Smreczyński Wierch
Smreczyński Wierch (słow. Smrečiny, Smrečinský vrch[1]) – szczyt górski o dwu wierzchołkach (2068 i 2066 m[2] lub 2070 i 2067 m[3]), znajdujący się w grani głównej Tatr Zachodnich, na granicy polsko-słowackiej[2]. Wierzchołki są rozdzielone siodłem położonym na wysokości ok. 2050 m[3].
| ||
| ||
| Państwo |  Polska Słowacja
| |
| Położenie | powiat Poprad, powiat tatrzański | |
| Pasmo | Tatry, Karpaty | |
| Wysokość | 2068, 2066 m n.p.m. | |
| Wybitność | 155 m | |
Położenie na mapie Tatr   Smreczyński Wierch | ||
 49°12′16,0″N 19°52′52,1″E/49,204444 19,881139
| ||
TopografiaEdytuj
Od położonej na wschód Tomanowej Kopy oddzielony jest Smreczyńską Przełęczą (1799 m), od położonej na zachód Kamienistej – Hlińską Przełęczą (1907 m). Po polskiej stronie z jego wierzchołków i grani pomiędzy wierzchołkami a Smreczyńską Przełęczą opadają na północny zachód dwa grzbiety o długości ok. 1,5 km. Z niższego, zachodniego wierzchołka opada Skrajny Smreczyński Grzbiet oddzielający Dolinkę (odgałęzienie Doliny Pyszniańskiej) od Skrajnej Suchej Doliny Smreczyńskiej (odgałęzienie Doliny Tomanowej), z grani po wschodniej stronie Smreczyńskiego Wierchu Pośredni Smreczyński Grzbiet[2]. Z grani tej, ale w przeciwnym, południowo-wschodnim kierunku (na słowacką stronę) opada jeszcze jeden krótki grzbiet oddzielający dwa górne odgałęzienia doliny Hliny: Zawrat Kokawski i Szeroki Żleb[4].
OpisEdytuj
Nazwa szczytu pochodzi od dawnej Hali Smreczyny u jego północnych podnóży w Dolinie Tomanowej. Zbudowany ze skał metamorficznych (granit i gnejsy) szczyt ma kształt szerokiej piramidy z masą luźnych kamieni. W południowo-zachodniej grani znajduje się duży rów grzbietowy – Hliński Rów, przechodzący na północno-zachodnim zboczu góry w rów zboczowy, widoczny jako charakterystyczny poziomy taras. Na Smreczyńskim Wierchu znajduje się najwyższe w Tatrach stanowisko karłowatego modrzewia (na wysokości 1900 m)[5]. Występuje tutaj także bogata flora roślinności alpejskiej (m.in. saussurea wielkogłowa i rutewnik jaskrowaty – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach[6]), a na północnych zboczach naturalna górna granica lasu z kępami limby.
W Smreczyńskim Wierchu znajdują się dwie jaskinie. W grani opadającej w stronę Smreczyńskiej Przełęczy Jaskinia w Smreczyńskim Wierchu, natomiast w Skrajnym Smreczyńskim Grzbiecie Jaskinia Maleńka w Smreczyńskim Wierchu[7].
Pierwsze odnotowane wejścia turystyczne na szczyt miały miejsce już w XIX w., pierwsze wejście zimowe – narciarze ZON w 1910 r.[5] Ponieważ znajduje się w obrębie obszaru ochrony ścisłej „Pyszna, Tomanowa, Pisana”, nie jest udostępniony turystycznie, nie przebiega przez niego żaden szlak[4].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
- ↑ a b c Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „WiT” S.c., 2006. ISBN 83-89580-00-4.
- ↑ a b Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski: Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000. Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 116. ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ a b Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2009/10. ISBN 83-87873-36-5.
- ↑ a b Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2003. ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2017-07-21] (pol.).
 Wierzchołek Smreczyńskiego Wierchu na tle Tatr Wysokich |
 Tomanowy Wierch, Smreczyński Wierch i Kamienista – widok ze Starorobociańskiego Wierchu |
 Widok z Błyszcza |
