Skomack Wielki (wieś)
Skomack Wielki (niem. do 1938 Skomatzko, od 1938 Dippelsee[3]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ełckim, w gminie Stare Juchy[4].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
87 |
| Kod pocztowy |
19-324[2] |
| Tablice rejestracyjne |
NEL |
| SIMC |
0768698 |
Położenie na mapie gminy Stare Juchy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ełckiego  | |
 53°51′06″N 22°05′51″E/53,851667 22,097500[1]
| |
Od 1 stycznia 1973 do 30 czerwca 1976 roku Skomack Wielki był siedzibą gminy Różyńsk. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Postacie związane ze Skomackiem Wielkim edytuj
- Skomand (Skumand) - wódz jaćwieskiego plemienia Sudawów
Znane osoby urodzone w Skomacku Wielkim edytuj
- Michał Kajka (1858–1940) – poeta mazurski
Historia edytuj
Na zachód od wsi zachowały się pozostałości grodziska Jaćwingów, którzy mieli tu jeden ze swoich grodów zabezpieczających ich kraj od zachodu[5]. Wieś powstała w 1499 roku. Rudolf von Tippelskirchen, komtur ryński, nadał 30 listopada 1499 roku Janowi Grabnikowi 68 włók na prawie chełmińskim celem założenia wsi czynszowej Skomack (Skomantken) nad jeziorami Czarne, Tałto, Milusze i Druglin. Nazwa wywodzi się od imienia wodza Jaćwingów Skomanda, który po klęsce Jaćwieży przeszedł na służbę do Krzyżaków. W 1517 roku istniały tam dwie karczmy i młyn, w 1525 potwierdzono przywilej założycielski. Spis z 1539 wykazał zamieszkiwanie wsi wyłącznie przez ludność polską[6]. W 1938 zmieniono nazwę miejscowości na Dippelsee. W 1939 roku wieś liczyła 815 mieszkańców.
Turystyka edytuj
We wsi znajduje się zabytkowy magazyn z polnego kamienia przy głównej drodze, który stanowi część zabudowań folwarczno parkowych z okolic XIX wieku. Budynek byłej szkoły, który stanowił niegdyś dwór. Kawałek dalej ukryte w zaroślach ruiny krochmalni. Ze względu na atrakcyjne położenie nad dwoma jeziorami Orzysz i Mleczówka Duża wieś stała się miejscem wypoczynku turystów.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 123682
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1172 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Badania wykopaliskowe w Skomacku Wielkim – Archeologia Jaćwieży [online], www.archeologiajacwiezy.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 199