Wikipedia

Spółdzielczy Dom Handlowy „Sezam” w Warszawie

Spółdzielczy Dom Handlowy „Sezam” – dom towarowy znajdujący się w latach 1969–2014 przy ul. Marszałkowskiej 126/134 w Warszawie.

Spółdzielczy Dom Handlowy „Sezam” w Warszawie
Ilustracja
SDH „Sezam” w Warszawie, widoczna restauracja McDonald’s (2014)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Marszałkowska 126/134

Architekt

Andrzej Sierakowski, Tadeusz Błażejewski, Jan Kopciowski, Roman Widera

Kondygnacje

parter i dwa piętra oraz jedna kondygnacja podziemna

Powierzchnia użytkowa

4622 m²

Ukończenie budowy

1969

Rozebrano

2015

Pierwszy właściciel

WSS „Społem” Śródmieście

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Spółdzielczy Dom Handlowy „Sezam” w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Spółdzielczy Dom Handlowy „Sezam” w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Spółdzielczy Dom Handlowy „Sezam” w Warszawie”
Ziemia52°14′04,70″N 21°00′33,52″E/52,234639 21,009311
Multimedia w Wikimedia Commons

Budynek powstał według projektu Andrzeja Sierakowskiego, Tadeusza Błażejewskiego, Jana Kopciowskiego i Romana Widery jako jeden z elementów Ściany Wschodniej[1].

Na jego miejscu wzniesiono w latach 2016–2018 biurowiec Centrum Marszałkowska, w którym zlokalizowano nowy sklep „Sezam”.

Historia edytuj

„Sezam” został wybudowany ze środków spółdzielczych. Należał do WSS „Społem” Śródmieście. Został otwarty 11 października 1969[2].

Budynek posiadał witryny wyłącznie w części parterowej oraz aluminiowe elewacje. Prowadzono w nim sprzedaż artykułów przemysłowych, gospodarstwa domowego, a także artykułów spożywczych w dużym dziale samoobsługowym[3]. Znajdowały się tam również kawiarnia oraz bar szybkiej obsługi o powierzchni 476 m²[2]. Taras kawiarni znajdował się na pierwszym piętrze w części północnej budynku (od strony ul. Świętokrzyskiej).

„Sezam” był największym spółdzielczym domem towarowym w Warszawie. W 1973 zatrudniał 300 pracowników[2]. W styczniu 1989 placówka otrzymała złoty „Znak Wzorowej Pracy“ w konkursie „Stolicy“ i WSS Społem[4].

W 1992 w nowej części budynku dobudowanej od strony ul. Świętokrzyskiej otwarto pierwszą w Polsce restaurację McDonald’s[3]. W uroczystości otwarcia uczestniczył były minister pracy i polityki socjalnej Jacek Kuroń[5].

10 sierpnia 2014 był ostatnim dniem działalności domu handlowego[6], a 30 września zamknięto restaurację McDonald’s[7].

30 sierpnia przy al. Rzeczypospolitej 14 w Wilanowie otwarto sklep „Sezam” kontynuujący tradycje domu towarowego przy ulicy Marszałkowskiej[8]. Neony z rozebranego budynku zostały przekazane do Neon Muzeum[9].

Na miejscu budynku powstał w latach 2016–2018 biurowiec Centrum Marszałkowska ze sklepami w podziemiu i na parterze, który został zintegrowany ze stacją metra[10][11].

W kulturze masowej edytuj

  • Budynek „zagrał” w filmie kryminalnym Przepraszam, czy tu biją (1976) w reżyserii Marka Piwowskiego, w którym pokazany jest nieudany napad na utarg domu towarowego. Zdjęcia końcowej pogoni były kręcone na dachu „Sezamu”[12].

Galeria edytuj

  •  
    SDH „Sezam” w perspektywie ul. Marszałkowskiej (1973)
  •  
    Główne wejście do budynku
  •  
    Rozbiórka budynku (luty 2015)
  •  
    Biurowiec Centrum Marszałkowska wzniesiony na miejscu „Sezamu” (2018)

Przypisy edytuj

  1. ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 108. ISBN 83-908950-8-0.
  2. ↑ a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 607.
  3. ↑ a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 300. ISBN 83-01-08836-2.
  4. ↑ Kalendarz warszawski 1 I–31 III 1989. „Kronika Warszawy”. 4 (80), s. 287, 1989. 
  5. ↑ Dariusz Bartoszewicz. Spacerownik Ściana Wschodnia. „Gazeta Wyborcza”, s. 14, 12 grudnia 2013. 
  6. ↑ Michał Wojtczuk, Martyna Śmigiel: Zamykają słynny Sezam. wyborcza.pl. [dostęp 2014-08-06]. (pol.).
  7. ↑ Anna Czuba: Zjedli ostatniego hamburgera. Tłumy w McDonaldzie. [w:] "Gazeta Stołeczna" [on-line]. warszawa.gazeta.pl, 30 września 2014. [dostęp 2014-09-30].
  8. ↑ "Sezam" przygotowuje się do wielkich zmian. [w:] Business Center Club [on-line]. bcc.org.pl, 11 sierpnia 2014. [dostęp 2014-10-18].
  9. ↑ Paweł Gawlik. Drugie życie neonów z Sezamu. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 18 maja 2018. 
  10. ↑ Zielone światło dla projektu Centrum Marszałkowska. [w:] Rzeczpospolita [on-line]. rp.pl, 1 września 2014. [dostęp 2015-03-06].
  11. ↑ Centrum Marszałkowska. centrum-marszalkowska.pl. [dostęp 2017-04-17].
  12. ↑ Grzegorz Sołtysiak: Filmowy przewodnik po Warszawie. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, 2007, s. 48–49. ISBN 978-83-60142-70-7.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Spółdzielczy_Dom_Handlowy_„Sezam”_w_Warszawie&oldid=72318450”