Smużka stokowa
Smużka stokowa[4] (Sicista kluchorica) – gatunek ssaka z rodziny smużek (Sminthidae), występujący endemicznie na północno-zachodnim Kaukazie.
| Sicista kluchorica[1] | |
| Sokolov, Kovalskaya & Baskevich, 1980[2] | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
smużka stokowa |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Zasięg występowania edytuj
Smużka stokowa występuje w zachodnim Wielkiego Kaukazu w południowej Rosji i północno-zachodniej Gruzji[5].
Taksonomia edytuj
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał rosyjski zespół zoologów nadając mu nazwę Sicista kluchorica[2]. Holotyp pochodził z górnego biegu Północnej Kluchory w pobliżu Przełęczy Kluchorskiej, w Karaczajo-Czerkiesji w Rosji, na wysokości 2100 m n.p.m.[6].
S. kluchorica należy do zachodnio-górskiej grupy gatunkowej[5]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].
Etymologia edytuj
- Sicista: etymologia niejasna, J.E. Gray nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej; Palmer sugeruje że nazwa to pochodzi od tatarskiego słowa sikistan, oznaczającego „stadną mysz”, bazując na opisie Pallasa[7]. Sam Pallas jednak wymienia nazwę tatarską dshilkis-sitskan („Dʃhilkis-Sitʃkan”), gdzie dshilkis to „stadny, żyjący w stadzie, gromadny” (łac. gregalis), natomiast sitskan to „mysz” (łac. mus, muris)[8], por. w jedenastowiecznym słowniku Mahmuda z Kaszgaru: yılkı „stado” i sıçgan „mysz”[9].
- kluchorica: rzeka Kluchor, Rosja[2].
Morfologia edytuj
Długość ciała (bez ogona) 61–70,2 mm, długość ogona 86,4–107,5 mm, długość ucha 8,3–10,7 mm, długość tylnej stopy 15,9–21,6 mm; masa ciała 5,9–8,6 g[10].
Biologia edytuj
Jest to gatunek górski, spotykany powyżej wysokości 2100 m n.p.m., w piętrze subalpejskim Wielkiego Kaukazu[3]. Gryzoń ten prowadzi naziemny, samotny tryb życia, jest aktywna o zmroku. Żywi się nasionami i owadami. Zimą hibernuje, rozmnaża się raz w roku, latem[3].
Populacja edytuj
Smużka stokowa nie jest liczna. Jej zasięg jest mniejszy niż 20 tys. km², w związku z czym obecnie jest uznawana za gatunek bliski zagrożenia. Tym niemniej nie są znane większe zagrożenia dla gatunku, a większość jego zasięgu obejmuje Teberdyński Park Narodowy. W przyszłości może zostać uznany za gatunek najmniejszej troski[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Sicista kluchorica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c V.E. Sokolov, Y.M. Kovalskaya & M.I. Baskevich: Gryzuny. W: Materiali Pyatovo Vsesoyuznovo Soveshchaniye. Moskwa: 1980, s. 38. (ros.).
- ↑ a b c d R. Kennerley, Sicista kluchorica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-23] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 230. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Sicista kluchorica. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-23].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 630, 1904. (ang.).
- ↑ P.S. Pallas: Novae species quadrupedum e Glirium ordine, cum illustrationibus variis complurium ex hoc ordine animalium. Erlangae: sumtu Wolfgangi Waltheri, 1778, s. 328. (łac.).
- ↑ Divan-i Luqat-i it-Türk Dizini. Türk Dil Kurumu, 2003, s. 242, 156. (tur.).
- ↑ M.E. Holden, T. Cserkész & G. Musser: Family Sminthidae (Birch Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 41–42. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).