Skalná Alpa (1463 m) – jeden z wyższych i bardziej charakterystycznych szczytów w grupie górskiej Wielkiej Fatry w Karpatach Zachodnich na Słowacji[1].

Skalná Alpa
ilustracja
Państwo

 Słowacja

Położenie

Powiat Rużomberk

Pasmo

Wielka Fatra

Wysokość

1463 m n.p.m.

Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Skalná Alpa”
Ziemia48°59′02″N 19°11′29″E/48,983889 19,191389

Położenie edytuj

Skalná Alpa leży we wschodnim, tzw. liptowskim ramieniu Wielkiej Fatry. Nazwą tą określa się spiętrzenie grzbietu wyżej wymienionego ramienia pomiędzy szczytami Rakytova na południu i Małej Smrekowicy na północy[1]. Od północnego zachodu pod szczyt podchodzi dolina Blatná, zaś od południowego zachodu – boczna gałąź doliny Rakytov (obie to wschodnie odgałęzienia Doliny Lubochniańskiej). Od wschodu pod stoki Skalnej Alpy podchodzą górne rozgałęzienia doliny Skalné, którą spływa Skalný potok – lewobrzeżny dopływ Revúcy. W kierunku północno-wschodnim od spiętrzenia Skalnej Alpy odgałęzia się grzbiet, przechodzący nieco dalej w potężny masyw Smrekovicy[2].

Geologia i morfologia edytuj

Omawiany szczyt posiada dość urozmaiconą budowę geologiczną. Budują go wapienie i dolomity na podłożu granitowym. Skalná Alpa to w zasadzie wyraźnie spiętrzony, ostry, miejscami dość kamienisty fragment grzbietu. Stoki opadające do dolin Blatná i Skalné, a zwłaszcza do tej pierwszej, są nadzwyczaj strome i pocięte kilkoma głębokimi żlebkami[1].

Przyroda ożywiona i jej ochrona edytuj

Szczyt Skalnej Alpy porasta dość zwarty łan kosodrzewiny. Wschodnie stoki spiętrzenia szczytowego, mniej więcej po 1300 – 1280 m n.p.m., zajmują łąki i murawy wysokogórskie. Pozostałą część stoków aż po dna otaczających je dolin porastają lasy ze świerkiem, jodłą, bukiem i jaworem, miejscami o charakterze pierwotnym[1].

Większą część stoków masywu Skalnej Alpy obejmuje rezerwat Skalná Alpa o powierzchni 524,5 ha, powołany w 1964 r[2].

Turystyka edytuj

Tuż poniżej szczytu Skalnej Alpy, jej wschodnimi stokami, przebiega zielono znakowany szlak turystyczny z Rużomberku do Chaty pod Borišovom[2]. Na szczyt wyprowadza krótka, nieznakowana ścieżka. Z tego też względu szczyt jest często odwiedzany.

Dookolna panorama ze szczytu należy do najładniejszych w całej Wielkiej Fatrze. Jest podobna do tej ze szczytu Rakytova, choć nieznacznie mniej rozległa (i przesłonięta na południu przez sam Rakytov)[1].

Zimą wzdłuż grani szczytowej tworzą się miejscami duże nawisy śnieżne, wywieszone z reguły w kierunku wschodnim. Natomiast wschodnie, trawiaste stoki mogą stanowić teren zagrożony lawinami[1].

  RużomberkKrkavá skalaPod SidorovomSedlo pod VtáčnikomVtáčnikVyšné Šiprúnske sedloNižné Šiprúnske sedloMalá Smrekovica – Močidlo, hotel Smrekovica – Skalná Alpa – TanečnicaSeverné Rakytovské sedloRakytovJužné Rakytovské sedloMinčolSedlo pod Čiernym kameňomSedlo PloskejChata pod Borišovom.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Hochmuth Zdenko a kolektív: Veľká Fatra. Turistický sprievodca ČSSR č. 3, Bratislava: wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, 1980
  2. a b c Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000, Banská Bystrica: Tatraplan, 2017, ISBN 978-80-89134-33-5
Panorama widokowa ze skalnej Alpy w kierunku południowym