Skotawa (kasz. Skòtawa, niem. Schottow[3]) – rzeka[4] w Polsce, w województwie pomorskim, przepływająca przez obszar dwóch gmin – Dębnicy Kaszubskiej w powiecie słupskim i Czarnej Dąbrówki w powiecie bytowskim[a][2]. Stanowi prawostronny dopływ Słupi[4][2] o długości 44,6 km[1].

Skotawa
Ilustracja
Skotawa przy drodze powiatowej nr 1174G (Borzęcino-Krzynia)
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Wysoczyzna Polanowska

Rzeka
Długość 44,6[1] km
Powierzchnia zlewni

263,1 km²

Źródło
Miejsce Lipieniec
Ujście
Recypient Słupia
Miejsce

na południe od Skarszowa Dolnego

Wysokość

24,4 m n.p.m.[2]

Współrzędne

54°21′29″N 17°06′52″E/54,358056 17,114444

Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „ujście”

Głównymi dopływami rzeki są Graniczna (10,7 km), Maleniec (9,6 km), Karżniczka (6,5 km), nazywana także Warblewską Strugą, oraz Dopływ z Jez. Unichowskiego (4,4 km). Sama zaś stanowi najdłuższy dopływ Słupi[1].

Położenie edytuj

Skotawa według regionalizacji fizycznogeograficznej Jerzego Kondrackiego leży na obszarze megaregionu Pozaalpejska Europa Środkowa, prowincji Nizina Środkowoeuropejska, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie, makroregionu Pojezierza Zachodniopomorskiego (314.4), mezoregionu Wysoczyzna Polanowska (314.46)[b][5]. Mezoregion ten zaliczany jest do typu wysoczyzn młodoglacjalnych przeważnie z jeziorami, w większości o charakterze gliniastym, falistym lub płaskim[6][7].

Ochrona edytuj

Źródłowy odcinek Skotawy wraz z jeziorami Lipieniec (inne nazwy: Lipieniec Duży), Lipieniec Mały, położonymi w biegu rzeki, oraz Spokojne objęty został ochroną. Rozporządzeniem Nr 23/2008 Wojewody Pomorskiego z dnia 7 listopada 2008 r. powołany został rezerwat przyrody „Skotawskie Łąki”, którego celem jest przede wszystkim zabezpieczenie zespołu torfowisk soligenicznych i topogenicznych oraz cennych przyrodniczo ekosystemów wodnych, łąkowych i leśnych[8][9].

Gospodarka edytuj

Na rzece jest co najmniej kilka jazów i zastawek, m.in. w Nożynku, Jaworach, Jamrzynie, Starniczkach, Dębnicy Kaszubskiej i Skarszowie Dolnym[10].

Uwagi edytuj

  1. Na podstawie danych Państwowego Rejestru Granic i rastrowych map topograficznych dla obszaru Polski, w: Geoportal Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej, op. cit.
  2. Na podstawie granic regionów fizycznogeograficznych, w: Geoserwis Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, op. cit. Granice, które poprowadził Kondracki w swoich podziałach z 1998 i 2000, zostały zweryfikowane w ramach zlecenia Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z 2016 pod nazwą „Weryfikacja przebiegu granic regionów fizycznogeograficznych w formacie SHP (shapefile)”, realizowanego przez Instytut Ochrony Środowiska, Państwowy Instytut Badawczy. Dokonano korekty ich przebiegu, czego efektem jest publikacja Solon J. i innych (2018): Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. „Geographia Polonica”, 92(1), s. 143–170.

Przypisy edytuj

  1. a b c Zasoby przyrodnicze dorzecza Słupi i Łupawy. Słupsk: Związek Miast i Gmin Dorzecza Rzeki Słupi i Łupawy, 2002, seria: Materiały do Monografii – Związek Miast i Gmin Dorzecza Rzeki Słupi i Łupawy. ISBN 83-87-30233-3.
  2. a b c Geoportal Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. [dostęp 2019-12-27].
  3. Mapa Taktyczna Polski skala 1:100 000 (1924-1939). Instytut Wojskowo-Geograficzny: Warszawa, 1921 [dostęp 2019-12-27].
  4. a b Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 255, ISBN 83-239-9607-5.
  5. Geoserwis Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-12-27]. (pol.).
  6. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 46. ISBN 978-83-01-16022-7.
  7. Jerzy Kondracki, Andrzej Richling. Regiony fizycznogeograficzne, skala 1:1 500 000. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 1994.
  8. Rozporządzenie Nr 23/08 Wojewody Pomorskiego z dnia 7 listopada 2008 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Skotawskie Łąki”. [w:] Dz. Urz. Województwa Pomorskiego Nr 123, poz. 2935 [on-line]. 2008-11-19. [dostęp 2019-12-27].
  9. Rezerwat „Skotawskie Łąki”. Park Krajobrazowy „Dolina Słupi”. [dostęp 2019-12-27]. (pol.).
  10. Wyznaczenie granic bezpośredniego zagrożenia powodzią w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych. Skotawa. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Oddział w Gdyni/Poznaniu, 2003-2004. [dostęp 2019-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-27)]. (pol.).