Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka
Abchaska Socjalistyczna Republika Radziecka, Abchaska SRR – republika związkowa ZSRR, istniejąca w latach 1921–1931, później w składzie Zakaukaskiej FSRR.
| republika radziecka | |||||
| 1921–1931 | |||||
| |||||
| Dewiza: Пролетарии всех стран, соединяйтесь! (Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!) | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Data powstania | |||||
| Data likwidacji | |||||
| Powierzchnia |
8600 km² | ||||
| Populacja • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
23,4 os./km² | ||||
| Języki urzędowe | |||||
Położenie na mapie Związku Radzieckiego  | |||||
| 43°00′00,0000″N 41°01′00,1200″E/43,000000 41,016700 | |||||
.svg)
W związku z Rewolucją Październikową, po rozpadzie Imperium Rosyjskiego, od roku 1917 na byłych terytoriach rosyjskich nastąpiła destabilizacja struktur państwowych. Terytoria Abchazji weszły początkowo (1917) w skład Republiki Górskiej Północnego Kaukazu, a od czerwca 1918 były podporządkowane powołanej w maju 1918 roku Demokratycznej Republice Gruzji.
Powstanie republiki formalnie ogłoszono 31 marca 1921, po zajęciu Gruzji przez Armię Czerwoną. Granice republiki ustalono w sposób pokrywający się z granicami istniejących wcześniej w ramach Imperium Rosyjskiego okręgów Suchumi i Samurzakano (w Guberni Kutaisi)[1]. W grudniu 1921 roku zawarta została - na zasadach równoprawności - umowa między Abchaską SRR a Gruzińską SRR[2]. Na jej mocy Gruzińska SRR reprezentowała Abchazję, ta zaś uczestniczyła na zasadzie parytetu we wspólnej reprezentacji w relacjach zewnętrznych[3][4].
W lutym 1922 roku przewodniczącym Rady Komisarzy Ludowych (rządu) republiki został Nestor Łakoba, który pełnił tę funkcję przez cały okres istnienia republiki.
12 marca 1922 w Tbilisi władze Armeńskiej SRR, Azerbejdżańskiej SRR i Gruzińskiej SRR zawarły porozumienie o zjednoczeniu się w Federacyjny Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich Zakaukazia. Abchaska SRR jako republika związkowa była reprezentowana w tym związku, zgodnie z wcześniej zawartą umową, za pośrednictwem Gruzińskiej SRR. Związek 13 grudnia 1922 zmienił nazwę na Zakaukaską Federacyjną Socjalistyczną Republikę Radziecką. Zakaukaska FSRR 30 grudnia 1922 weszła w skład ZSRR.
1 kwietnia 1925 roku przyjęto Konstytucję Abchaskiej SRR[5], w której m.in. potwierdzono formalne pośrednictwo Gruzińskiej SRR w przynależności do związków republik: Zakaukaskiej FSRR i ZSRR[6][5]. Konstytucja stanowiła także, że Abchaska SRR jest państwem niepodległym, uprawnionym do opuszczenia struktur ponadpaństwowych[2].
19 lutego 1931, na polecenie Stalina, republikę włączono w skład Gruzińskiej SRR jako Abchaską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką (Abchaską ASRR). Wkrótce, w 1936, zlikwidowano Zakaukaską FSRR, przez co Abchazja uczestniczyła w składzie ZSRR wyłącznie jako część Gruzji.
W 1937, po śmierci Nestora Łakoby, z rozkazu Ławrientija Berii, Abchazowie zostali poddani polityce gruzinizacji. Pismo abchaskie dostosowano do zasad pisowni gruzińskiej, w szkołach wprowadzono gruziński jako język wykładowy, rdzenne abchaskie nazwy geograficzne zastąpiono gruzińskimi. Abchazom zakazano nazywać się narodem, a na skutek polityki przesiedleńczej trwającej aż do śmierci Stalina, dużą część ludności republiki zaczęli stanowić Gruzini.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Andrew Andersen (Э. Андерсен), Тающая Грузия: Территориальные изменения в годы установления и закрепления советской власти (1921-1922) na http://www.conflicts.rem33.com/GEORGIA.htm (ros.) [dostęp: 30.12.2016]
- ↑ a b Ben Fowkes, Ethnic Conflict In Abkhazia (excerpts from the book Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World, New York, 2002), na www.conflicts.rem33.com [dostęp: 30.12.2016]
- ↑ Т.М.Шамба, А.Ю.Непрошин Абхазия. Правовые основы государственности и суверенитета, 2003, [dostęp: 30.12.2016]
- ↑ Союзный договор между Социалистической Советской республикой Грузии и Социалистической Советской республикой Абхазии (Umowa związkowa między Gruzińską Socjalistyczną Republiką Radziecką a Abchaską Socjalistyczną Republiką Radziecką) z 16 grudnia 1921, w: Т.М.Шамба, А.Ю.Непрошин, Абхазия. Правовые основы государственности и суверенитета, 2003, rozdz. 4.1. [dostęp: 30.12.2016]
- ↑ a b Конституция Социалистической Советской Республики Абхазии (Konstytucja Socjalistycznej Radzieckiej Republiki Abchazji (ros.) [dostęp: 30.12.2016]
- ↑ ССР Абхазия, объединившись на основе особого союзного договора с Грузией, через нее входит в Закавказскую Социалистическую Федеративную Союзную Республику и в составе последней – в Союз Советских Социалистических Республик (rozdział I, punkt 4