Somali Włoskie[2] (wł. Somalia italiana; som. Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya; arab. الصومال الإيطالي, trb. Al-Sumal Al-Italiy) – kolonia włoska w Afryce, w południowej części Półwyspu Somalijskiego, istniejąca w latach 1905–1936.

Somali Włoskie
Somalia italiana
Kolonia
1905–1936
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Włochy

Siedziba

Mogadiszu

Data powstania

1905

Data likwidacji

1 czerwca 1936

Powierzchnia

350 000 km²[1]

Strefa czasowa

UTC -1 – zima
UTC – lato

Języki urzędowe

włoski

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Położenie Somali Włoskiego w granicach Włoskiej Afryki Wschodniej
Położenie na mapie
Położenie na mapie

Historia

edytuj

W 1885 roku władze Królestwa Włoch utworzyły placówki handlowe na wybrzeżu Oceanu Indyjskiego w oparciu o zapisy porozumienia zawartego z sułtanem Zanzibaru, tytularnym władcą tego obszaru. Trzy lata później miejscowy sułtan Hobio zaakceptował włoski protektorat, stając się jednocześnie lojalnym sojusznikiem Włoch[3].

 
Centrum stolicy Somali Włoskiego, Mogadiszu (wł. Mogadiscio), na zdjęciu z 1936 roku; w prawej części zdjęcia widoczny meczet Arba'a Rukun, z kolei na lewo od niego znajduje się katolicka katedra

W 1891 roku cały przybrzeżny obszar, rozciągający się od Raas Caseyr do rzeki Dżuba znajdował się pod panowaniem Włoch. Przez kilka lat rząd włoski dzierżawił prawa handlowe i obowiązek utrzymania porządku na somalijskim wybrzeżu prywatnej kompanii, jednak ta okazała się być niezdolna do poradzenia sobie z narastającym lokalnym oporem, dowodzonym przez Mohammeda Abdullaha Hassana, somalijskiego przywódcę religijnego i bohatera narodowego[3]. Z tego powodu Włochy przejęły bezpośrednią kontrolę nad Somali Włoskim w 1905 roku[3].

Po zajęciu przez Włochy Etiopii w następstwie wojny z tym krajem z lat 1935–1936 Somali Włoskie wraz z Etiopią i Erytreą weszło w skład Włoskiej Afryki Wschodniej, utworzonej 1 czerwca 1936 roku[4][5]. W 1941 roku, w ramach kampanii wschodnioafrykańskiej z okresu II wojny światowej Włoska Afryka Wschodnia została wyzwolona przez siły działające pod auspicjami Wielkiej Brytanii[4].

Terytorium Somali Włoskiego znajdowało się pod administracją brytyjską do 1 kwietnia 1950 roku, kiedy to zostało przekazane Włochom jako terytorium powiernicze ONZ[6]. 1 lipca 1960 roku Somali Włoskie razem z Somali Brytyjskim utworzyło niepodległą Republikę Somalii[6][7].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Stanisław Sierpowski: Faszyzm we Włoszech, 1919-1926. books.google.pl, 1973. [dostęp 2022-02-03]. (pol.).
  2. Somalia. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-07-08].
  3. a b c David Nicolle: The Italian Invasion of Abyssinia 1935–36. books.google.pl, 2012-07-20. [dostęp 2022-02-03]. (ang.).
  4. a b Janice Anderson, Anne Williams, Vivian Head: Rzezie, masakry i zbrodnie wojenne od starożytności do współczesności. [w:] Włochy: zbrodnie wojenne w Abisynii 1922–1941 [on-line]. books.google.pl, 2007. [dostęp 2022-02-03]. (pol.).
  5. Bożena Bankowicz: Leksykon historii XX wieku. books.google.pl, 1996. [dostęp 2022-02-03]. (pol.).
  6. a b Maria Pasztor, Dariusz Jarosz: NIE TYLKO FIAT: Z dziejów stosunków polsko-włoskich 1945–1989. [w:] Część I. 1944–1958 [on-line]. books.google.pl, 2018. [dostęp 2022-02-03]. (pol.).
  7. Tadeusz Łętocha: Granice i spory terytorialne w Afryce. books.google.pl, 1973. [dostęp 2022-02-03]. (pol.).