– dźwięk A (nazwa solmizacyjna: la) w oktawie razkreślnej, od 1953 przyjęty jako normalny ton odniesienia przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną o częstotliwości 440 Hz[1] i opublikowany jako norma ISO 16:1975[2].

Kamerton - zazwyczaj wydaje dźwięk a¹

Dźwięk ten od „II Międzynarodowej konferencji na temat stroju”, która odbyła się w 1939 w Londynie[3], wyznacza częstotliwość równą:

Jest to tzw. strój wiedeński (w odróżnieniu od dawniej obowiązującego stroju paryskiego równego 435 Hz). W praktyce często bywa też stosowany strój nieco wyższy (442-445 Hz).

Relacja a¹ do c¹ wynosi 5:3 natomiast jego rozmiar w centach (przy założeniu c1 = 0): 900.

W minionych wiekach (ale także i dziś) wysokość dźwięku a¹ mogła być wyższa lub niższa od znormalizowanego stroju współczesnego. Zależało to zarówno od epoki, jak i praktyki poszczególnych ośrodków muzycznych[4]. Dziś np. w wykonawstwie muzyki dawnej stosuje się najczęściej strój a¹ = 415 Hz (tzw. strój barokowy), dokładnie o pół tonu niżej od a¹ = 440 Hz, oraz a¹ = 394 Hz do wykonywania muzyki starofrancuskiej[5][6].

Wynaleziony w 1711 kamerton wydaje przeważnie dźwięk a¹. Przyrząd ten był dawniej powszechnie stosowany do strojenia akustycznych instrumentów muzycznych.

Przypisy edytuj

  1. Andrzej Chodkowski (red.), Encyklopedia muzyki, Wydawnictwa Naukowe PWN, 1995, s. 423.
  2. Tor Halmrast, Tune in to ISO 16! The long and oscilating history of standard tuning frequency, „ISO Focus”, grudzień 2012, s. 25-27 (ang.).
  3. Gierard Mizgalski, Podręczna encyklopedia muzyki kościelnej, Księg. św. Wojciecha, 1959, s. 230.
  4. David Drambian: Toneurythmie Im Lichte Der Musikwissenschaft: Eine Musiksemiotische Analyse, Diplomica® Verlag GmbH, Hamburg 2008 s. 99 - tabela prezentująca wysokość stroju w różnych czasach (gł. XIX i XX w.) i ośrodkach.
  5. Barthold Kuijken: The Notation Is Not the Music: Reflections on Early Music Practice and Performance, Indiana University Press, Bloomington & Indianopolis 2013, s. 19 nn.
  6. Richard W. Griscom,David Lasocki: The Recorder: A Research and Information Guide, Routlege, New York 2012, s.222

Bibliografia edytuj

  • Ulrich Michels: Atlas muzyki Tom I. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2002, s. 16, 17. ISBN 83-7255-085-9.