66 Pułk Piechoty (austro-węgierski)

Węgierski Pułk Piechoty Nr 66 (IR. 66) – pułk piechoty cesarskiej i królewskiej Armii.

Węgierski Pułk Piechoty Nr 66
Ungarisches Infanterieregiment Nr. 66
Historia
Państwo

 Austro-Węgry

Sformowanie

1860

Rozformowanie

1918

Nazwa wyróżniająca

Węgierski

Tradycje
Święto

24 czerwca

Dowódcy
Pierwszy

płk Eduard Hayduk

Działania zbrojne
I wojna światowa
Organizacja
Dyslokacja

Użhorod, garnizon Lwów, Lewocza, Budapeszt, Travnik, Mostar, Wiedeń, Koszyce, Goražde

Rodzaj sił zbrojnych

c. i k. Armia

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

15 Dywizja Piechoty
13 Dywizja Piechoty
15 Dywizja Piechoty

Szefowie pułku
Ferdynand IV
Peter Ferdinand
Ludwig von Sztankovics
Komendant pułku Blasius von Schemua
Kapitan IR. 66 w mundurze paradnym
Oznaka stopnia kapitana IR. 66
Kurtka żołnierza IR. 66

Historia pułku edytuj

Pułk został sformowany 1 lutego 1860 roku z połączenia trzech batalionów, które dotychczas wchodziły w skład pułków piechoty nr: 34, 40 i 57[1][2].

Okręg uzupełnień nr 66 Użhorod (węg. Ungvár, niem. Ungwar) na terytorium 6 Korpusu[2].

Kolejnymi szefami pułku byli: wielki książę Toskanii, FML Ferdynand IV (1860 – †17 I 1908) i jego syn arcyksiążę, generał piechoty Peter Ferdinand (od 1908), natomiast drugim szefem pułku (niem. Zweiter Inhaber) był tytularny FZM Ludwig von Sztankovics (1860 – †17 IV 1868)[2].

Swoje święto obchodził 24 czerwca, w rocznicę bitwy pod Custozą stoczonej w 1866 roku[2].

Skład narodowościowy w 1914 roku 25% – Węgrzy, 46% – Słowacy, 22% – Rusini[3].

W 1867 sztab pułku stacjonował we Lwowie, natomiast Główna Stacja Okręgu Uzupełnień i kancelaria rachunkowa (niem. Haupt-Ergänzungs-Bezirks- und Rechnungskanzlei-Station) w Użhorodzie[4].

W 1873 roku dowództwo oraz wszystkie bataliony stacjonowały w Użhorodzie.

W 1875 roku sztab pułku znajdował się w Lewoczy (niem. Leutschau in Ungarn). W 1878 roku został przeniesiony do Budapesztu[5], dwa lata później do Travnika[6], a w 1882 roku do Użhorodu[7]. W 1889 roku pułk (bez 4. batalionu) stacjonował w Użhorodzie i wchodził w skład 29 Brygady Piechoty należącej do 15 Dywizji Piechoty, natomiast 4. batalion był detaszowany w Mostarze i wchodził w skład 1 Brygady Górskiej należącej do 18 Dywizji Piechoty[8].

W 1893 roku pułk został przeniesiony do Wiednia i włączony w skład 25 Brygady Piechoty należącej do 13 Dywizji Piechoty. W Użhorodzie pozostał 3. batalion, który nadal wchodził w skład 29 Brygady Piechoty[9]. W następnym roku 1. batalion został przeniesiony do Wöllersdorf[10]. W 1895 roku 1. batalion został przeniesiony do Wiednia, a w jego miejsce do Wöllersdorf został skierowany 2. batalion[11]. W następnym roku 2. batalion wrócił do Wiednia[12].

W 1897 roku pułk (bez 2. i 4. batalionu) został przeniesiony do Koszyc, 2. batalion do Użhorodu, a 4. batalion detaszowany do Goražde. Pułk pozostał w składzie 29 Brygady Piechoty, natomiast detaszowany 4. batalion został podporządkowany komendantowi 8 Brygady Górskiej należącej do 1 Dywizji Piechoty[13]. W 1900 roku 4. batalion został przeniesiony z Goražde do Koszyc[14]. W 1901 roku pułk został przeniesiony do Użhorodu, a w Koszycach pozostał 1. batalion[15].

W latach 1903-1914 komenda pułku razem z 3. i 4. batalionami stacjonowała w Użhorodzie. 1. batalion w latach 1901-1903 oraz 1908-1914 w Koszycach, a w latach 1904-1907 w Zvorniku, natomiast 2. batalion w Użhorodzie w latach 1903-1909 oraz w Goražde w latach 1910-1914.

W 1914 roku pułk (bez 2. batalionu) wchodził w skład 29 Brygady Piechoty należącej do 15 Dywizji Piechoty, natomiast detaszowany 2. batalion był podporządkowany komendantowi 7 Brygady Górskiej należącej do 1 Dywizji Piechoty[16].

W czasie I wojny światowej pułk walczył z Rosjanami w Galicji w 1914 i 1915 roku. Żołnierze pułku są pochowani m.in. na cmentarzach wojennych nr: 256 w Pasiece Otfinowskiej, 264 w Szczurowej i 263 w Zaborowie.

Żołnierze edytuj

Komendanci pułku
  • płk Eduard Hayduk (1860[1] – 1866 → brygadier w 11 Dywizji we Lwowie)
  • płk Karl von Magdeburg (1866 – )
  • płk Johann Karojlović von Brondolo (1873 – 1875 → stan spoczynku)
  • płk Edmund von Zedtwitz (1875 – )
  • płk Alexander Kiszling (1876 – 1880 → komendant 57 Brygady Piechoty[17])
  • płk Ludwig Janski (1880[6] – 1882 → komendant 61 Brygady Piechoty[7])
  • płk Hugo von Schram (1882[7] – 1887[18])
  • płk Anton Franz Josef Chavanne-Wöber (1887[19] – 1892 → komendant 63 Brygady Piechoty[20])
  • płk Gustav Blondein (1892[21] – 1897 → komendant 34 Brygady Piechoty[22])
  • płk Victor Skribe (1897[23] – 1902 → komendant 37 Brygady Piechoty[24])
  • płk Blasius von Schemua (1902[25] – 1905 → komendant 55 Brygady Piechoty)
  • płk Karl Müller von Sturmthal (1905-1906)
  • płk Josef Paur (1907-1908)
  • płk Natalis Mervos (1909-1912)
  • płk Virgil Geöcz (1913 – 1914[2])
Oficerowie

Barwy edytuj

Z chwilą sformowania pułk otrzymał następujące barwy:

  • kurtka biała (niem. Röcke weiss) z bladoczerwonymi wyłogami i kołnierzem (niem. Aufschläge und Kragen blassroth), jak dla IR 65,
  • spodnie jasnoniebieskie (niem. Beinkleider lichtblau),
  • guziki białe (niem. weisse Knöpfe)[a][26].

Uwagi edytuj

  1. Zachowano ówczesną pisownię języka niemieckiego.

Przypisy edytuj

  1. a b Rocznik oficerski 1860-1861 ↓, s. 262.
  2. a b c d e Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 510.
  3. Infanterie-Regimenter 1 - 102 as at July 1914.. [dostęp 2010-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-10)].
  4. Rocznik oficerski 1867 ↓, s. 308.
  5. Rocznik oficerski 1879 ↓, s. 368.
  6. a b Rocznik oficerski 1881 ↓, s. 382.
  7. a b c Rocznik oficerski 1883 ↓, s. 398.
  8. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1890 ↓, s. 105, 123, 422.
  9. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1894 ↓, s. 97, 105, 460.
  10. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1895 ↓, s. 436.
  11. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1896 ↓, s. 454.
  12. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1897 ↓, s. 496.
  13. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1898 ↓, s. 121, 139, 498.
  14. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1901 ↓, s. 526.
  15. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1902 ↓, s. 532.
  16. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 93, 113.
  17. Rocznik oficerski 1881 ↓, s. 123.
  18. Rocznik oficerski 1888 ↓, s. 150.
  19. Rocznik oficerski 1888 ↓, s. 400.
  20. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1893 ↓, s. 101, 450.
  21. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1893 ↓, s. 450.
  22. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1898 ↓, s. 123, 157.
  23. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1898 ↓, s. 498.
  24. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1903 ↓, s. 125, 158.
  25. Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1903 ↓, s. 528.
  26. Rocznik oficerski 1867 ↓, s. 309.

Bibliografia edytuj

  • Militärschematismus des österreichischen Kaiserthumes. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1861.
  • Militärschematismus des österreichischen Kaiserthumes für 1867. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, kwiecień 1867.
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1873. Wiedeń: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1873. (niem.).
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1879. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1878.
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1881. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1880.
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1883. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1883.
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1888. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1887.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1893. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1893.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1896.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897.
  • Schematismus für das Kaiserliche und Königliche Heer und für das Kaiserliche und Königliche Kriege-Marine für 1900. Wiedeń: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1889. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1902. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1901.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1903. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1902.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
  • Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900 - 1914
  • Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 By Glenn Jewison & Jörg C. Steiner
  • Polegli na ziemiach polskich z K.u.K. Infanterie Regiment Erzherzog Peter Ferdinand Nr 66. polegli.forgen.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-17)].