Łączna (powiat kłodzki)
Łączna (niem. Wiesau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko.
| wieś | |
 Kaplica św. Anny w Łącznej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
350-430[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
312[3] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-442[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DKL |
| SIMC |
0852884 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kłodzko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
 50°29′40″N 16°37′35″E/50,494444 16,626389[1]
| |
Położenie edytuj
Wieś o układzie łańcuchowym położona na północny zachód od Kłodzka, w Obniżeniu Łącznej, między Garbem Golińca od północnego południa i Grzbietem Zachodnim Gór Bardzkich od północnego wschodu[2]. Zabudowa wsi składa się z pojedynczych budynków gospodarczo-mieszkalnych rozlokowanych po obu stronach lokalnej wiejskiej drogi i potoku na przestrzeni ponad 3 km, na wysokości około 350-430 m n.p.m.[2] Przy wjeździe do wsi stoją okazałe zabudowania folwarczne. Nad wsią, na dość stromym zboczu Czerwoniaka stoi kaplica św. Anny z XVIII wieku[2]. Wieś położona w malowniczym terenie z pięknymi widokami i ciekawą strukturę geologiczną, co sprawiło, że wokół okolicy jest wiele nieczynnych wyrobisk po działalności kamieniołomów[2].
Podział administracyjny edytuj
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.
Historia edytuj
Pierwsze wzmianki o wsi w dokumentach pochodzą z XV wieku, opisują Łączną jako wieś królewską[5]. W roku 1355 było tu wolne sędziostwo[5]. W XVIII wieku wieś była posiadłością bogatej rodziny von Magnisów, będącej w posiadaniu wielu majątków w hrabstwie kłodzkim. Za panowania rodziny von Magnis zbudowano na zboczu góry Czerwoniak w XVIII wieku niezwykle malowniczą barokową kaplicę św. Anny[5]. W drugiej połowie XVIII wieku Łączna znalazła się na drodze wojennej łączącej potężną twierdzę srebrnogórską z twierdzą kłodzką. Król Prus Fryderyk Wilhelm II, obawiając się wojny z Austrią, w celu ufortyfikowania rejonu pogranicza w 1790 roku kazał nad Łączną zbudować umocnienie fortyfikacyjne „Czerwony Szaniec”, które okazało się nieprzydatne i popadło w ruinę. W XIX wieś rozwinęła się, w 1840 roku były tu dwa folwarki: zachodni nazywany Tschischwitzhof i wschodni Haugwitzhof; majątki nazwy wzięły od nazwisk zamożnych i wpływowych wówczas właścicieli[5]. Poza tym w Łącznej w tym okresie funkcjonowały: młyn wodny, dwie gorzelnie, kilka kamieniołomów i warsztaty lniarskie[5]. Po 1945 roku Łączna pozostała wsią rolniczą, część mieszkańców znalazła zatrudnienie w pobliskich kamieniołomach i kopalniach[2]. Pojedyncze gospodarstwa leżące po obu stronach Garbu Golińca wyludniły się i zostały rozebrane[2].
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt:
Inne zabytki[2]:
- barokowa kaplica św. Anny z XVIII wieku, na zboczu góry Czerwoniak,
- kapliczka słupowa z latarnią nakrytą czterospadowym daszkiem z krzyżem z XVIII-XIX wieku, usytuowana przy polnej drodze w kierunku Wojborza,
- ruiny umocnienia fortyfikacyjne „Czerwony Szaniec”,
- zabudowania folwarczne na początku wsi.
Ciekawostki edytuj
- Króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II zainteresowało strategiczne położenie wsi i okolicy.
- W okolicy występują ciekawe minerały, jak turmalin i pistacyt. We wsi można natrafić na florę kopalną.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 72115
- ↑ a b c d e f g h Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 142-145. ISBN 83-85773-04-5.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 702 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 374. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 66. [dostęp 2012-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
Bibliografia edytuj
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, ISBN 83-85773-04-5.
- W. Brygier, T. Dudziak; Przewodnik turystyczny: Ziemia kłodzka; Ofic.wyd. "Rewasz"; Pruszków 2010; ISBN 83-89188-95-3.
- K.R. Mazurski; Przewodnik turystyczny: Ziemia kłodzka. Część połudn.; Wyd. "Sudety"; Wrocław 1996; ISBN 83-85550-76-3.
- Praca zbiorowa; Mapa Sudety Środkowe; Skala 1:40 000; Wydawnictwo Turystyczne Plan; Jelenia Góra 2005; ISBN 83-60044-44-9.
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.
Linki zewnętrzne edytuj
- Podstrona wsi na stronie gminy Kłodzko. gmina.klodzko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)].
- Wiesau, 3.) wś, pow. kładzki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 421.