Sinn Féin (wym. [ʃɪnʲ ˈfʲeːnʲ], irl. „My sami”) – irlandzka organizacja niepodległościowa, a następnie partia polityczna o lewicowo-nacjonalistycznym charakterze[4]. Działa zarówno w Irlandii, jak i Irlandii Północnej[5].

Sinn Féin
Ilustracja
Państwo

 Irlandia

Lider

Mary Lou McDonald

Data założenia

28 listopada 1905

Adres siedziby

44 Parnell Street, Dublin 1

Ideologia polityczna

lewicowy nacjonalizm[1], socjalizm demokratyczny[2], eurosceptycyzm[3]

Członkostwo
międzynarodowe

Partia Europejskiej Lewicy

Grupa w Parlamencie
Europejskim

Zjednoczona Lewica Europejska – Nordycka Zielona Lewica

Młodzieżówka

Ógra Shinn Féin

Obecni posłowie
37/160
Obecni senatorowie
7/60
Obecni eurodeputowani
1/11
Strona internetowa
Gerry Adams, przewodniczący Sinn Féin w latach 1983-2018

Historia

edytuj

XX wiek

edytuj

Powstała w 1905 roku. Jej założycielem był Arthur Griffith. W pierwszych latach była ruchem niepodległościowym, który stosował bierny opór przeciwko rządom brytyjskim[6]. W 1916 roku poparła powstanie wielkanocne. Propagowała od tego czasu idee walki zbrojnej i szkoliła oddziały zbrojne. W 1917 roku władzę w partii objął Éamon de Valera. W 1918 roku uzyskała większość mandatów do Izby Gmin w okręgach irlandzkich. W 1919 roku jej członkowie proklamowali utworzenie Republiki Irlandzkiej. Dysponując własną organizacją zbrojną – Irlandzką Armią Republikańską (IRA), kierowała walką o niepodległość[6].

Po zawarciu traktatu pokojowego w 1921 roku partia rozpadła się na dwie frakcje: radykalną i protraktatową. W latach 1922–1923 oba ugrupowania toczyły ze sobą wojnę domową[6].

Po odłączeniu się od niej Fianna Fáil (1926) i Fine Gael (1933)[6] przetrwała jako niewielka partia polityczna.

Odżyła pod koniec lat 60. wraz z konfliktem w Irlandii Północnej. W 1970 roku partia podzieliła się na Sinn Féin-Oficjalną (skrzydło militarne Oficjalna Irlandzka Armia Republikańska) i Sinn Féin-Prowizoryczną (Prowizoryczna Irlandzka Armia Republikańska)[6].

Sinn Féin-Oficjalna działała głównie w Republice Irlandii. Partia opowiadała się za zjednoczeniem Irlandii i Irlandii Północnej poprzez reformy wewnętrzne i metody polityczne. Sinn Féin-Prowizoryczna działała natomiast głównie w Irlandii Północnej. Opowiadała się również za zjednoczeniem Irlandii i Irlandii Północnej, nie wykluczając jednak walki zbrojnej. Obie grupy wyznawały poglądy socjalistyczne. Sinn Féin-Oficjalna w 1982 roku przekształciła się w Partię Robotniczą, a w 1992 roku w Demokratyczną Lewicę. Sinn Féin-Prowizoryczna powróciła do nazwy Sinn Féin[6].

W 1983 roku liderem Sinn Féin-Prowizorycznej został Gerry Adams. W 1994 roku w imieniu Prowizorycznej IRA podjęła się negocjacji pokojowych. W 1998 roku była jednym z sygnatariuszy porozumień wielkopiątkowych[6].

XXI wiek

edytuj

W wyborach parlamentarnych w Irlandii w 2020 roku, partia zyskała szerokie poparcie (w szczególności wśród wyborców poniżej 35 r.ż.) opowiadając się za zwiększonymi wydatkami, zamrożeniem czynszu i ogromnym programem budownictwa mieszkaniowego, mającym na celu sprostanie napiętym usługom i gwałtownie rosnącym kosztom mieszkań[4]. Partia popierała także zjednoczenie Irlandii Północnej z Republiką, co po Brexicie mogło się przyczynić do jej sukcesu[4].

Ideologia

edytuj

Partia głosi poglądy nacjonalistyczne, republikańskie i demokratyczno-socjalistyczne. Uznaje za swój cel zjednoczenie Irlandii i Irlandii Północnej w jedno państwo Irlandzkie.[7].

Przypisy

edytuj
  1. Amanda Ferguson, Rick Noack: Ireland’s left-wing nationalist Sinn Fein party surges in historic but inconclusive election. washingtonpost.com, 10-02-2020. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
  2. Jonah Sheep: What Sinn Féin’s Election Victory Means for Ireland. nymag.com, 09-02-2020. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
  3. Sinn Fein to protect EU membership.. belfasttelegraph.co.uk, 20-04-2015. [dostęp 2020-02-11]. (ang.).
  4. a b c Naomi O'Leary, Sinn Féin surge makes Irish political history [online], POLITICO, 9 lutego 2020 [dostęp 2020-02-09].
  5. Sinn Féin, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-09-13].
  6. a b c d e f g Sinn Fein. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-15)]. (pol.).
  7. Sinn Fein, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-14] (ang.).