Skoki narciarskie na Mistrzostwach Świata w Narciarstwie Klasycznym 1929

Skoki narciarskie na Mistrzostwach Świata w Narciarstwie Klasycznym 1929 – zawody w skokach narciarskich rozgrywane w ramach mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym, przeprowadzone 10 lutego 1929 roku na Wielkiej Krokwi w Zakopanem, w celu wyłonienia czwartego mistrza świata w skokach narciarskich.

Skoki narciarskie na Mistrzostwach Świata w Narciarstwie Klasycznym 1929
1927 1930
Data

10 lutego 1929

Gospodarz

Zakopane

Dyscyplina

skoki narciarskie

Mężczyźni
konkurs indywidualny
na skoczni K-60

Sigmund Ruud

Klasyfikacja medalowa
Zwycięzca

Norwegia

Norwescy zawodnicy podczas Mistrzostw Świata w Narciarstwie Klasycznym 1929 w Zakopanem. Od lewej: Arne Busterud, Kristian Johansson, Christian Holmen, Hans Kleppen, Hans Vinjarengen

Do zawodów zgłoszonych zostało 57 zawodników z 11 państw. Ostatecznie w konkursie zaprezentowało się 49 skoczków, spośród których 41 zostało sklasyfikowanych. Pierwsze trzy miejsca zajęli reprezentanci Norwegii – zwyciężył Sigmund Ruud, drugie miejsce zajął Kristian Johansson, a trzeci był Hans Kleppen. W pierwszej siódemce znalazło się sześciu Norwegów. Najlepszym skoczkiem spoza tego kraju był Niemiec Alois Kratzer, sklasyfikowany na czwartej pozycji. Najdłuższy skok zawodów, oddany na 58,5 metra w drugiej serii konkursowej, uzyskał Hans Kleppen.

Zawody formalnie miały charakter mistrzostw Europy, jednak Międzynarodowa Federacja Narciarska od kongresu w 1965 roku uznaje ich wyniki jako rezultaty czwartych mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym. Były to pierwsze międzynarodowe zawody narciarskie rangi mistrzowskiej zorganizowane na terenie Polski.

Na podstawie wyników tego konkursu sporządzono również rezultaty 10. Mistrzostw Polski w Skokach Narciarskich. Najlepszym Polakiem w konkursie i zarazem mistrzem Polski, nie uwzględniając wyników zawodników zagranicznych, został Bronisław Czech (10. miejsce), drugie miejsce zajął Franciszek Cukier (17. miejsce), a trzeci był Władysław Mietelski (23. miejsce).

W serii pokazowej, rozegranej po zakończeniu oficjalnej rywalizacji, najdłuższy wówczas skok na Wielkiej Krokwi oddał Sigmund Ruud (71,5 m), jednak nie ustał swojej próby. Najdłuższy prawidłowo wylądowany skok na obiekcie osiągnął natomiast Stanisław Gąsienica-Sieczka, który uzyskał 66 metrów. Wynik ten został jednocześnie nowym rekordem Polski w długości skoku narciarskiego.

Tło zawodów edytuj

Sytuacja skoków narciarskich w drugiej połowie lat 20. XX wieku edytuj

 
Skok Zygmunta Rajskiego w 1929 roku

Poprzednie narciarskie mistrzostwa zorganizowane zostały w 1927 roku w Cortinie d'Ampezzo. W konkursie skoków triumfował wówczas Tore Edman, drugie miejsce zajął Willen Dick, a trzeci był Bertil Carlsson[1]. Na rok przed mistrzostwami w Zakopanem odbyły się II Igrzyska Zimowej Olimpiady w Sankt Moritz. W rozegranym konkursie w skokach narciarskich mistrzem olimpijskim został Alf Andersen, srebrny medal zdobył Sigmund Ruud, a brązowy – Rudolf Burkert. W zawodach wystartowało 38 skoczków z trzynastu państw[2].

Aktualny wówczas rekord świata w długości skoku narciarskiego należał do Nelsa Nelsena i wynosił 73 metry[3]. Kanadyjczyk uzyskał tę odległość w lutym 1925 roku na skoczni w Revelstoke[4]. Rekord największej skoczni w Europie, Bernina-Roseg-Schanze w Pontresinie, wynosił wówczas 72 metry i należał do Bruno Trojaniego[5].

Organizacja mistrzostw edytuj

Prawo do organizacji mistrzostw przez Zakopane przyznano miastu podczas kongresu FIS w Sankt Moritz w 1928 roku[6]. Formalnie zakopiańskie zawody były narciarskimi mistrzostwami Europy[7][8][9], w skład których weszły konkurencje klasyczne (biegi na różnych dystansach, skoki narciarskie i bieg złożony) oraz konkurencje pokazowe – bieg zjazdowy zaliczany do konkurencji alpejskich i bieg patrolowy (biathlon). Bieg zjazdowy był pierwowzorem późniejszych mistrzostw świata w narciarstwie alpejskim[10].

Nie funkcjonowała wówczas impreza oficjalnie nazywana narciarskimi mistrzostwami świata[11], a do wszystkich konkurencji dopuszczeni zostali tylko zawodnicy z kontynentu europejskiego[12]. Oficjalnie zawody tego typu zaczęto nazywać mistrzostwami świata dopiero począwszy od mistrzostw w Chamonix w 1937 roku[11]. Mimo to Międzynarodowa Federacja Narciarska na kongresie w 1965 roku uznała wszystkie edycje z lat 1925–1935, w tym mistrzostwa w Zakopanem, jako oficjalne edycje mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym[13].

Skocznia narciarska edytuj

 
Wielka Krokiew podczas mistrzostw w Zakopanem

Otwarte zawody w skokach narciarskich, a także skoki do biegu złożonego (kombinacji norweskiej), odbyły się na Wielkiej Krokwi wybudowanej w 1925 roku[14]. W związku z planowaną organizacją mistrzostw dokonano szeregu korekt – zmieniony został rozbieg i profil skoczni, wokół niej wybudowane zostały trybuny wachlarzowe dla kibiców, trybuny dla gości specjalnych, wojskowych i dziennikarzy, a także ustawiona została wieża sędziowska z nową lożą[15][16].

Wielka Krokiew to duża skocznia narciarska, której punkt konstrukcyjny umieszczony był wówczas na 60. metrze[17]. Całkowita długość najazdu na próg skoczni wynosiła wówczas 94 metry, a kąt jego nachylenia wynosił 30 stopni[9]. Zeskok mierzył 114 metrów długości[16] i był nachylony pod kątem 38 stopni. Różnica poziomów liczyła natomiast 91 metrów[16].

Rekordzistą skoczni przed rozpoczęciem mistrzostw był Bronisław Czech, który w 1928 roku oddał skok na odległość 61 metrów[18][19].

Oficjalna delegacja edytuj

Rywalizację podczas konkursu skoków z trybuny dla gości specjalnych obserwował prezydent Polski – Ignacy Mościcki[20][21]. W oficjalnej delegacji byli także: pułkownik Ivar Holmquist – prezydent Międzynarodowej Federacji Narciarskiej, pułkownik Aleksander Bobkowski – przewodniczący Zarządu Głównego Polskiego Związku Narciarskiego[22][23], a także wojskowi i delegaci z innych narodowych federacji – Anglii, Finlandii, Włoch, Norwegii, Rumunii, Szwajcarii i Czechosłowacji[5][24].

Przyjazd kibiców edytuj

W dniu zawodów pod Wielką Krokiew przybyło około 10 000 widzów, by oglądać rywalizację skoczków narciarskich[25]. Około godziny 11:00, czyli na godzinę przed rozpoczęciem, tłumy ludzi podążały w kierunku skoczni głównie z Rynku i z Wilcznika, a także ulicami Piłsudskiego i Zamoyskiego. Ponadto odnotowano licznie zgromadzonych kibiców z Krakowa i Śląska[26].

Przebieg zawodów edytuj

 
Sigmund Ruud – złoty medalista mistrzostw świata w skokach w Zakopanem (zdjęcie z 1934)

Warunki pogodowe edytuj

W lutym 1929 w Polsce mierzone były rekordowo niskie temperatury powietrza[27]. W nocy z soboty na niedzielę, czyli w noc przed rozegraniem konkursu, temperatura w Zakopanem była bliska -40 stopni Celsjusza[28], a ponadto występowały obfite opady śniegu[29]. W niedzielne południe, podczas rozpoczęcia konkursu, temperatura wyniosła -25 stopni. Cały dzień był mroźny, lecz słoneczny[24].

