Skarbimierz-Osiedle

wieś w województwie opolskim

Skarbimierz-Osiedle – miejscowość podstawowa typu osiedle w Polsce, w województwie opolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Skarbimierz, niedaleko wsi Skarbimierz[3].

Skarbimierz-Osiedle
osiedle
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

brzeski

Gmina

Skarbimierz

Liczba ludności (2008)

1845

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

49-318[2]

Tablice rejestracyjne

OB

SIMC

0990280

Położenie na mapie gminy Skarbimierz
Mapa konturowa gminy Skarbimierz, po lewej znajduje się punkt z opisem „Skarbimierz-Osiedle”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Skarbimierz-Osiedle”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Skarbimierz-Osiedle”
Położenie na mapie powiatu brzeskiego
Mapa konturowa powiatu brzeskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Skarbimierz-Osiedle”
Ziemia50°50′40″N 17°25′09″E/50,844444 17,419167[1]

Od 1 stycznia 2002 miejscowość jest siedzibą gminy Skarbimierz (dawna nazwa gminy to gmina Brzeg z siedzibą w Brzegu).

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie opolskim.

Według danych z 2008 r. miejscowość zamieszkiwało 1845 osób.[potrzebny przypis]

Miejscowość powstała wskutek przekształcenia wojskowej bazy lotniczej Armii Radzieckiej na cele cywilne.

Osiedle edytuj

Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych określa „osiedle” jako „zespół mieszkaniowy stanowiący integralną część miasta lub wsi” (art. 2 pkt 9) oraz jako jeden z rodzajów miejscowości (art. 2 pkt 11)[4]. Zgodnie z wydanym na podstawie tej ustawy obwieszczeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2019 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części, wyróżniono „osiedla” jako miejscowości podstawowe oraz „osiedla” jako integralne części wsi, a Skarbimierz-Osiedle określony został jako miejscowość podstawowa typu osiedle[5][6].

Ponadto na gruncie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym[7] Skarbimierz-Osiedle jest jednostką pomocniczą gminy o nazwie „osiedle[8] i funkcjonuje na mocy statutu uchwalonego dnia 24 kwietnia 1996 r.[9]

Historia edytuj

Historia miejscowości Skarbimierz Osiedle jest ściśle związana z istniejącym tu kiedyś lotniskiem. Pierwsze obiekty – wówczas lotnictwa sportowego – powstały przed I wojną światową. W latach 1930 do przebudowy lotniska przystąpiło Luftwaffe. W 1939 roku z lotniska startowały samoloty bombardujące Polskę.

W 1945 roku zostało zdobyte przez wojska radzieckie. Po wojnie było wielokrotnie przebudowywane. Było jedną z największych baz lotniczych Wojsk Radzieckich w Polsce. Cały teren zajmował ok. 680 ha. Otoczony był podwójnym płotem z drutem kolczastym.

Na lotnisku stacjonowało kilka jednostek:

  • 164. Gwardyjski Kerczeński Samodzielny Pułk Lotnictwa Rozpoznawczego (J.W. 23214)
  • 55. Sewastopolski Samodzielny Pułk Śmigłowców – do 1.08.1989 (J.W. 31413)
  • 635. Samodzielny Batalion Technicznego Zabezpieczenia Lotniska (J.W. 88469)
  • 455. Samodzielna Kompania Łączności i Zabezpieczenia Radiotechnicznego
  • 871. Pomorski Pułk Lotnictwa Myśliwskiego (J.W. 78635)

Wojska radzieckie opuściły bazę w latach 1991–1993.

Część byłych obiektów wojskowych została zagospodarowana na cele cywilne (mieszkalne, gospodarcze i użyteczności publicznej), głównie bloki mieszkalne. Natomiast schrony, budynki koszarowe, areszt garnizonowy i część hangarów pozostają niewykorzystane (Jeden z hangarów przebudowano na jedną z ośmiu Sal Zgromadzeń Świadków Jehowy w Polsce[10][11].)

W latach 2018-2020 władze gminy trzykrotnie występowały o nadanie miejscowości praw miejskich, jednak za każdym razem wnioski te były odrzucane przez rząd z uwagi na niewykształcony układ urbanistyczny i słabo rozwinięte funkcje osadnicze w porównaniu z dominującymi funkcjami przemysłowymi i usługowymi[12].

Inwestycje / gospodarka edytuj

Na terenie byłego lotniska funkcjonuje kilkanaście zakładów produkcyjnych oraz baz transportowych.

  1. Mondelez International (Cadbury / Kraft)- fabryka czekolady i gumy do żucia.
  2. Adient (wcześniej Johnson Controls, Keiper) – produkcja siedzeń samochodowych
  3. FPS – Fabryka Puszek Skarbimierz
  4. Jeronimo Martins Dystrybucja – centrum dystrybucyjne sieci Biedronka
  5. Aquila – producent tektury falistej
  6. Donaldson – fabryka filtrów
  7. Wipak – produkcja kartonów
  8. Top Packaging– produkcja opakowań

Obóz edytuj

 

Na południowo-wschodnim skraju lotniska, po lewej stronie szosy prowadzącej z Pępic do Brzegu, znajduje się nieużytek, dzisiaj ogrodzony płotem przez pobliską fabrykę. W tym miejscu w latach II wojny światowej znajdował się obóz pracy „Brieg-Pampitz” – filia obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, w którym więzieni byli m.in. Polacy. Na terenie lotniska od końca 1939 do stycznia 1945 r. istniało prawdopodobnie pięć obozów, w których pracowali i ginęli Żydzi, Polacy, Francuzi, Rosjanie. Po wojnie w okolicach Skarbimierza odkryto mogiłę pomordowanych tam więźniów. 11 listopada 1998 r. na skraju lotniska, przy drodze Pępice-Żłobizna ustawiono pomnik – tablicę na pokaźnym głazie narzutowym – upamiętniający dawny obóz.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 175709
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1170 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (Dz.U. 2003 nr 166 poz. 1612, z późn. zm.) [online] [dostęp 2023-08-03] (pol.).
  5. Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2019 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. 2019 poz. 2360) [online] [dostęp 2023-08-03] (pol.).
  6. Główny Urząd Statystyczny. Rejestr TERYT [online] [dostęp 2023-08-03] (pol.).
  7. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95, z późn. zm.) [online] [dostęp 2023-08-03] (pol.).
  8. BIP. Urząd Gminy Skarbimierz. Sołectwa [online] [dostęp 2023-08-03] (pol.).
  9. BIP. Urząd Gminy Skarbimierz. Wykaz sołectw w Gminie Skarbimierz [online] [dostęp 2023-08-03] (pol.).
  10. “Strażnica. Towarzystwo Biblijne i Traktatowe. Sala Zgromadzeń Świadków Jehowy”, Kościoły, Organizacje Kościelne – pkt.pl
  11. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-15].
  12. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, zmiany nazwy gminy oraz siedziby władz gminy