Andrzej Mokronowski
Andrzej Mokronowski (Mokronoski) herbu Bogoria (ur. 25 maja 1713 roku, zm. 14 czerwca 1784 w Warszawie) – kuchmistrz nadworny króla Prus[2], marszałek konfederacji koronnej, marszałek i poseł ziemi warszawskiej na sejm 1776 roku[3], wojewoda mazowiecki w 1781, generał-lejtnant wojsk koronnych w 1759, generał major wojsk francuskich w 1754, generał major w 1752, generał inspektor kawalerii w 1754, poczmistrz generalny w latach 1763–1764, poseł na sejmy, członek Komisji Edukacji Narodowej w latach 1776–1784[4], starosta ciechanowski[5] i janowski[6], starosta tłumacki[7] i janowski, wolnomularz[8].
| |
 Bogoria | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
25 maja 1713[1] |
| Data i miejsce śmierci |
14 czerwca 1784 |
| Ojciec |
Konstanty Franciszek Mokronowski |
| Matka |
Ewa Bromirska |
| Żona | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Pochodził z rodziny szlacheckiej używającej herbu rodu Bogoriów i zapewne się z niego wywodzącej. Mokronoscy byli właścicielami m.in. Grodziska pod Warszawą (Grodziska Mazowieckiego). Służył w stopniu majora w pułku dragonów Stanisława Leszczyńskiego, po jego upadku udał się do Francji i przez osiem lat służył w wojsku francuskim pod dowództwem marszałków de Coigny i de Belle-Isle. Po powrocie do Polski został generałem lejtnantem, był stronnikiem partii hetmańskiej.
Jako poseł ziemi bielskiej na sejm konwokacyjny 7 maja 1764 podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności wojsk rosyjskich sejm za nielegalny[9]. W czerwcu 1764 roku musiał opuścić kraj i udał się do Berlina[8].
W 1768 pojednał się z królem Stanisławem Augustem i po powrocie do kraju otrzymał starostwo tłumackie. W 1776 został wybrany marszałkiem sejmu konfederackiego. Poseł na sejm 1778 roku z ziemi bielskiej[10]. Był członkiem Komisji Dobrego Porządku w 1780[11]. W 1781 został wojewodą mazowieckim. Na sejmie 1782 został konsyliarzem Rady Nieustającej[12]. Członek Departamentu Interesów Cudzoziemskich Rady Nieustającej w 1783[13].
Był jednym z pierwszych polskich masonów, założył lożę wolnomularską Trzech Braci w Warszawie w 1744[14]. Był Wielkim Mistrzem Wielkiego Wschodu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1784[15]. Był drugim mężem Izabelli Poniatowskiej, siostry polskiego króla Stanisława A. Poniatowskiego[8].
W 1775 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława a w 1776 Orderem Orła Białego[16][8]. Spoczął w krypcie kościoła kapucynów w Warszawie przy ul. Miodowej.
Przypisy edytuj
- ↑ Dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego
- ↑ Kazimierz Marian Morawski, Wolnomularstwo a Polska w dobie dziejowej przed rewolucją francuską, w: Pamiętnik V Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, t. I, Lwów 1930, s. 244.
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 527.
- ↑ Ambroise Jobert, Komisja Edukacji Narodowej w Polsce (1773–1794). Jej dzieło wychowania obywatelskiego, przełożyła i uzupełniła Mirosława Chamcówna, przedmową opatrzył Henryk Barycz, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1979, s. 277.
- ↑ Ciesielski mylnie podaje jako ciechanowiecki
- ↑ Tomasz Ciesielski, Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763, w: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura – urzędy – prawo – finanse, Zabrze 2011, s. 465.
- ↑ Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Wojsko koronne. Sztaby i kawaleria, Kraków 2002, s. 32-33, kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 217.
- ↑ a b c d S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).
- ↑ Józef Zaleski, Panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego do czasu Sejmu Czteroletniego, 1887, s. 21, Dyaryusz seymu convocationis siedmio-niedzielnego warszawskiego : zdania, mowy, projekta y manifesta w sobie zawierający przez sessye zebrany r.p. 1764, s. 4-6.
- ↑ Witold Filipczak, Sejm 1778 roku, Warszawa 2000, s. 348.
- ↑ Ordynacya Miasta J.K.Mci Bielska W Woiewodztwie Podlaskim Leżącego W Possesyi Uprzywileiowaney Jaśnie Oświeconey Z Xiąząt Poniatowskich Branickiey Kasztelanowy Krakowskiey, Hetmanowy Wielkiey Koronney Będącego Na Kommissyi Boni Ordinis Z Reskryptu Nayiaśnieyszego Krola [...] Stanisława Augusta [...] Przez Kommissarzow Tymże Reskryptem Wyznaczonych Roku 1779. Odprawuiącey Się, Po Rozeznaniu Licznych Okoliczności I Kategoryi Udziałana Z Aktu Kommissyi Teyże Wyięta, Warszawa 1780, s. 62.
- ↑ Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 2.
- ↑ Kolęda warszawska na rok przybyszowy 1783, Warszawa 1783, [b.n.s]
- ↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738 – 1821 poprzedzony zarysem historji wolnomularstwa polskiego i ustroju Wielkiego Wschodu Narodowego Polskiego, Kraków 1929, s. 36
- ↑ Tamże, s. 24
- ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński, Order Świętego Stanisława, Warszawa 2006, s. 183.