Sietesz
Sietesz – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Kańczuga.
| Artykuł | 49°59′16″N 22°20′45″E |
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°59'15.7"N, 22°20'44.5"E, 49°59'10.39"N, 22°20'48.16"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 15 m |
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  podkarpackie
| |||
| Powiat | przeworski | |||
| Gmina | Kańczuga | |||
| Liczba ludności (2011) | 1624[1][2] | |||
| Strefa numeracyjna | 16 | |||
| Kod pocztowy | 37-206 | |||
| Tablice rejestracyjne | RPZ | |||
| SIMC | 0604531 | |||
Położenie na mapie gminy Kańczuga   Sietesz | ||||
Położenie na mapie Polski  Sietesz | ||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  Sietesz | ||||
Położenie na mapie powiatu przeworskiego  Sietesz | ||||
 49°59′16″N 22°20′45″E/49,987778 22,345833
| ||||
Prywatna wieś szlachecka, położona w województwie ruskim, w 1739 roku należała wraz z folwarkiem do klucza Kańczuga Lubomirskich[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
HistoriaEdytuj
Otton z Pilczy – Pilecki w 1375 r. nadaje rycerzowi Wierzbieńcie wieś Mikulicze (Mikulice), jednocześnie wymienia w nim wsie sąsiednie jak: Sethescha (Sietesz), Nizaczyce (Niżatyce), Ostrów. Potem te dobra dziedziczyła Elżbieta Granowska z Pileckich (ur. ok. 1372, zm. 12 maja 1420 w Krakowie) – trzecia żona Władysława Jagiełły, królowa Polski.
Była jedynym dzieckiem wojewody sandomierskiego dziedzica Sieteszy Ottona z Pilczy i Jadwigi Melsztyńskiej (matki chrzestnej Jagiełły c. Jana siostra Spytki). Gdy w 1384 r. umarł jej ojciec, odziedziczyła po nim ogromne posiadłości łańcuckie oraz Sietesz i Pilicę stając się najbogatszą panną w Polsce. Sietesz była wzmiankowana w dokumencie z 1384 roku. Podczas trwającego 13 lat małżeństwa z Wincentym Granowskim, Elżbieta urodziła dwóch synów i trzy córki. Zorganizowała tu parafię przed 1391 rokiem. 12 grudnia 1410 r. Elżbieta została wdową i poślubiła 2 maja 1417 r. w Sanoku Króla Polski Władysława Jagiełłę. I tak Sietesz stała się miejscowością królewską. W 1450 roku właścicielem był Jan z Pilczy syn Eżbiety Granowskiej[4].
W 1515 r. Sietesz należała do tzw. klucza kańczudzkiego. W XVII w istniał tu dwór obronny, który został zniszczony w czasie wojen szwedzkich. W II poł. XIX w. była tu własność rodziny Łastawieckich.
21 stycznia 1943 Gestapo z pomocą SS zebrało mężczyzn w budynku szkoły. Franciszka Rewera i Kazimierza Lisowskiego rozstrzelało a około 20 innych mieszkańców wywiozło do więzień w Jarosławiu i Łańcucie[5].
W sierpniu 1943 r. Wehrmacht rozstrzelał w lesie 17 Polaków pochodzenia żydowskiego. Na miejscu egzekucji znajduje się mogiła pomordowanych.
ZabytkiEdytuj
- kościół parafialny, neogotycki (1906-1910) – zbudowany według projektu M. Kowalczuka. Wewnątrz kościoła – część starego, barokowego wyposażenia. Parafia sprzed 1391 roku.
- zespół dworski rodziny Łastawieckich
- ruiny dworu o XVIII-wiecznym rodowodzie
- park z XVIII w., przekomponowany w XIX w. na ogród typu krajobrazowego
- kaplica grobowa Łastawieckich (II poł. XIX w.)
- źródełko Świętego Antoniego
- w pobliżu znajduje się rezerwat przyrody „Husówka”
PrzypisyEdytuj
- ↑ Wieś Sietesz w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2018-04-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-04-12].
- ↑ Adam Homecki, Rozwój terytorialny latyfundium Lubomirskich (starszej gałęzi rodu) w latach 1581-1754, w: Studia Historyczne, rok V, zeszyt 3 (58), 1972, s. 436.
- ↑ Akta Grodzkie i Ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwów tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wydane staraniem Galicyjskiego Wydziału Krajowego. 1888 rok. Tom 13.Termini terrestres Przeworscenses 1450.
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 281.
- ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
Linki zewnętrzneEdytuj
- Sietesz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 601.
- Historia parafii