Sikorsky SH-60 Seahawk
Sikorsky SH-60/MH-60 Seahawk – amerykański wielozadaniowy śmigłowiec morski.
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
wielozadaniowy śmigłowiec morski |
| Historia | |
| Data oblotu |
12 grudnia 1979 |
| Lata produkcji |
od 1982 |
| Liczba egz. |
900+ |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
dwa silniki GE T700-GE-401C |
| Moc |
1,260 kW każdy |
| Wymiary | |
| Średnica wirnika |
16,36 m |
| Długość |
15,26 m |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
333 km/h |
| Prędkość przelotowa |
263 km/h |
| Dane operacyjne | |
| Rzuty | |
| |
Rozwój konstrukcji edytuj
W latach 70. XX wieku US Navy postanowiło zastąpić śmigłowiec Kaman SH-2 Seasprite nowszą konstrukcją. SH-2 Seasprite był platformą dla Light Airborne Multi-Purpose System (LAMPS) Mark I, powietrznego bazowania systemu walki na morzu[styl do poprawy] i poszukiwania rozbitków. Nowy śmigłowiec miał współpracować z nowszą wersją systemu LAMPS Mark II, której gabaryty uniemożliwiały instalację na SH-2. W połowie lat 70. US Army przeprowadzała konkurs na śmigłowiec transportowy, w którym rywalizowały Sikorsky YUH-60 i Boeing-Vertol YUH-61, toteż Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych oparła wymagania dla nowego śmigłowca morskiego na wymaganiach tego konkursu aby obniżyć koszty jego stworzenia. Oba zakłady, Sikorsky oraz Boeing-Vertol, nadesłały propozycje morskich wersji śmigłowca w kwietniu 1977. W pierwszej połowie 1978 Marynarka Wojenna wybrała śmigłowiec S-70B, który otrzymał oznaczenie "SH-60B Seahawk".
SH-60B Seahawk edytuj
Konstrukcja SH-60B jest w 83% zgodna z konstrukcją swojego pierwowzoru, UH-60A[1]. Modyfikacje koncentrowały się przede wszystkim na zwiększeniu odporności maszyny na korozję, wprowadzeniu mocniejszych silników T700, zmianie podwozia, usunięciu lewych drzwi i dodaniu dwóch pylonów do podwieszania uzbrojenia. SH-60B przeznaczono na bazowania na okrętach tj. krążowniki, niszczyciele i fregaty do misji zwalczania okrętów podwodnych i nawodnych. Wyposażone są w detektor MAD AN/ASQ-8, boje sonarowe (do 125 szt.), radar AN/APS-124, opcjonalnie w zasobnik walki elektronicznej ALQ-142. Śmigłowce, które operowały w terenach konfliktów zbrojnych wyposażono dodatkowo w system zakłócania AN/ALQ-144, wyrzutnie flar i dipoli AN/ALE-39, system ostrzegania przed pociskami AN/ARR-47, głowicę obserwacyjną AN/TAS-6A FLIR[2].
SH-60F Oceanhawk edytuj
SH-60F jest odmianą SH-60B przeznaczoną do operowania wyłącznie z pokładu lotniskowca. Zastąpił SH-3 Sea King w roli podstawowej maszyny do zwalczania okrętów podwodnych i Search and Rescue. SH-60F uzbrojony jest w torpedę Mk 46 oraz karabiny maszynowe. Jego załoga składa się z dwóch pilotów, operatora sonaru oraz operatora pozostałego wyposażenia służącego do wykrywania i zwalczania okrętów podwodnych.
HH-60H Rescue Hawk edytuj
HH-60H został opracowany jako podstawowy śmigłowiec Search and Rescue w warunkach bojowych. Na wyposażenie maszyny składa się duża ilość czujników i systemów do obrony przed pociskami wroga.
MH-60S Knighthawk edytuj
Miał zastąpić śmigłowce CH-46D Sea Knight, jednak w związku z rozszerzeniem zakresu zadań przewidzianych dla tej nowej wersji oznaczenie zmieniono na MH-60, gdzie litera "M" oznacza Multi-role (wielozadaniowy). Proces zastępowania starszych typów maszyn w roku 2010 doprowadzić ma do ustanowienia MH-60S – obok MH-60R – pozostającymi jedynymi wersjami tego śmigłowca na wyposażeniu US Navy. Zamówiono 275 sztuk dla US Navy[3].
MH-60R Seahawk edytuj
Produkowany w celu zastąpienia w służbie wersji SH-60B oraz SH-60F, a zwłaszcza przejęcia ich głównej roli maszyn zwalczania okrętów podwodnych. Zamówiono 249 sztuk dla US Navy[4].
Użytkownicy edytuj
Australia: Royal Australian Navy używały 16 S-70B-2 Seahawk, wyprodukowanych około 1990 roku, które służyły na fregatach typu Adelaide. Od 2014 do 27 lipca 2016 dostarczono 24 MH-60R dla ich zastąpienia[6], jako wyposażenie lotnicze fregat ANZAC, niszczycieli Hobart i desantowców Canberra. W 2022 r. zamówiono jeden MH-60R dla zastąpienia egzemplarza utraconego w 2021 r[7].
Arabia Saudyjska: W 2015 roku zamówiono 10 MH-60R dla RSNF[8]. 1. przekazano w 2018 roku[9].
