Andrew Schally

biochemik amerykański pochodzenia polskiego, noblista

Andrew Schally, właśc. Andrzej Wiktor Schally (ur. 30 listopada 1926 w Wilnie)[1]amerykański biochemik i lekarz pochodzenia polskiego, laureat Nagrody Nobla[1].

Andrew Schally
Andrzej Wiktor Schally
Ilustracja
Państwo działania

Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

30 listopada 1926
Wilno

profesor
Specjalność: biochemia
Alma Mater

University of London

Uczelnia

National Institute for Medical Research,
McGill University,
Baylor University,
Tulane University

Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RP Kawaler Orderu Krzyża Południa (Brazylia)
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

Pracodawca

Veterans Affairs Medical Center (Miami),
University of Miami Miller School of Medicine

Rodzice

Kazimierz,
Maria z Łąckich

Małżeństwo

• Margaret Rachel White (rozwód)
• Ana Maria de Medeiros-Comaru

Krewni i powinowaci

Halina Schally-Ternynck (siostra)

Zarys biografii edytuj

Jest synem Kazimierza (generała Wojska Polskiego, szefa gabinetu prezydenta Mościckiego) i Marii z Łąckich. Okres II wojny światowej spędził w Rumunii, w 1945 dostał się przez Włochy i Francję do Anglii i Szkocji. Studiował chemię na University of London, następnie medycynę w londyńskim National Institute for Medical Research. W 1952 wyjechał do Kanady, gdzie uzupełniał studia na McGill University w Montrealu – w 1957 obronił doktorat i wyjechał do USA. W latach 1957–1962 pracował na uniwersytecie Baylora[2] w Waco, a od 1962 w Nowym Orleanie. Był tam kierownikiem laboratorium polipeptydów i endokrynologii w Szpitalu Weteranów oraz profesorem Tulane University. W 1962 przyjął obywatelstwo amerykańskie.

W 1975 otrzymał Nagrodę Laskera[3], a w 1977 – Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za odkrycie zjawiska wydzielania hormonów w podwzgórzu mózgu oraz badanie ich budowy i czynności, co zapoczątkowało neuroendokrynologię. Wraz z nim wyróżniony został Roger Guillemin, a niezależnie od obu naukowców połowę nagrody za badania nad RIA otrzymała Rosalyn Sussman Yalow.

Został wyróżniony doktoratem honoris causa przez blisko 20 wyższych uczelni, m.in. Uniwersytet Jagielloński[4].

W 2021 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[5].

Zobacz też edytuj

Wykaz literatury uzupełniającej: Andrew Schally.

Przypisy edytuj

  1. a b Nobelprize.org – Andrew V. Schally Autobiography (ang.) [dostęp 2011-11-11].
  2. Drugi generał w rodzinie, [w:] Olgierd Budrewicz, Między Wisłą a Missisipi, Warszawa: Polonia, 1989, strona 12.
  3. Andrew Schally w bazie Notable Names Database (ang.)
  4. rootsweb – Conversation with Andrew Victor Schally (ang.) [dostęp 2011-11-11].
  5. M.P. z 2022 r. poz. 43

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj