Siekierezada (film)

film

Siekierezada – polski film psychologiczny z 1985 roku w reżyserii Witolda Leszczyńskiego. Adaptacja prozy Edwarda Stachury pt. Siekierezada albo Zima leśnych ludzi.

Siekierezada
Gatunek

psychologiczny
poetycki

Rok produkcji

1985

Data premiery

1985

Kraj produkcji

Polska

Język

polski

Czas trwania

78 minut

Reżyseria

Witold Leszczyński

Scenariusz

Witold Leszczyński

Główne role

Edward Żentara
Ludwik Pak
Daniel Olbrychski
Jerzy Block
Franciszek Pieczka

Muzyka

Jerzy Satanowski
Antonio Vivaldi

Zdjęcia

Jerzy Łukaszewicz

Scenografia

Maciej Maria Putowski

Kostiumy

Małgorzata Zduleczny

Montaż

Łucja Ośko

Wielkie Kyz Kala w Turkmenistanie – filmowa sceneria wizji Gałązki Jabłoni

Opis fabuły

edytuj

Janek Pradera – poeta i obieżyświat, którego cały dobytek mieści się w worku niesionym na plecach – po rozstaniu z ukochaną, nazywaną przez niego Gałązką Jabłoni, zaszywa się w głębokiej puszczy Bieszczadów[1][2], żeby, jak to mówi: „trochę odtajać”. Zamieszkuje u babci Oleńki i podejmuje pracę przy wyrębie lasu. Pradera zaprzyjaźnia się z robotnikami z wyrębu: Peresadą, Wasylukiem, młodym Batiukiem. Ludzie ci są otwarci, przyjacielscy i szczerzy. Razem spędzają czas po pracy. Ukazane środowisko drwali dzieli się na postacie rubaszne i szorstkie (Peresada, Wasyluk, Bogdański, Kaziuk) oraz osoby refleksyjne, rozdarte (Pradera, Kątny)[2].

W bieszczadzkiej scenerii Janek prowadzi też nieustanny, wewnętrzny dialog ze swoją ukochaną. Rozmyśla nad niemożliwą miłością, targają nim dylematy moralne, radość życia oraz pokusa samobójstwa[2].

Obsada

edytuj

Produkcja

edytuj

Pierwotnie reżyser Witold Leszczyński miał zamiar przenieść na ekran Siekierezadę przy udziale w tworzeniu filmowego scenariuszu Edwarda Stachury, jednak zgody nie wydały władze[2]. Ostatecznie adaptacji dokonano już po samobójczej śmierci pisarza[2]. Scenariusz oparto na dziele Stachury pt. Siekierezada albo Zima leśnych ludzi (1971) oraz częściowo na opowiadaniu Się (1977), z którego zaczerpnięto piosenkę pt. „Co warto”[3]. Realizację filmu podjął Zespół Filmowy „Perspektywa”[4].

Film był kręcony m.in. w Bodzanowie, Czarnej Białostockiej, Warszawie oraz w Turkmenistanie (ruiny starożytnego miasta Merw w okolicach miasta Mary)[5]. Wbrew rozpowszechnionej opinii[6][7] zdjęcia do filmu nie były realizowane w Bieszczadach. Wykorzystywane do celów promocyjnych[8] skojarzenia z Cisną mają swoje źródło w krótkim epizodzie z biografii autora literackiego pierwowzoru[9][10][11]. Akcja powieści Stachury rozgrywa się na Ziemiach Zachodnich, gdzie poeta rzeczywiście pracował przy wyrębie lasu (Grochowice w gminie Kotla).

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Maria Malatyńska. Notatki filmowe. „Siekierezada”. „Echo Krakowa”. 207 (12253), s. 2, 23 października 1986. ISSN 0137-9011. 
  2. a b c d e Władysław Cybulski. W kolejce do kina. Jeszcze jak warto!. „Dziennik Polski”. Nr 289, s. 10, 12 grudnia 1986. 
  3. a b c Zygmunt Marcińczak. W kolejce do kina. Jeszcze jak warto!. „Gazeta Krakowska”. Nr 284, s. 5, 5 grudnia 1986. 
  4. Siekierezada. „Echo Krakowa”. Nr 62 (1), 28 marca 1985. 
  5. Siekierezada. filmpolski.pl, 2022-05-25. [dostęp 2022-09-24].
  6. Siekierezada raz jeszcze. polskanafilmowo.pl, 2011-07-06. [dostęp 2017-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-30)].
  7. 5 kultowych filmów kręconych w Bieszczadach. bieszczady.land, 2015-05-30. [dostęp 2017-07-21].
  8. Andrzej Plęs: Reportaż: Siekierezada. Tu diabeł mówi: Polewaj. dziennikpolski24.pl, 2014-04-23. [dostęp 2022-09-25].
  9. Cisna, Siekierezada i Stachura. proszewycieczki.wordpress.com, 2020-08-22. [dostęp 2022-09-25].
  10. Aneta Jamroży: Bieszczadzka legenda Stachury. Czy to tylko legenda?. bieszczady.land, 2015-11-16. [dostęp 2022-09-25].
  11. Czy Edward Stachura faktycznie był związany z Bieszczadami?. domki-bieszczady.pl. [dostęp 2022-09-25].
  12. Wojciech Klemiato. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych. „Złote Lwy Gdańskie” dla „Siekierezady”. „Gazeta Krakowska”. Nr 216, s. 1, 16 września 1986. 
  13. Wojciech Klemiato. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych. „Złote Lwy Gdańskie” dla „Siekierezady”. „Gazeta Krakowska”. Nr 216, s. 4, 16 września 1986. 

Linki zewnętrzne

edytuj