Zgłoszeni zawodnicy edytuj

Do konkursu skoków narciarskich zgłoszonych zostało 57 zawodników z jedenastu państw: Austrii, Czechosłowacji, Finlandii, Norwegii, Polski, Niemiec, Szwajcarii, Szwecji, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch[30][31]. Najliczniejszą reprezentację stanowili skoczkowie czechosłowaccy, których przyjechało osiemnastu[30]. Występowali oni pod egidą dwóch federacji – czechosłowackiej (cz. Svaz lyžařů Republiky Československé – SL RČS) i niemieckiej (niem. Hauptverband der deutschen Wintersportverein – HDW)[32][33]. Do zawodów ponadto zostało zapisanych czternastu Polaków, dziewięciu Norwegów, po czterech Niemców i Szwajcarów oraz dwóch Szwedów. Pozostałe kraje reprezentowane były przez jednego zawodnika[30][31].

W przeddzień zawodów (9 lutego 1929) ustalono kolejność startową poprzez losowanie numerów poszczególnym skoczkom[30].

W zawodach ostatecznie wystartowało 49 skoczków, spośród których sklasyfikowano 41[34]. Mimo wcześniejszego zgłoszenia do zawodów, na starcie pierwszej serii nie stawiło się pięciu Czechosłowaków (Banyasz, Bujak, Ettrich, Meergans i Novak) i trzech Polaków (Lankosz, Szostak i Zaydel)[30][31].

Przebieg rywalizacji edytuj

Konkurs rozpoczął się o godzinie 12:00. Przed startem każdego zawodnika, za pomocą megafonów zapowiadano jego imię, nazwisko i kraj, w barwach którego startował. Pod lożą sędziowską widniały natomiast dwie białe tablice – pierwsza, z czerwonymi cyframi, służyła do określania numeru startowego zawodnika, a druga, z niebieskimi cyframi, do podawania osiągniętej przez niego odległości[35]. Nad prawidłowym przebiegiem rywalizacji pieczę sprawowało trzyosobowe kolegium sędziowskie w składzie: Nicolai Ramm Østgaard (Norwegia), Władysław Ziętkiewicz (Polska) i Karel Jarolímek (Czechosłowacja)[36].

Pierwszy skok w zawodach oddał Peder Belgum, który uzyskał 40,5 metra. Startujący bezpośrednio po nim Fritz Kaufmann lądował 10 metrów dalej i jako jeden z piętnastu zawodników osiągnął w pierwszej serii przynajmniej 50-metrową odległość. Najdalszy skok pierwszej rundy, na 57 metrów, oddał Sigmund Ruud. Rezultaty o jeden metr słabsze osiągnęli Kristian Johansson i Tore Edman, przy czym Szwed nie ustał swojej próby[31]. Wyniki powyżej granicy 50 metrów, poza wcześniej wymienionymi skoczkami, uzyskali również: zwycięzca biegu złożonego[28]Hans Vinjarengen (55 m), Hans Kleppen (54 m), Alois Kratzer, Arne Busterud i Franciszek Cukier (wszyscy po 53 m), Christian Holmen (52 m), Wolfgang Glaser (51,5 m) i Bruno Trojani (51 m). Pierwszą część zmagań skoczków narciarskich zakończył Ole Stenen z wynikiem 45 metrów. W serii odnotowano łącznie dziesięć nieustanych skoków[31][37]. Trzech zawodników, którzy nie ustali próby w pierwszej serii – Walter Hain, Josef Německý i Guy Nixon – zrezygnowało ze startu w serii finałowej[38][31][5].

W serii finałowej skok przynajmniej 50-metrowy oddało dwudziestu zawodników, czyli o pięciu więcej niż w serii otwierającej zawody. Najdłuższy skok serii, a zarazem całego konkursu, oddał Hans Kleppen, który uzyskał 58,5 metra. Skok 57-metrowy wykonał Tore Edman, uzyskując tym samym tę samą odległość, co najlepszy w pierwszej serii Ruud. Szwed po raz drugi nie ustał swojej próby. Następne pod względem długości rezultaty osiągnęli: Hans Vinjarengen (56,5 m), Kristian Johansson i Alois Kratzer (obaj po 56 m), Christian Holmen (55,5 m) oraz Sigmund Ruud i Arne Busterud (obaj po 55 m). Spośród tych skoczków, którzy w pierwszej próbie nie osiągnęli 50 metrów, w drugiej serii dokonali tego: Paavo Nuotio i Ole Stenen (obaj po 53 m), Gérard Vuilleumier (52 m), Sven Eriksson (51,5 m) oraz Rudolf Burkert (50 m)[31].

Kolegium sędziowskie ogłosiło zwycięzcą zawodów Sigmunda Ruuda, który o dwa punkty pokonał drugiego w stawce – Kristiana Johanssona i o 3,4 punktu trzeciego – Hansa Kleppena[31][39].

W łącznym rozrachunku najlepiej ze wszystkich reprezentacji spisali się Norwegowie, którzy zdobyli w konkursie skoków 120 punktów do klasyfikacji punktowej z przewagą 27 punktów nad drugimi Niemcami[40]. Dokonali tego mimo przeziębienia, z którym borykała się większość zawodników w ich ekipie[28]. Norwegowie zajęli sześć miejsc w pierwszej siódemce zawodów[31], co sprostało stawianym wobec nim oczekiwaniom ze strony norweskich kibiców. Kibice, którzy byli zawiedzeni wynikami ich zawodników w konkurencjach biegowych – najsłabszych w wykonaniu Norwegów od początku rozgrywania zawodów FIS – liczyli bowiem na lepszy występ właśnie ze strony skoczków[28], tym bardziej, że nie uczestniczyli oni w poprzedniej edycji mistrzostw w Cortina d’Ampezzo[41]. W zakopiańskim konkursie najsłabszy ze startujących dziewięciu norweskich zawodników został sklasyfikowany na 22. miejscu[31].

Wyniki konkursu edytuj

Miejsce Nr startowy[30] Zawodnik Państwo Skok 1 Skok 2 Nota[42][39][31][37]
1. 30 Ruud, SigmundSigmund Ruud Norwegia 57,0 55,0 227,2
2. 22 Johansson, KristianKristian Johansson Norwegia 56,0 56,0 225,2
3. 45 Kleppen, HansHans Kleppen Norwegia 54,0 58,5 223,8
4. 31 Kratzer, AloisAlois Kratzer Niemcy 53,0 56,0 220,0
4. 20 Vinjarengen, HansHans Vinjarengen Norwegia 55,0 56,5 220,0
6. 16 Busterud, ArneArne Busterud Norwegia 53,0 55,0 218,1
7. 39 Holmen, ChristianChristian Holmen Norwegia 52,0 55,5 215,3
8. 56 Nuotio, PaavoPaavo Nuotio Finlandia 48,0 53,0 210,3
9. 9 Recknagel, ErichErich Recknagel Niemcy 50,0 53,5 209,2
10. 38 Czech, BronisławBronisław Czech Polska 50,0 53,5 208,7
11. 8 Burkert, RudolfRudolf Burkert Czechosłowacja (HDW) 48,0 50,0 208,1
12. 19 Trojani, BrunoBruno Trojani Szwajcaria 51,0 51,5 207,8
13. 10 Eriksson, SvenSven Eriksson Szwecja 47,0 51,5 207,7
14. 2 Kaufmann, FritzFritz Kaufmann Szwajcaria 50,5 53,0 206,7
15. 24 Glaser, WolfgangWolfgang Glaser Czechosłowacja (HDW) 51,5 53,0 205,1
16. 14 Vuilleumier, GérardGérard Vuilleumier Szwajcaria 49,5 52,0 203,1
17. 48 Cukier, FranciszekFranciszek Cukier Polska 53,0 51,5 202,1
18. 37 Skagnæs, LeifLeif Skagnæs Norwegia 50,0 54,5 200,1
19. 57 Stenen, OleOle Stenen Norwegia 45,0 53,0 199,6
20. 12 Thannheimer, FranzFranz Thannheimer Niemcy 48,0 48,5 196,4
21. 36 Lauener, StefanStefan Lauener Szwajcaria 48,0 48,5 191,4
22. 1 Belgum, PederPeder Belgum Norwegia 40,5 47,5 190,1
23. 51 Mietelski, WładysławWładysław Mietelski Polska 42,0 49,0 185,3
24. 23 Venzi, VitaleVitale Venzi Włochy 47,5 45,5 185,1
25. 27 Gąsienica Szostak, KarolKarol Gąsienica Szostak Polska 47,5 46,0 183,2
26. 44 Pech, VítězslavVítězslav Pech Czechosłowacja (SL RČS) 43,0 47,0 181,4
27. 41 Krzeptowski I, AndrzejAndrzej Krzeptowski I Polska 42,0 41,0 177,6
28. 5 Müller, GustavGustav Müller Niemcy 42,0 49,0 175,8
29. 6 Rajski, ZygmuntZygmunt Rajski Polska 43,0 42,0 171,9
30. 46 Kolesar, PiotrPiotr Kolesar Polska 39,0 41,0 170,4
30. 55 Szepes, BélaBéla Szepes Węgry 41,0 44,0 170,4
32. 53 Aichinger, K.K. Aichinger Czechosłowacja (HDW) 40,0 41,0 166,8
33. 4 Kadavý, BohuslavBohuslav Kadavý Czechosłowacja (SL RČS) 37,0 39,0 162,8
34. 35 Żytkowicz, WładysławWładysław Żytkowicz Polska 39,0 38,0 150,7
35. 21 Järvinen, EskoEsko Järvinen Finlandia 46,0 48,0 (u) 133,1
36. 50 Civrný, AlexanderAlexander Civrný Czechosłowacja (SL RČS) 45,0 48,0 130,7
37. 49 Gąsienica-Sieczka, StanisławStanisław Gąsienica-Sieczka Polska 49,0 45,5 (u) 122,8
37. 26 Rozmus, AleksanderAleksander Rozmus Polska 48,0 (u) 49,0 122,8
39. 7 Hnyk, AdolfAdolf Hnyk[a] Czechosłowacja (SL RČS) 39,0 43,0 (u) 113,8
40. 29 Graca, FranciszekFranciszek Graca Polska 37,0 (u) 37,0 (u) 95,5
41. 28 Priebsch, ErwinErwin Priebsch[7] Czechosłowacja (HDW) 47,5 (u) 28,0 87,1
3 Hain, WalterWalter Hain Czechosłowacja (HDW) 41,0 (u) DNS
11 Kolářík, F.F. Kolářík[5] Czechosłowacja (SL RČS) 44,0 (u) 42,0 (u)
13 Wondrak, KarlKarl Wondrak[5] Czechosłowacja (SL RČS) 47,0 (u) 46,5 (u)
18 Nixon, GuyGuy Nixon[43] Wielka Brytania 36,0 (u) DNS
33 Edman, ToreTore Edman[44] Szwecja 56,0 (u) 57,0 (u)
42 Německý, JosefJosef Německý[31] Czechosłowacja (SL RČS) 40,0 (u) DNS
47 Kutcera Austria 48,0 (u) 49,0 (u)
52 Vrána, RudolfRudolf Vrána[31] Czechosłowacja (SL RČS) 48,0 (u) 46,5 (u)
15 Lankosz, JózefJózef Lankosz[45] Polska DNS DNS
17 Bujak, FranzFranz Bujak[44] Czechosłowacja (HDW) DNS DNS
25 Meergans Czechosłowacja (HDW) DNS DNS
32 Zaydel, TadeuszTadeusz Zaydel Polska DNS DNS
34 Novak, PaulPaul Novak[44] Czechosłowacja (HDW) DNS DNS
40 Szostak, AntoniAntoni Szostak Polska DNS DNS
43 Ettrich, AlbertAlbert Ettrich[44] Czechosłowacja (HDW) DNS DNS
54 Banyasz, FranzFranz Banyasz[46] Czechosłowacja (HDW) DNS DNS

Sytuacja po konkursie edytuj

Mistrzostwa Polski edytuj

 
Bronisław Czech – mistrz Polski, dziesiąty zawodnik mistrzostw świata w skokach w Zakopanem (zdjęcie z 1934)

Konkurs skoków w Zakopanem był jednocześnie międzynarodowymi mistrzostwami Polski w skokach narciarskich[47]. Wobec tego międzynarodowym mistrzem Polski ogłoszono Sigmunda Ruuda[29]. W oficjalnych statystykach mistrzostw Polski uznaje się jednak wyniki bez uwzględniania zawodników zagranicznych. Najlepszym Polakiem w zawodach i mistrzem Polski został Bronisław Czech, który zajął dziesiąte miejsce w konkursie. Drugim polskim skoczkiem w kolejności był siedemnasty zawodnik konkursu – Franciszek Cukier, a trzecim – sklasyfikowany na 23. pozycji – Władysław Mietelski[48].

Próby poprawienia rekordu skoczni edytuj

 
Sigmund Ruud podczas nieustanego skoku na 71,5 metra

Po zakończeniu konkursu ośmiu zawodników podjęło próbę poprawienia rekordu skoczni w dodatkowej serii pozakonkursowej[5]. W tym celu podniesiona została belka startowa – najazd na próg wydłużono z dotychczasowych 80 metrów[49] do pełnego rozbiegu – 94 metrów[37].

Najdłuższy skok w serii pokazowej oddał Sigmund Ruud. Norweg osiągnął 71,5 metra i nie ustał swojej próby[50][51], w wyniku czego rezultat ten nie został oficjalnie odnotowany jako rekord obiektu[36].

