Sojuz 4 (kod wywoławczy Амур - „Amur”) – radziecki pojazd kosmiczny, należący do programu Sojuz. Pojazd wystrzelono 14 stycznia 1969 z kosmonautą Władimirem Szatałowem na pokładzie. Celem misji było wykonanie manewru dokowania z kapsułą Sojuz 5, przyjęcie na pokład dwójki kosmonautów z tamtego statku i powrót. Manewru tego nie udało się z różnych powodów przeprowadzić podczas trzech poprzednich misji Sojuzów.

Sojuz 4
Dane misji
Indeks COSPAR

1969-004A

Zaangażowani

 ZSRR

Oznaczenie kodowe

Амур

Pojazd
Statek kosmiczny

Sojuz 7K-OK

Masa pojazdu

6625 kg

Rakieta nośna

Sojuz

Załoga
Załoga

Władimir Szatałow

Załoga powrotna

Władimir Szatałow, Aleksiej Jelisiejew, Jewgienij Chrunow

Start
Miejsce startu

Bajkonur, Kazachstan

Początek misji

14 stycznia 1969 (07:30:00 UTC)

Wyjście w przestrzeń kosmiczną

37 min

Orbita okołoziemska
Apogeum

224 km

Perygeum

213 km

Okres orbitalny

88,8 min

Inklinacja orbity

51,7°

Lądowanie
Miejsce lądowania

51°07,8′N 57°14,4′E/51,130000 57,240000

Lądowanie

17 stycznia 1969 (06:50:47 UTC)

Czas trwania misji

2 d, 23 h, 20 min, 47 s

Liczba okrążeń Ziemi

48

Program Sojuz
Sojuz 4 w kosmosie (wizualizacja)

Załoga

edytuj

Podstawowa

edytuj
  • Władimir Szatałow (1)

Rezerwowa

edytuj

Druga rezerwowa

edytuj

Załoga lądująca

edytuj
  • Pierwsze wyjście: Jelisiejew i Chrunow
  • Początek wyjścia: 16 stycznia 1969, 12:43:00 UTC
  • Koniec wyjścia: 16 stycznia, 13:15 UTC
  • Czas: 37 minut

Przebieg misji

edytuj

Pojazdy połączyły się 16 stycznia. Było to pierwsze udane dokowanie dwóch załogowych pojazdów kosmicznych. Jewgienij Chrunow i Aleksiej Jelisiejew natychmiast rozpoczęli na pokładzie Sojuza 5 przygotowania do wyjścia w przestrzeń, zakładając kombinezony Jastrieb. Boris Wołynow pozostał w swoim statku Sojuz 5, filmując przygotowania kolegów.

Podczas trzydziestego piątego okrążenia Ziemi, obaj kosmonauci opuścili swój pojazd. Był to dopiero drugi radziecki spacer kosmiczny. Po niewielkich trudnościach – jedna z lin Chrunowa zaplątała się – kosmonauci przeszli na pokład Sojuza 4, wchodząc przez służący jako śluza powietrzna moduł orbitalny pojazdu. Obie kapsuły rozdzieliły się po 4 godzinach i 35 minutach wspólnego lotu. Sojuz 4 wszedł w atmosferę i wylądował 100 km na południowy wschód od Karagandy w Kazachstanie 17 stycznia 1969.

Powodzenie misji dowiodło, że wykonanie czynności przewidywanych w radzieckim programie księżycowym jest możliwe. Radziecki plan zakładał, że kosmonauta, który wyląduje na Księżycu, będzie musiał wykonać spacer kosmiczny między orbiterem a zacumowanym do niego lądownikiem – radzieckie pojazdy nie posiadały wewnętrznego połączenia.

Incydent po powrocie

edytuj

Po uroczystym powrocie kosmonautów do Moskwy 22 stycznia doszło do incydentu związanego z próbą zamachu na życie radzieckiego przywódcy Leonida Breżniewa. Po oficjalnym powitaniu kosmonautów na lotnisku Wnukowo-2 przez Breżniewa, mieli oni być zawiezieni na Kreml w celu ich uroczystej dekoracji. W drodze na Kreml, limuzyna ZiŁ-111G, w której jechali Szatałow, Jelisiejew, Chrunow, Wołynow i Gieorgij Bieriegowoj została ostrzelana z dwóch pistoletów przez dezertera z armii chorążego Wiktora Iljina[1] (według innych źródeł, w samochodzie jechali Bieriegowoj, Leonow, Nikołajew i Tierieszkowa). Zamachowiec sądził, że samochodem jedzie Breżniew, który jednak jechał inną trasą. Kierowca Ilja Żarkow poniósł śmierć, lecz nikt z kosmonautów nie został ranny, z wyjątkiem Bieriegowoja lekko poranionego odłamkami szkła[1]. Zamachowiec został uznany później za niepoczytalnego.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b ZiŁ-111G/111D, Awtolegiendy SSSR, nr 29, DeAgostini, 2010, ISSN 2071-095X (ros.), s.7.

Linki zewnętrzne

edytuj