Skocznik

Skocznik
	Antidorcas
	Sundevall, 1845
	; Przedstawiciel rodzaju – skocznik antylopi (A. marsupalis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Pecora
Rodzina	wołowate
Podrodzina	antylopy
Plemię	Antilopini
Rodzaj	skocznik
	Typ nomenklatoryczny
	Antilope euchore J.R. Forster, 1790 (= Antilope marsupialis A.E.W. Zimmermann, 1780)
Synonimy
	Phenacotragus Schwarz, 1937;
	Phenacotragus Schwarz, 1937;
Gatunki
	4 gatunki (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	4 gatunki (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Skocznik^[3] (Antidorcas) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej i południowo-zachodniej Afryce^[4]^[5]^[6].

Morfologia edytuj

Długość ciała samic 112,2–158 cm, samców 114,1–162,3 cm, wysokość w kłębie 72–87 cm; masa ciała samic 26,5–43,5 kg, samców 31,2–47,6 kg^[5]^[7].

Systematyka edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1845 roku szwedzki zoolog Carl Jakob Sundevall w artykule poświęconym klasyfikacji przeżuwaczy opublikowanym na łamach Kungliga Svenska Vetenskapsakademiens Handlingar^[1]. Na gatunek typowy Sundevall wyznaczył (oznaczenie monotypowe) skocznika antylopiego (A. marsupialis).

Etymologia edytuj

Antidorcas: gr. αντι anti ‘przeciwny do, przeciwko’; δορκας dorkas ‘antylopa’^[8].
Phenacotragus: gr. φεναξ phenax, φενακος phenakos ‘oszust’^[9]; τραγος tragos ‘kozioł’^[10]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): †Adenota recki Schwarz, 1932.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju w zależności od ujęcia systematycznego należą jeden^[6]^[11]^[7] lub trzy gatunki (wyodrębnione z A. marsupialis – A. hofmeyri i A. angolensis)^[5]^[4]; tutaj klasyfikacja z jednym występującym współcześnie gatunkiem za Mammals Diversity Database i All the Mammals of the World (2023)^[11]^[7]^[3]:

Antidorcas marsupialis (A.E.W. Zimmermann, 1780) – skocznik antylopi

Opisano również gatunki wymarłe w czasach prehistorycznych:

Antidorcas australis Q.B. Hendey & H. Hendey, 1968^[12] (plejstocen–holocen)
Antidorcas bondi (Cooke & Wells, 1951)^[13] (plejstocen)
Antidorcas recki (Schwarz, 1932)^[14] (plejstocen)

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b C.J. Sundevall. Methodisk öfversigt af Idislande djuren, Linnes Pecora. „Kungliga Svenska Vetenskapsakademiens Handlingar”. För år 1845, s. 271, 1847. (łac.).
↑ E. Schwarz: Die fossilen Antilopen van Oldoway. W: H. Reck: Wissenschaftliche Ergebnisse der Oldoway-Expedition 1913. Wyd. 4. Cz. Neue folge. Berlin: Gebr. Borntraeger, 1937, s. 53. (niem.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 179. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 334. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c C. Groves, D. Leslie, B. Huffman, R. Valdez, K. Habibi, P. Weinberg, J. Burton, P. Jarman & W. Robichaud: Family Bovidae (Hollow-horned Ruminants). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 629–630. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Antidorcas. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-23]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 605. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 109, 1904. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 193.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 269.
↑ ^a ^b N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-01]. (ang.).
↑ Q.B. Hendey & H. Hendey. New Quaternary fossil sites near Swartklip, Cape Province. „Annals of the South African Museum”. 52 (2), s. 56, 1968. (ang.).
↑ H.B.S. Cooke & L.H. Wells. Fossil remains from Chelmer, near Bulawayo, Southern Rhodesia. „South African Journal of Science”. 47 (7), s. 207, 1951. (ang.).
↑ E. Schwarz. Neue diluviale Antilopen aus Ostafrika. „Zentralblatt für Mineralogie, Geologie und Paläontologie”. Abteilung B: Geologie und Paläontologie. 1932 (1), s. 1, 1932. (niem.).

Bibliografia edytuj

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[Sundevall-1] C.J. Sundevall. Methodisk öfversigt af Idislande djuren, Linnes Pecora. „Kungliga Svenska Vetenskapsakademiens Handlingar”. För år 1845, s. 271, 1847. (łac.).

[sch1937-2] E. Schwarz: Die fossilen Antilopen van Oldoway. W: H. Reck: Wissenschaftliche Ergebnisse der Oldoway-Expedition 1913. Wyd. 4. Cz. Neue folge. Berlin: Gebr. Borntraeger, 1937, s. 53. (niem.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 179. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 334. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Groves&inni-5] C. Groves, D. Leslie, B. Huffman, R. Valdez, K. Habibi, P. Weinberg, J. Burton, P. Jarman & W. Robichaud: Family Bovidae (Hollow-horned Ruminants). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 629–630. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Antidorcas. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-23]. (ang.).

[amw-7] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 605. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[Palmer-8] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 109, 1904. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=233_193]-9] Jaeger 1959 ↓, s. 193.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=309_269]-10] Jaeger 1959 ↓, s. 269.

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-01]. (ang.).

[hen-12] Q.B. Hendey & H. Hendey. New Quaternary fossil sites near Swartklip, Cape Province. „Annals of the South African Museum”. 52 (2), s. 56, 1968. (ang.).

[coo&wel-13] H.B.S. Cooke & L.H. Wells. Fossil remains from Chelmer, near Bulawayo, Southern Rhodesia. „South African Journal of Science”. 47 (7), s. 207, 1951. (ang.).

[sch1932-14] E. Schwarz. Neue diluviale Antilopen aus Ostafrika. „Zentralblatt für Mineralogie, Geologie und Paläontologie”. Abteilung B: Geologie und Paläontologie. 1932 (1), s. 1, 1932. (niem.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]