Rekord Wielkiej Krokwi w prawidłowo wylądowanym skoku, a zarazem rekord Polski w długości skoku narciarskiego ustanowił natomiast Stanisław Gąsienica-Sieczka, który uzyskał 66 metrów[37]. Zawodnik co prawda, podobnie jak Ruud, wywrócił się, jednak po poprawnym lądowaniu, w związku z czym rekord został oficjalnie uznany[36][19]. Odległości powyżej dotychczasowego rekordu skoczni uzyskali także Bronisław Czech i Franciszek Cukier, obaj skoczyli po 63 metry[31].

Zawodnik Państwo Odległość[31][5]
Lankosz, JózefJózef Lankosz Polska 53,0
Venzi, VitaleVitale Venzi Włochy 57,0
Rozmus, AleksanderAleksander Rozmus Polska 59,0
Czech, BronisławBronisław Czech Polska 63,0
Ruud, SigmundSigmund Ruud Norwegia 71,5 (u)
Cukier, FranciszekFranciszek Cukier Polska 63,0
Gąsienica-Sieczka, StanisławStanisław Gąsienica-Sieczka Polska 66,0
Graca, FranciszekFranciszek Graca Polska 46,0

Dekoracja zwycięzców edytuj

Trzech najlepszych skoczków w międzynarodowym konkursie na Wielkiej Krokwi otrzymało puchary – złoty dla zwycięzcy, srebrny dla drugiego i brązowy dla trzeciego zawodnika. Na pucharach wygrawerowane były dwa napisy: z przodu – ZAWODY FIS – Zakopane – luty 1929, a z tyłu – Nagroda miasta Zakopane – skoki[52].

Nagrody zostały rozdane zawodnikom wieczorem w dniu zawodów. Uroczystość rozpoczęła się o godzinie 21:00 w sali Sanatorium Czerwonego Krzyża w Zakopanem, a około godziny 23:00 w tej samej sali zorganizowano raut[20]. Wręczenia nagród triumfatorom wszystkich konkurencji rozgrywanych na mistrzostwach dokonał przewodniczący Międzynarodowej Federacji Narciarskiej – pułkownik Ivar Holmquist. Po rozdaniu nagród orkiestra odegrała hymny państwowe właściwe dla zwycięzców[53].

Odbiór medialny edytuj

Przed rozpoczęciem mistrzostw w polskiej prasie pojawiły się powątpiewania w to, że miasto będzie w stanie prawidłowo zorganizować tak duże zawody narciarskie, gdyż w kraju nigdy wcześniej nie odbyła się tak duża impreza, a jednocześnie polscy narciarze prezentowali zbyt niski poziom w porównaniu do sportowców zagranicznych[22].

Wbrew tym obawom przygotowanie i przeprowadzenie mistrzostw świata w Zakopanem zostało wysoko ocenione przez zawodników, działaczy oraz polskich i zagranicznych dziennikarzy[16]. W polskiej prasie pisano, że władze miasta i związku narciarskiego podołały stawianym wobec nich oczekiwaniom organizacyjnym[54]. Wspomniano również, że zawody były lepiej przeprowadzone niż konkursy II Igrzysk Zimowej Olimpiady rozegrane rok wcześniej w Sankt Moritz[10], co potwierdzali zawodnicy zagraniczni[54]. Z kolei niemiecki miesięcznik „Der Winter” w marcowym numerze określił Wielką Krokiew jako najdoskonalszy obiekt do skoków narciarskich w Europie Środkowej, porównując ją do skoczni Fiskartorpet w Sztokholmie i Holmenkollbakken w Oslo[16].

W entuzjastycznych słowach o przygotowaniu zawodów i atmosferze wokół Wielkiej Krokwi wypowiadał się również ówczesny prezes Międzynarodowej Federacji Narciarskiej – pułkownik Ivar Holmquist. Prezes FIS, w imieniu swoim i innych delegatów, wyraził zachwyt wobec tatrzańskich widoków, polskiej gościnności, a także imponującej skoczni – pod względem jej rozmiarów i ogólnego wizerunku, a także lokalizacji w pobliżu centrum miasta[55].

Uwagi edytuj

  1. W wydaniu „Ilustrowanego Kuryera Codziennego” z 11 lutego 1929 pod siódmym numerem startowym wymieniany jest inny reprezentant Czechosłowacji – Smlik. W pozostałych źródłach – książce Narciarstwo klasyczne. Mistrzostwa świata autorstwa Krzysztofa Mecnera, wydaniu „Expressu Wieczornego Ilustrowanego” z 11 lutego 1929, wydaniu „Stadjonu” z 14 lutego 1929 i bazie danych Adama Kwiecińskiego – zamiast niego, z siódmym numerem startowym, wymieniany jest jednak zawsze Hnyk. Ponadto w źródłach nie znaleziono sportowca o nazwisku Smlik, startującego w tych mistrzostwach.

