Sobór Uspieński w Moskwie

Sobór Uspieński[2] (ros. Успенский Собор, Успенский собор Московского кремля), sobór Zaśnięcia Matki Bożejprawosławna cerkiew w obrębie Kremla w Moskwie, na placu Soborowym. Obiekt został wzniesiony w latach 1475–1479 przez włoskiego architekta Aristotelego Fioravantiego.

Sobór Uspieński
Успенский собор
771510302110346[1]
sobór
Ilustracja
Sobór Uspieński (sobór Zaśnięcia Matki Bożej)
Państwo

 Rosja

Miasto wydzielone

 Moskwa

Miejscowość

Moskwa

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Eparchia

moskiewska miejska

Wezwanie

Zaśnięcia Matki Bożej

Wspomnienie liturgiczne

15 sierpnia?/28 sierpnia

Położenie na mapie Moskwy
Mapa konturowa Moskwy, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Sobór Uspieński”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Sobór Uspieński”
Ziemia55°45′03,6″N 37°37′01,8″E/55,751000 37,617167
Strona internetowa

Historia

edytuj

Pierwszy sobór na tym miejscu został wybudowany przez Iwana Kalitę około 1326. W połowie wieku XV obiekt ten był już w tak złym stanie technicznym, że konieczna była jego rozbiórka. W 1472 budowę nowej cerkwi rozpoczęli architekci Krywcow i Myszkin. W dwa lata później, gdy była już niemal gotowa, nieoczekiwanie zawaliła się wskutek trzęsienia ziemi. W tej sytuacji Iwan III zaprosił do wykonania nowej budowli bolońskiego architekta Aristotelego Fioravantiego. W 1479 prace nad soborem były ukończone; Fioravanti połączył cechy architektury rosyjskiej z elementami renesansu włoskiego. W tym samym czasie wykonano dekorację wnętrza cerkwi.

W 1547 w cerkwi został ukoronowany Iwan IV Groźny. Sobór był tradycyjnym miejscem intronizacji patriarchów Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego oraz ich pochówku, jak i miejscem koronacji carów rosyjskich od XVII wieku począwszy. Przetrwał panowanie polsko-litewskie w latach 1610–1612, został splądrowany przez wojska Napoleona Bonapartego w 1812. Obiekt nieprzerwanie pełnił funkcje sakralne do momentu wprowadzenia się na Kreml pierwszej Rady Komisarzy Ludowych, z Leninem na czele. Od tamtej pory nabożeństwa w świątyni odbywały się bardzo sporadycznie, a po II wojnie światowej urządzono w niej muzeum, które do tej pory jest gospodarzem obiektu. Od 1990 w cerkwi ponownie odprawiane są nabożeństwa (w ważniejsze święta)[3].

Architektura

edytuj

Sobór Uspieński zbudowany jest z białego wapienia i cegieł. Jest przykryty pięcioma złoconymi kopułami. Zewnętrzna dekoracja obiektu, oprócz rzędów płaskorzeźb w kształcie łuków łączonych pilastrami, jest skromna. Wnętrze obiektu wspiera sześć filarów. Wnętrze cerkwi jest bogato dekorowane ikonami i freskami wykonanymi równolegle z budową obiektu przez ikonografa Dionizego oraz freskami wykonanymi w XVII stuleciu. Wśród nich wyróżnia się monumentalne malowidło przedstawiające wniebowzięcie. Były one poddawane konserwacji w XIX wieku oraz w latach 60. XX stulecia. W czasach radzieckich część ikon została przeniesiona do moskiewskiej Galerii Tretiakowskiej. Wysoki na szesnaście metrów ikonostas pochodzi z XIX wieku.

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Успенский собор. [dostęp 2024-08-10]. (ros.).
  2. Polski egzonim uchwalony na 98. posiedzeniu KSNG.
  3. Московский Кремль: Патриарший Успенский собор [online], patriarchia.ru [dostęp 2018-01-08] (ros.).

Bibliografia

edytuj
  • R. Ver Berkmoes, Moskwa, Bielsko-Biała, Pascal, 2001 ISBN 83-88355-66-X
  • J. Noble, A. Humphreys, R. Nebesky, N. Selby, J. King, G. Wesely, Rosja, cz.1 Moskwa i europejskie południe, Bielsko-Biała, Pascal, 1996 ISBN 83-85412-81-6
  • W. Iwanow, The Moscow Kremlin, Moskwa, Planeta, 1981

Linki zewnętrzne

edytuj