Andrzej Białas

polski fizyk

Andrzej Białas (ur. 26 lipca 1936 w Krakowie[1]) – polski fizyk, profesor nauk matematyczno-fizycznych, prezes Polskiej Akademii Umiejętności w latach 2001–2018.

Andrzej Białas
Data i miejsce urodzenia

26 lipca 1936
Kraków

Prezes Polskiej Akademii Umiejętności
Okres

od 2001
do 2018

Poprzednik

Kazimierz Kowalski

Następca

Jan Juliusz Ostrowski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej

Życiorys edytuj

W 1958 uzyskał magisterium z fizyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, a następnie w 1962 obronił doktorat na podstawie pracy o promieniowaniu dipola elektromagnetycznego[2]. Habilitował się w 1966, w 1976 został profesorem nadzwyczajnym, a w 1986 profesorem zwyczajnym. W pracy naukowej specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu fizyki teoretycznej i fizyki wysokich energii. Istotną tematyką jego działalności badawczej był opis wielorodnej produkcji w zderzeniach hadronów i jąder atomowych (Białasa-Błeszyńskiego-Czyża model tzw. zranionych nukleonów). Jego praca o zjawisku intermitencji (napisana wraz z Robertem Peschanskim)[3] była następnie szeroko cytowana[4].

Zawodowo związany z Instytutem Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskał w 2009 honorową profesurę tej uczelni. Był także profesorem w Instytucie Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego PAN. Członek korespondent Polskiej Akademii Nauk od 1976, a od 1986 członek rzeczywisty tej instytucji[5]. Był także członkiem Komitetu Fizyki PAN[6]. Po reaktywacji Polskiej Akademii Umiejętności został jej członkiem (jako członek krajowy czynny Wydziału III Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego). W 2001 objął funkcję prezesa PAU[4], którą sprawował do 2018. Organizował m.in. spotkania środowiska naukowego w ramach Krakowskiej Szkoły Fizyki Teoretycznej w Zakopanem[4].

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Who is who w Polsce. Wyd. III. Zug: Hübners blaues Who is who, 2004, s. 241. ISBN 3-7290-0043-8.
  2. Elżbieta Dziwisz. Życie na piątkę. „Alma Mater”. Nr 108, 2008. [dostęp 2018-01-15]. 
  3. Andrzej Białas, Robert Peschanski. Intermittency in multiparticle production at high energy. „Nuclear Physics B”. Nr 308, s. 857–867, 24 października 1988. Elsevier. (ang.). 
  4. a b c Jerzy Szwed. Profesor honorowy. „Alma Mater”. Nr 120–121, 2010. [dostęp 2012-10-07]. 
  5. Członkowie Polskiej Akademii Nauk. Białas, Andrzej. pan.pl. [dostęp 2018-01-15].
  6. Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Andrzej Białas, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2024-02-11].[martwy link]
  7. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 września 2011 r. o nadaniu orderów i odznaczenia (M.P. z 2011 r. nr 111, poz. 1116).
  8. Ordery dla zasłużonych wykładowców i pracowników naukowych UJ. prezydent.pl, 2011-10-01. [dostęp 2011-10-03].
  9. Laureaci Medalu Mariana Smoluchowskiego. ptf.fuw.edu.pl. [dostęp 2018-01-15].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj