Świteziankowate
Świteziankowate (Calopterygidae) – rodzina owadów z rzędu ważek (Odonata) szeroko rozprzestrzeniona na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Od pozostałych ważek równoskrzydłych odróżnia je inna budowa i bardzo gęste użyłkowanie skrzydeł imagines oraz budowa maski i skrzelotchawek larw[4].
| Calopterygidae[1] | |||
| Sélys, 1850 | |||
 Samica świtezianki błyszczącej (Calopteryx splendens) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina |
świteziankowate | ||
| Podrodziny | |||
|
| |||
Imagines osiągają długość ciała do 50 mm i rozpiętość skrzydeł od 60 do 75 mm. Ubarwienie europejskich gatunków, z wyraźnie zaznaczonym dymorfizmem płciowym, jest na ogół metalicznie niebieskie u samców i metalicznie zielone lub metalicznie brunatne u samic[4]. Odwłok cienki i mocno wydłużony. Obie pary skrzydeł podobne do siebie, ubarwione od ciemnego do przezroczystego, gęsto żyłkowane. Samice mają skrzydła bardziej przezroczyste z jasną plamką. Pterostygma nie jest wykształcona.
W Polsce występują dwa palearktyczne gatunki z rodzaju Calopteryx[5][4]:
- świtezianka dziewica (Calopteryx virgo) – samce o metalicznie niebieskich skrzydłach,
- świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens) – skrzydła samców z metalicznie niebieskim pasem.
Występują nad brzegami wód bieżących. Trzepoczący lot świtezianek przypomina lot motyli.
Larwy są duże, o ubarwieniu zależnym od siedliska – od jasnobrązowego do prawie czarnego. Długość ich ciała, u gatunków występujących w Polsce, wynosi 24–35 mm[4].
Podział systematyczny edytuj
Do rodziny świteziankowatych zaliczane są następujące podrodziny[2]:
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Calopterygidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Klaas-Douwe B. Dijkstra, Vincent J. Kalkman, Rory A. Dow, Frank R. Stokvis, Jan Van Tol. Redefining the damselfly families: a comprehensive molecular phylogeny of Zygoptera (Odonata). „Systematic Entomology”. 39 (1), s. 68–96, 2014. DOI: 10.1111/syen.12035.
- ↑ D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2022-03-01. [dostęp 2022-03-04]. (ang.).
- ↑ a b c d Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007, s. 299. ISBN 978-83-881470-7-4.
- ↑ Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski. „Odonatrix – Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239.