Spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa dźwięczna
Spółgłoska zwarto-szczelinowa dziąsłowa dźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [ʣ].
Numer IPA | 104, 133 | |||
---|---|---|---|---|
dz | ||||
Jednostka znakowa |
dz | |||
Unikod |
U+0064 U+007a | |||
UTF-8 (hex) |
64 7a | |||
ʣ | ||||
Jednostka znakowa |
ʣ | |||
Unikod |
U+02a3 | |||
UTF-8 (hex) |
ca a3 | |||
Inne systemy | ||||
X-SAMPA | dz | |||
Kirshenbaum | dz | |||
Przykład | ||||
informacje • pomoc | ||||
| ||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Artykulacja
edytujOpis
edytujW czasie artykulacji tej spółgłoski:
- modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
- prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
- koniuszek języka i jego brzeżek kontaktuje się z dziąsłami – jest to spółgłoska dziąsłowa.
- Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przejścia bezpośrednio, bez plozji, do spółgłoski [z].
- wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna
Warianty
edytuj- wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [ʣʲ]
- wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [ʣˠ]
- napięcie mięśni gardła – mówimy o spółgłosce faryngalizowanej [ʣˁ]
- zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o spółgłosce labializowanej [ʣʷ]
Przykłady
edytuj- w kanadyjskim wariancie języka francuskiego: education [eʣʏkaˈsjɔ̃]
- w języku macedońskim: ѕвезда [ˈʣvɛzda] "gwiazda"
- w języku polskim: dzwon [ʣvɔn]
- w języku paszto: پنځه [pinʣə] "pięć"
- w języku włoskim: zero [ˈʣɛro]