Skala mapy

Skala mapy – stosunek wielkości liniowych rozmiarów modelu Ziemi, dla jakiego opracowano odwzorowanie kartograficzne danej mapy, do rzeczywistej wielkości tych rozmiarów.

Rodzaje zapisu skali na mapach

Skale

Rozróżnia się skalę liczbową i skalę mianowaną

• skala liczbowa: 1:700 000 lub ${\tfrac {1}{700\ 000}}$ (zapis ten przeważnie poprzedzany jest słowem „skala”), zamiast dwukropka można też użyć nieco podwyższonego unikodowego znaku U+2236 ∶ RATIO - 1∶700 000;
• skala mianowana: 1 cm – 1 km lub 1 cm → 1 km (zapis ten przeważnie poprzedzany jest słowem „skala”);
• skala polowa: 1 mm² – 1 000 000 m².

Podziałki

• podziałka liniowa

  

  jest graficznym przedstawieniem skali na mapie, często umieszcza się ją pod skalą liczbową lub mianowaną (jeżeli podana jest sama podziałka, to nie używa się dla niej słowa „skala”);

• podziałka transwersalna

  

• podziałka złożona

  

  stosowana jest dla map świata w odwzorowaniach niewiernoodległościowych (tzn. np. na równiku 1 cm na mapie odpowiada innej odległości w rzeczywistości niż ten sam 1 cm na mapie na równoleżniku 60°).

Rodzaj zapisu w zależności od rodzaju mapy

Poszczególne rodzaje zapisu skal można stosować tylko dla wybranych rodzajów map:

• Skalę liczbową można podać dla każdej mapy, niezależnie od tego w jakim odwzorowaniu została ona wykonana.
• Skalę mianowaną i podziałkę liniową można podać tylko dla map wykonanych w odwzorowaniach wiernoodległościowych lub dla map w dużych skalach (mapy wielkoskalowe). Z zasady błędem jest podawanie tego rodzaju zapisu skal na mapach całego świata, czy też na mapach kontynentów i oceanów.
• Podziałkę transwersalną można podać tylko dla map w dużych lub bardzo dużych skalach (skale co najwyżej 1:10 000) wykonanych w odwzorowaniach wiernoodległościowych.
• Skalę polową można podać tylko dla map wykonanych w odwzorowaniach wiernopowierzchniowych (wiernopolowych) lub dla map w dużych skalach.
• Podziałkę złożoną stosuje się wyłącznie do map w małych (lub nawet bardzo małych) skalach wykonanych w odwzorowaniach niewiernoodległościowych.

Bibliografia

• Jerzy Drabek, Felicjan Piątkowski: 1000 słów o mapach i kartografii. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07377-5.