Sinotyrannus

*Sinotyrannus*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	celurozaury
Nadrodzina	tyranozauroidy
Rodzina	Proceratosauridae
Rodzaj	Sinotyrannus; Ji, Ji & Zhang, 2009
Gatunki
	S. kazuoensis Ji et al., 2009;
	S. kazuoensis Ji et al., 2009;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sinotyrannus – rodzaj teropoda należącego do grupy tyranozauroidów (Tyrannosauroidea) żyjącego we wczesnej kredzie na obecnych terenach Azji. Sinotyrannus został opisany w 2009 roku przez Ji Qianga i współpracowników w oparciu o niekompletny szkielet obejmujący fragmentaryczną czaszkę oraz kilkanaście kości szkieletu pozaczaszkowego (KZV-001) wydobyty z datowanych na barrem lub apt osadów formacji Jiufotang w chińskiej prowincji Liaoning. Sinotyrannus był niewiele starszy od prymitywnych tyranozauroidów, takich jak Dilong, jednak znacznie od nich większy – osiągając 9–10 m długości był największym drapieżnikiem terenów grupy Jehol i największym spośród wszystkich tyranozauroidów żyjących przed późną kredą. Zachowany fragment czaszki mierzy 45,8 cm, co pozwala oszacować jej całkowitą długość na około 1 m. Oprócz niekompletnej czaszki odnaleziono również trzy kręgi tułowiowe, kilka żeber, niekompletne kości biodrowe, fragmentaryczne paliczki kończyn przednich oraz kilka innych niekompletnych kości. Ze względu na niektóre cechy czaszki oraz duże rozmiary, Ji i współpracownicy sugerowali, że Sinotyrannus może być najstarszym znanym przedstawicielem rodziny tyranozaurów (Tyrannosauridae)^[1]. Kilka cech czaszki, takich jak duże nozdrza zewnętrzne i grzebień nosowy, łączą jednak Sinotyrannus z bazalnymi tyranozauroidami guanlongiem i proceratozaurem – przedstawicielami kladu Proceratosauridae – co dowodziłoby, że duże rozmiary Sinotyrannus wyewoluowały niezależnie od Tyrannosauridae^[2]. Przynależność tego rodzaju do Proceratosauridae potwierdziła również analiza kladystyczna przeprowadzona przez Brusatte'a i współpracowników (2010)^[3].

Nazwa rodzajowa Sinotyrannus, oznaczająca „chiński tyran”, pochodzi od łacińskiego słowa Sino („Chiny”) oraz greckiego tyrannus („tyran”). Nazwa gatunkowa gatunku typowego, kazuoensis, odnosi się do powiatu Kazuo, na terenie którego odnaleziono holotyp^[1].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Ji Qiang, Ji Shu'an, Zhang Lijun. First large tyrannosauroid theropod from the Early Cretaceous Jehol Biota in northeastern China. „Geological Bulletin of China”. 28 (10), s. 1369–1374, 2009. (ang.).
↑ Stephen L. Brusatte, Daniel J. Chure, Roger B. J. Benson, Xu Xing. The osteology of Shaochilong maortuensis, a carcharodontosaurid (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Asia. „Zootaxa”. 2334, s. 1–46, 2010. (ang.).
↑ Stephen L. Brusatte, Mark A. Norell, Thomas D. Carr, Gregory M. Erickson, John R. Hutchinson, Amy M. Balanoff, Gabe S. Bever, Jonah N. Choiniere, Peter J. Makovicky, Xu Xing. Tyrannosaur paleobiology: new research on ancient exemplar organisms. „Science”. 329 (5998), s. 1481–1485, 2010. DOI: 10.1126/science.1193304. (ang.).

[Jietal-1] Ji Qiang, Ji Shu'an, Zhang Lijun. First large tyrannosauroid theropod from the Early Cretaceous Jehol Biota in northeastern China. „Geological Bulletin of China”. 28 (10), s. 1369–1374, 2009. (ang.).

[BCBX10-2] Stephen L. Brusatte, Daniel J. Chure, Roger B. J. Benson, Xu Xing. The osteology of Shaochilong maortuensis, a carcharodontosaurid (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Asia. „Zootaxa”. 2334, s. 1–46, 2010. (ang.).

[paleobiologia-3] Stephen L. Brusatte, Mark A. Norell, Thomas D. Carr, Gregory M. Erickson, John R. Hutchinson, Amy M. Balanoff, Gabe S. Bever, Jonah N. Choiniere, Peter J. Makovicky, Xu Xing. Tyrannosaur paleobiology: new research on ancient exemplar organisms. „Science”. 329 (5998), s. 1481–1485, 2010. DOI: 10.1126/science.1193304. (ang.).

[1]

[2]

[3]