Sobór św. Aleksandra Newskiego w Preszowie
Sobór św. Aleksandra Newskiego – prawosławny sobór katedralny i parafialny w Preszowie. Główna świątynia eparchii preszowskiej Kościoła Prawosławnego Czech i Słowacji.
sobór katedralny | |||||||||||||||||||||
Widok ogólny | |||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kraj | |||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||||
Eparchia | |||||||||||||||||||||
Katedra |
od 1969 | ||||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
30 sierpnia/12 września | ||||||||||||||||||||
Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||||||
Relikwie | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie kraju preszowskiego | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Słowacji | |||||||||||||||||||||
48°59′23,1″N 21°14′39,4″E/48,989750 21,244278 | |||||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Położenie
edytujSobór mieści się przy ulicy Partizánskiej 3.
Historia
edytujŚwiątynia została wzniesiona według projektu archimandryty Andrzeja (Kolomackiego) w latach 1946–1950, konsekrowana 11 lutego 1950. W latach 1969–1970 dobudowano wieżę-dzwonnicę, zaprojektowaną przez E.T. Pavlovskiego. W latach 1981–1982 odnowiono wnętrze soboru.
29 października 1994 w preszowskim soborze dokonano kanonizacji księcia wielkomorawskiego Rościsława.
W 1996 świątynię odwiedził patriarcha moskiewski Aleksy II, a w 1998 – patriarcha konstantynopolitański Bartłomiej I.
Architektura
edytujSobór nawiązuje architektonicznie do rosyjskiej sztuki cerkiewnej. Budowla murowana, orientowana, czterodzielna. Od strony zachodniej 3-kondygnacyjna wieża-dzwonnica, z ostrosłupowym hełmem zwieńczonym cebulastą kopułą z ośmioramiennym krzyżem. Pomiędzy wieżą a częścią nawową mieści się przedsionek. Nad częścią nawową, zdobioną w górnej części kokosznikami, znajduje się 5 cebulastych kopuł (największa – umieszczona na bębnie z latarnią – położona centralnie i 4 mniejsze, narożne) z ośmioramiennymi krzyżami. Prezbiterium mniejsze od nawy, w formie apsydy (również zwieńczonej kopułą z krzyżem), z 3 półkolistymi apsydiolami. We wnętrzu soboru, w części nawowej znajdują się 8-metrowe filary podtrzymujące bęben, a po jej północnej stronie – schody prowadzące na chór muzyczny. Między częścią nawową a prezbiterium mieści się drewniany, dwurzędowy ikonostas (w którym znajduje się 15 ikon), zdobiony złoconymi ornamentami.
Główne święta
edytuj- Uroczystość patronalna (św. Aleksandra Newskiego) – 12 września (30 sierpnia według starego stylu);
- Uroczystość Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy – 21 września (8 września według starego stylu).
Galeria
edytuj-
Sobór od frontu -
Sobór od północy, widoczne apsydiole prezbiterium -
Wnętrze -
Krzyż-pomnik ofiar wielkiego głodu na Ukrainie, odsłonięty w 2006
Bibliografia
edytuj- Prešovská Pravoslávna Eparchia – Katedrálny chrám svätého kniežaťa Alexandra Nevského. orthodoxia.wz.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].