Przypisy edytuj

  1. Mecner 2015, s. 13–15.
  2. Ski Jumping at the 1928 Sankt Moritz Winter Games. sports-reference.com. [dostęp 2016-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-10)]. (ang.).
  3. Entwicklung des Weltrekordes. skisprungfan.de. [dostęp 2018-09-03]. (niem.).
  4. Skiflugweltrekorde. skisprungschanzen.com. [dostęp 2016-08-24]. (niem.).
  5. a b c d e f g Zakończenie olimpjady zakopiańskiej. Zygmunt Ruud (Norwegia) osiągnął 71 i pół metra. „Ilustrowana Republika”, s. 2, 11 lutego 1929. [dostęp 2016-08-24]. 
  6. Kołodziej i Aftaruk 2010, s. 84.
  7. a b Mistrzostwa narciarskie Europy w Zakopanem ukończone. „Górnoślązak”. 28, nr 36, s. 10, 13 lutego 1929. Katowice. [dostęp 2016-08-24]. 
  8. Die Europameisterschaften in Zakopane. „Prager Tagblatt”. nr 39, s. 12, 8 lutego 1929. Prag. [dostęp 2016-08-24]. (niem.). 
  9. a b Sprunglauf in Zakopane. „Freiburger Zeitung”. nr 6/42, s. 1, 11 lutego 1929. Freiburg im Breisgau. [dostęp 2016-08-25]. (niem.). 
  10. a b Mecner 2015, s. 17.
  11. a b Kołodziej i Aftaruk 2010, s. 83–84.
  12. Kto startuje w Zakopanem. Obsada poszczególnych konkurencyj w zawodach F.I.S. „Przegląd Sportowy”. IX, nr 6 (409), s. 3, 6 lutego 1929. Warszawa. [dostęp 2016-08-24]. 
  13. Hiihdon MM-kisojen historiaa. kaleva.fi, 10 lutego 2009. [dostęp 2016-08-25]. (fiń.).
  14. Wielka Krokiew, Zakopane. skisprungschanzen.com. [dostęp 2016-08-24].
  15. Damian Pietrzak: Zakopane (Polska) - HS 134 m. skijumping.pl. [dostęp 2016-08-24].
  16. a b c d e Szatkowski 2004, s. 2.
  17. Zakopane - Wielka Krokiew. berkutschi.com. [dostęp 2016-08-28].
  18. Mecner 2015, s. 18.
  19. a b Rekordziści Wielkiej Krokwi. worldcup-zakopane.pl. [dostęp 2016-08-25].
  20. a b Niedziela – ostatnim dniem międzynarod. zawodów. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, s. 12, 11 lutego 1929. [dostęp 2016-08-24]. 
  21. Zaimponowaliśmy.... „Stadjon”. VII, nr 7, s. 3, 14 lutego 1929. Warszawa. [dostęp 2016-08-25]. 
  22. a b Międzynarodowe zawody narciarskie w Zakopanem największym wydarzeniem sportowym w naszym kraju. „Kuryer Sportowy”, s. 1, 12 lutego 1929. [dostęp 2016-08-26]. 
  23. Kołodziej i Aftaruk 2010, s. 79.
  24. a b Norwedzy triumfują w skokach. „Kuryer Sportowy”, s. 2, 12 lutego 1929. [dostęp 2016-08-26]. 
  25. Szatkowski 2011, s. 3.
  26. Wędrówka ludów na skocznię. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, s. 12, 11 lutego 1929. [dostęp 2016-08-26]. 
  27. Andrzej Nierubiec, Zofia Klimaszewska: Kronika Polski. Warszawa: Reader’s Digest Przegląd, 2000, s. 636. ISBN 83-88243-13-6.
  28. a b c d Hermann Hansen, Knut Sveen: VM på ski '97. Alt om ski-VM 1925-1997. Trondheim: 1996, s. 39. ISBN 82-7164-044-5. [dostęp 2016-08-24]. (norw.).
  29. a b Czech Bron. najlepszym narciarzem środkowo-europejskim. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, s. 12, 11 lutego 1929. [dostęp 2016-08-24]. 
  30. a b c d e f Losowanie do niedzielnego konkursu skoków. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, s. 12, 11 lutego 1929. [dostęp 2016-08-24]. 
