Siedzuń dębowy
Siedzuń dębowy (Sparassis brevipes Krombh.) – gatunek jadalnego grzyba z rodziny siedzuniowatych (Sparassidaceae)[1].
| ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | grzyby | |
| Typ | podstawczaki | |
| Klasa | pieczarniaki | |
| Rząd | żagwiowce | |
| Rodzina | siedzuniowate | |
| Rodzaj | siedzuń | |
| Gatunek | siedzuń dębowy | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Sparassis brevipes Krombh. Anteckn. Sver. Ätl. Svamp.: 64 (1836) | ||
Systematyka i nazewnictwoEdytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sparassis, Sparassidaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2000 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako szmaciak dębowy lub szmaciak krótkotrzonowy[2].
Do niedawna występujący pod jodłami siedzuń jodłowy Sparassis niemeci, uważany był za oddzielny gatunek. Według najnowszej wiedzy jest on obecnie synonimem siedzunia dębowego Sparassis brevipes i traktowane są jako jeden gatunek[2][3], stąd nie ma już podziału pod względem drzewa na korzeniach którego pasożytują.
MorfologiaEdytuj
Średnicy 10-50 cm, za młodu jest biały, później słomiastożółty, z dość wzniesionymi elementami zewnętrznymi, grubo listkowato-falistymi do wachlarzowatych, na powierzchniach często barwnie strefowanymi[4].
Biały; bez zapachu, o smaku łagodnym[4].
Występowanie i siedliskoEdytuj
W Polsce gatunek rzadki. Od 2014 r. jest objęty ochroną częściową grzybów[5], dawniej podlegał ochronie ścisłej. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – zagrożony wyginięciem[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Anglii, Norwegii[2].
Rośnie od sierpnia do października, na korzeniach buków, dębów, jodeł, modrzewi i świerków. Owocniki wyrastają z twardo zbitej grzybni[4].
Gatunki podobneEdytuj
Siedzuń dębowy przypomina barwą i wielkością siedzunia sosnowego (Sparassis crispa), ale jest jaśniejszy i ma szerzej powyginane, bardziej rozpostarte listkowate zakończenia odgałęzień[7].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Species Fungorum - GSD Species, www.speciesfungorum.org [dostęp 2018-11-08].
- ↑ a b c d Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. s. 592. ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1988. ISBN 83-09-00714-0.