Adam Szal

polski arcybiskup katolicki

Adam Jan Szal[1] (ur. 24 grudnia 1953 w Wysokiej) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor teologii, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu w latach 1996–2001, biskup pomocniczy przemyski w latach 2000–2016, arcybiskup metropolita przemyski od 2016.

Adam Szal
Ilustracja
Adam Szal (2018)
Herb duchownego Gloria Tibi Trinitas
Chwała Tobie, Trójco
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1953
Wysoka

Arcybiskup metropolita przemyski
Okres sprawowania

od 2016

Biskup pomocniczy przemyski
Okres sprawowania

2000–2016

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

31 maja 1979

Nominacja biskupia

16 listopada 2000

Sakra biskupia

23 grudnia 2000

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

23 grudnia 2000

Miejscowość

Przemyśl

Miejsce

bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela

Konsekrator

Józef Michalik

Współkonsekratorzy

Stefan Moskwa
Edward Białogłowski

Życiorys edytuj

Urodził się 24 grudnia 1953 w Wysokiej[2]. Kształcił się w miejscowym Technikum Rachunkowości Rolnej. W 1972 został przyjęty do Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. W trakcie studiów odbył zasadniczą służbę wojskową w jednostce kleryckiej w Bartoszycach (1972–1974)[3]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 31 maja 1979 w katedrze przemyskiej[3] miejscowy biskup diecezjalny Ignacy Tokarczuk[2]. W 1980 uzyskał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim magisterium z teologii. Na tej samej uczelni kontynuował studia z zakresu historii Kościoła, ukończone w 1990 uzyskaniem doktoratu na podstawie dysertacji Duchowieństwo diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego w latach 1918–1939[3].

W latach 1979–1982 posługiwał w parafii Lutcza, w latach 1982–1984 w parafii Trójcy Świętej w Krośnie, a w latach 1987–1988 w parafii Ducha Świętego w Przeworsku. W 1988 został dyrektorem Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu i wykładowcą historii Kościoła w Instytucie Teologicznym w Przemyślu. Od 1991 był prefektem alumnów przemyskiego seminarium, a w latach 1996–2001 piastował stanowisko rektora tej uczelni. W 1999 został kanonikiem gremialnym kapituły metropolitalnej, a w 2005 objął w niej funkcję prepozyta[3].

16 listopada 2000 papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji przemyskiej ze stolicą tytularną Lavellum[4][2]. Święcenia biskupie otrzymał 23 grudnia 2000 w bazylice archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu[5]. Głównym konsekratorem był Józef Michalik, arcybiskup metropolita przemyski, zaś współkonsekratorami Stefan Moskwa, biskup pomocniczy przemyski, i Edward Białogłowski, biskup pomocniczy rzeszowski[6]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Gloria Tibi Trinitas” (Chwała Tobie, Trójco)[7]. W archidiecezji przemyskiej objął urząd wikariusza generalnego[8].

30 kwietnia 2016 papież Franciszek mianował go arcybiskupem metropolitą przemyskim[9][10]. Urząd kanonicznie przejął 11 maja 2016[11], natomiast ingres do archikatedry przemyskiej odbył 21 maja 2016[12]. 29 czerwca 2016 odebrał od papieża Franciszka paliusz, który 2 lipca 2016 w archikatedrze przemyskiej nałożył mu arcybiskup Celestino Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce[13].

W strukturach Konferencji Episkopatu Polski w latach 2007–2017 był delegatem ds. Ruchu Światło-Życie[14]. W 2001 został członkiem Rady (później Komisji) ds. Misji[3][2], w latach 2008–2014 zasiadał w Komisji ds. Młodzieży[3], a w 2018 wszedł w skład Zespołu ds. Apostolstwa Trzeźwości i Osób Uzależnionych[15], dołączył także do składu Komisji Duszpasterstwa[16]. Ponadto został członkiem Komisji Nadzorczej Krajowego Biura Organizacyjnego Światowych Dni Młodzieży[17].

W 2020 konsekrował biskupa pomocniczego przemyskiego Krzysztofa Chudzia, a w 2013 był współkonsekratorem Stanisława Jamrozka, także biskupa pomocniczego przemyskiego[6].

Odznaczenia edytuj

W 2024 prezydent RP Andrzej Duda nadał mu Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[18][19].

W 2019 został wyróżniony Medalem 100-lecia Odzyskania Niepodległości[20] i Złotym Znakiem Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej[21].

Przypisy edytuj

  1. Adam Szal, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2018-08-31].[martwy link]
  2. a b c d Dzisiaj przypada 10. rocznica posługi biskupa Adama Szala. ekai.pl (arch.), 2010-12-23. [dostęp 2018-12-25].
  3. a b c d e f Biogram Adama Szala. przemyska.pl. [dostęp 2016-04-30].
  4. Nomina di Ausiliare di Przemyśl dei Latini (Polonia). press.vatican.va, 2000-11-16. [dostęp 2013-12-01]. (wł.).
  5. K.R. Prokop: Sakry i sukcesja święceń biskupich episkopatu Kościoła katolickiego w Polsce w XIX i XX wieku (na tle wcześniejszych okresów dziejowych). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2012, s. 447. ISBN 978-83-7306-593-2.
  6. a b Adam Szal w bazie catholic-hierarchy.org. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2020-05-02]. (ang.).
  7. Adam Szal na stronie archidiecezji przemyskiej. przemyska.pl. [dostęp 2021-07-04].
  8. Adam Szal na stronie archidiecezji przemyskiej. przemyska.pl (arch.). [dostęp 2021-07-04].
  9. Rinuncia dell’Arcivescovo di Przemyśl dei Latini (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2016-04-30. [dostęp 2016-04-30]. (wł.).
  10. Przemyśl: Abp Józef Michalik przechodzi na emeryturę. Bp Adam Szal – metropolitą przemyskim. episkopat.pl (arch.), 2016-04-30. [dostęp 2016-10-08].
  11. K. Rzepka: Abp Adam Szal objął kanonicznie Archidiecezję Przemyską. przemyska.pl, 2016-05-11. [dostęp 2016-05-11].
  12. Ingres abp. Adama Szala. gosc.pl, 2016-05-21. [dostęp 2016-05-21].
  13. K. Rzepka: Nałożenie paliusza abp. Adamowi Szalowi. przemyska.pl, 2016-07-03. [dostęp 2016-07-03].
  14. Delegat KEP ds. Ruchu Światło-Życie. episkopat.pl, 2018-12-25.
  15. Wybory 379. Zebrania Plenarnego KEP. episkopat.pl, 2018-06-07. [dostęp 2018-12-25].
  16. Adam Szal na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2018-12-25].
  17. Adam Szal na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl (arch.). [dostęp 2018-12-25].
  18. M.P. z 2024 r. poz. 312
  19. Odznaczenia państwowe za pielęgnowanie pamięci o Rodzinie Ulmów. prezydent.pl, 2024-03-25. [dostęp 2024-03-25].
  20. S. Gęsiorowski: Kalwaria Pacławska: Poświęcenie Alei Dębów Pamięci Kapelanów Katyńskich. przemyska.pl, 2019-05-12. [dostęp 2019-05-22].
  21. Kalwaria Pacławska: strażacy pielgrzymowali do sanktuarium pasyjno-maryjnego. ekai.pl, 2019-05-05. [dostęp 2019-05-22].

Linki zewnętrzne edytuj