Brazylia: Marinha do Brasil wykorzystuje 6 S-70B.
Dania: Flyvevåbnet posiada dziewięć MH-60R, zamówione w 2012 r.[10], dostarczone w latach 2016-2018[11].
Grecja: Polemiko Naftiko, dostarczono 11 S-70B-6 Aegean Hawk.
Hiszpania: Armada Española wykorzystuje 12 S-70B-1 i 6 SH-60F. Pierwsze sześć SH-60B dostarczono w 1988 r., dalsze sześć w latach 2002-2003. Używane jako wyposażenie fregat serii F-80 i F-100, zmodernizowane do wersji Block I. W 2010 r. zamówiono sześć SH-60F wycofanych z US NAVY (dla zastąpienia AB-212+). Ich dostawy rozpoczęto w 2017 r. W 2023 r. zatwierdzono zakup ośmiu MH-60R[12] (dla zastąpienia SH-60B).
Indie: Indian Navy zamówiła 24 MH-60R w 2020 r., dostawy rozpoczęto w 2021 r[13].
Izrael: Zamówiono 8 SH-60F[14]
Japonia: Morskie Siły Samoobrony - 102 SH-60J/K Seahawk zbudowane na licencji przez Mitsubishi.
Norwegia: Luftforsvaret w 2023 r. wycofały ze służby NH-90 i w trybie pilnym wystąpiły o sprzedaż sześciu MH-60R[15] (wyposażenie fregat Fridtjof Nansen).
Singapur: Kupił 6 S-70B w 2005.
Stany Zjednoczone:
- (United States Navy) - W latach Od 1983-1993 wyprodukowano 181 sztuk SH-60B, W latach 1987-1994 dalsze 76 sztuk SH-60F. Od 1988 dostarczono 42 HH-60H, wykorzystywane od 1989[16]. US Navy wykorzystywała SH-60B w latach 1984-2015[17] oraz SH-60F w latach 1987-2016[18]. Do 2013 dostarczono 234 MH-60S dla zastąpienia CH-46 i HH-60H[19]. W 2015 na stanie było 220 MH-60R, które zastąpiły SH-60B i SH-60F[10].
- (United States Coast Guard) - W latach 1990-1996 dostarczono 42 poszukiwawczo-ratownicze HH-60J Jayhawk. W latach 2007-2015 wszystkie zmodernizowano do wersji MH-60T, dodatkowo trzy SH-60F marynarki doprowadzono do standardu MH-60T dla uzupełnienia strat[16].
Tajlandia: W służbie znajduje się sześć S-70B-7 (od 1997) i 2 MH-60S (SAR od 2011).
Tajwan: Marynarka Republiki Chińskiej wykorzystuje 19 z 21 dostarczonych S-70C(M)-1/2 Thunderhawk. W październiku 2015 roku władze w Tajpej poinformowały, że są zainteresowane kupnem 10 amerykańskich MH-60R. Śmigłowce najprawdopodobniej zostaną nabyte w ramach rządowego programu Foreign Military Sales (FMS), co oznacza że pośrednikiem w ich dostawach będzie US Navy.[20]
Turcja: Türk Deniz Kuvvetleri posiada 24 S-70B-28. 8 dostarczono do 2002, 17 do 2014.
Przypisy edytuj
- ↑ Eden, Paul. "Sikorsky H-60 Black Hawk/Seahawk", Encyclopedia of Modern Military Aircraft, p. 431. Amber Books, 2004. ISBN 1-904687-84-9.
- ↑ US NAVY S-70B / SH-60B SEAHAWK. airvectors.net
- ↑ MH-60S Knighthawk. bga-aeroweb.com, dostęp: 2016-10-30.
- ↑ MH-60R Seahawk. bga-aeroweb.com, dostęp: 2016-10-30.
- ↑ World Air Forces 2016 - Flightglobal. d3fod5fkpt74ph.cloudfront.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-10)]., 2015-12-18.
- ↑ Lockheed Martin Delivers Final MH-60R SEAHAWK® Helicopter to U.S. Navy in Support of Royal Australian Navy Foreign Military Sales Program.
- ↑ Dodatkowy MH-60R Seahawk dla Australii.
- ↑ Saudi Arabia signs for 10 MH-60R helos. Janes, 18 grudnia 2015.
- ↑ Pierwszy MH-60R dla Arabii Saudyjskiej. Altair, 16 września 2018.
- ↑ a b MH-60R w drodze do Danii. altair, 12 maja 2016.
- ↑ Ostatnie MH-60R dla Danii.
- ↑ MH-60R Seahawk: this is the new multi-mission helicopter that the Spanish Navy will receive.
- ↑ Indie odebrały pierwsze dwa MH-60R.
- ↑ SH-60F dla Izraela. altair, 7 lipca 2016.
- ↑ Norwegia: morskie śmigłowce z USA zamiast z Europy.
- ↑ a b S-60B (SH-60B Seahawk, SH-60F CV, HH-60H Rescue Hawk, HH-60J Jayhawk, VH-60N). sikorskyarchives.com, dostęp: 2016-10-22.
- ↑ US NAVY WYCOFAŁA SH-60B.
- ↑ Navy SH-60F Helicopter Retirement Set for May.. [dostęp 2016-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-14)].
- ↑ CZTERY SETKI MH-60 DLA US NAVY.
- ↑ MH-60R dla Republiki Chińskiej