazwano ramienionoga dewońskiego Undispirifer sidoniae[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Sidonia Hedwig Zäunemann - Die Gedichte [online], zgedichte.de [dostęp 2021-11-18] (niem.).
- ↑ a b c d Deutsche Biographie, Zäuneman, Sidonie Hedwig - Deutsche Biographie [online], www.deutsche-biographie.de [dostęp 2021-11-18] (niem.).
- ↑ a b c d e Zäunemann, Sidonia Hedwig [online], www.projekt-gutenberg.org [dostęp 2021-11-18].
- ↑ a b Dichterin Sidonia Hedwig Zäunemann - Eine der mutigsten deutschen Poetinnen [online], Deutschlandfunk Kultur [dostęp 2021-11-18] (niem.).
- ↑ a b c d Sidonia Hedwig Zäunemann (1711 – 1740) [online], Erfurt.de, 22 stycznia 2013 [dostęp 2021-11-18] (niem.).
- ↑ a b Marian B. Michalik, Maria Żmigrodzka, Kronika kobiet, wyd. 1, Warszawa: Wydawn. "Kronika", 1993, ISBN 83-900331-5-1, OCLC 49931249 [dostęp 2021-11-20].
- ↑ ARND BOHM, The Transgressions of Sidonia Hedwig Zäunemann, „Colloquia Germanica”, 33 (1), 2000, s. 21–41, ISSN 0010-1338 [dostęp 2021-11-18].
- ↑ A. Baliński, A.T. Halamski, Pre-Taghanic (Lower to lower Middle Givetian) brachiopods from Miłoszów in the Holy Cross Mountains (Poland), „Annales Societatis Geologorum Poloniae”, 93 (1), 2023, s. 3–102.