  31. a b c d e f g h i j k l m n o Epilog zawodów narciarskich o mistrzostwo Europy w Zakopanem. Rekord Krokwi pobity! Wspaniały skok norwega Ruuda!. „Express Wieczorny Ilustrowany”, s. 7, 11 lutego 1929. [dostęp 2016-08-24]. 
  32. 110 let lyžování v Česku. snow.cz, 16 marca 2013. [dostęp 2016-08-24]. (cz.).
  33. Antonín Tichý. Dodatečné mistrovství světa. „Veselý výlet”. nr 37, s. 12, 2012. Krkonoše. [dostęp 2016-08-24]. (cz.). 
  34. Majcher 1929, s. 16.
  35. Konkurs skoków. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, s. 12, 11 lutego 1929. [dostęp 2016-08-26]. 
  36. a b c Mieczysław Majcher. Konkurs skoków. „Sport”. V, nr 3, s. 10, 25 lutego 1929. Warszawa. [dostęp 2016-08-26]. 
  37. a b c d Konkurs skoków na Krokwi. „Stadjon”. VII, nr 7, s. 10, 14 lutego 1929. Warszawa. [dostęp 2016-08-25]. 
  38. Jak zdobył Br. Czech czwarte miejsce w oficjalnej klasyfikacji narciarstwa europejskiego. „Przegląd Sportowy”. IX, nr 8 (411), s. 2, 16 lutego 1929. [dostęp 2016-08-26]. 
  39. a b Adam Kwieciński: Zakopane POL 1929.02.10 MS World Ski Championshps. wyniki-skoki.hostingasp.pl, 2014. [dostęp 2016-08-24].
  40. Bilans Międzynarodowy mistrzostw F.I.S. „Przegląd Sportowy”. IX, nr 8 (411), s. 2, 16 lutego 1929. [dostęp 2016-08-26]. 
  41. Cyfry postępu narciarzy polskich w latach 1925-1929. „Przegląd Sportowy”. IX, nr 8 (411), s. 2, 16 lutego 1929. [dostęp 2016-08-26]. 
  42. Mecner 2015, s. 21.
  43. Br. Czech wygrywa bieg zjazdowy. „Stadjon”. VII, nr 7, s. 6, 14 lutego 1929. Warszawa. [dostęp 2016-08-25]. 
  44. a b c d Majcher 1929, s. 11.
  45. Wojciech Szatkowski: Poczet skoczków polskich: Józef Lankosz - Skoczek z Jaszczurówki.... skijumping.pl, 7 grudnia 2005. s. 2. [dostęp 2016-08-24].
  46. Życie sportowe. „Kurjer Warszawski”, s. 6, 14 lutego 1930. [dostęp 2016-08-24]. 
  47. Mieczysław Majcher. Tegoroczny sezon narciarski. „Sport”. V, nr 3, s. 19, 25 lutego 1929. Warszawa. [dostęp 2016-08-26]. 
  48. Andrzej Więcek: Mistrzostwa Polski w narciarstwie klasycznym i alpejskim 1920-2013. Zamość: Polski Związek Narciarski, 2014, s. 17.
  49. Norweg Ruud 71.5 m. „Kuryer Sportowy”, s. 2, 12 lutego 1929. [dostęp 2016-08-24]. 
  50. 71 i pół mtr. na Krokwi. Fenomenalny wynik Ruuda w konkursie skoków. „Przegląd Sportowy”. IX, nr 8 (411), s. 2, 16 lutego 1929. Warszawa. [dostęp 2016-08-25]. 
  51. Schluß der Europameisterschaften. „Freiburger Zeitung”. nr 6/42, s. 1-2, 11 lutego 1929. Freiburg im Breisgau. [dostęp 2016-08-25]. (niem.). 
  52. VM pokal Zakopane. Bø Museum, digitaltmuseum.no, 20 lutego 2009. [dostęp 2016-08-25]. (norw.).
  53. Mieczysław Majcher. Zamknięcie zawodów F.I.S.. „Sport”. V, nr 3, s. 11–12, 25 lutego 1929. Warszawa. [dostęp 2016-08-26]. 
  54. a b Sukces organizacji zawodów. „Kuryer Sportowy”, s. 2, 12 lutego 1929. [dostęp 2016-08-26]. 
  55. Zaimponowaliście Europie. „Przegląd Sportowy”. IX, nr 7 (410), s. 3, 9 lutego 1929. [dostęp 2016-08-26]. 

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj