Anedżib

Anedżib
	faraon Egiptu
Poprzednik	Den
Następca	Semerchet
	Dane biograficzne
Dynastia	I dynastia
Miejsce spoczynku	Umm al-Kaab
Ojciec	Den
Matka	Merneit
Rodzeństwo	Semerchet (?)
Żona	Betrest
	Multimedia w Wikimedia Commons

Anedżib (lub Adżib^[1], także znany jako Hor-Anedżib, Hor-Adżib i Enezib) – władca starożytnego Egiptu z I dynastii. Według historyka Manetona, jego panowanie trwało 26 lat; według Papirusu Turyńskiego - 74 lat. Współcześnie egiptolodzy i historycy uważają, że rzeczywiście panował on ok. 8-10 lat.

Źródła archeologiczne edytuj

Aniedźib jest dobrze udokumentowany w źródłach archeologicznych. Jego imię się pojawia na inskrypcjach na naczyniach, pieczęciach na urnach oraz metkach z kości słoniowej. Wszystkie te obiekty pochodzą z Abydos i Sakkary.

Tożsamość edytuj

Informacje na temat pochodzenia i rodziny Anedżiba są szczątkowe. Uważa się, że jego ojcem mógł być jego poprzednik Den, a żoną kobieta Betrest (dlatego, że na Kamieniu z Palermo jest ona nazwana matką jego następcy Semercheta), jednakże wyraźne dowody na to nie zostały jeszcze znalezione.^{[potrzebny przypis]}

Rządy edytuj

Lata panowania:

2995 p.n.e. – ? (Grimal)
2892-2886 p.n.e. (Kwiatkowski)
2910-2890 p.n.e. (Schneider)

Był synem poprzedniego władcy Dena i królowej Merneit, jego bratem był prawdopodobnie Semerchet.

Kartus z imieniem Merbiape, Lista Królów z Abydos

Wstąpił zapewne na tron w wieku już zaawansowanym, gdyż wkrótce po objęciu władzy obchodził święto sed. Jego panowanie nie trwało długo, zapewne 10 do 12 lat. W tym czasie Anedżib zajmował się organizacją kraju, zakładając miasta i przeprowadzając co dwa lata spis ludności. Najstarszy staroegipski znany spis ludności pochodzi z czasów jego panowania. Prawdopodobnie był pierwszym władcą, który miał swoją siedzibę w Memfis. Pierwszy też wprowadził tytuł królewski „nebui”, czyli Dwaj Władcy, utożsamiający faraona z opiekunami Górnego i Dolnego Egiptu Horusem i Setem. Pochowany został w Umm el-Qaab w Abydos w skromnym grobowcu, najmniejszym wśród grobowców królów z I dynastii, a imię jego zostało w wielu miejscach zatarte. Fakty te mogą świadczyć o niechęci jego następcy i domniemanego brata Semercheta do zmarłego władcy.

^{[potrzebny przypis]}

Tytulatura edytuj

Na Liście Królów z Abydos imię władcy zapisano jako Meripubia/Meribiap, na Liście Królów z Sakkary i Papirusie Turyńskim zapis brzmi Merbapen/Merbiapen w zależności od opracowań^[2]^[1].

Królewski Protokół

serech lub Horusowe:

trl.: Anedj-ib / Adj-ib

tłum.: Bezpieczne Jest Jego Serce [Wola][1]

Złotego Horusa:

trl.: Nebui-meri-bia-pe
Nbwj-mrj-bj3-p
Der von den beiden Herren,

tłum.: Ukochany miedzianego tronu

Nebti Anedżiba odczytano jako Merpabia, tłumaczy się to jako „Ukochany Niebiańskiego Tronu^[1]”:

Imię zgodnie z zapisem na Liście Królów z Abydos: Meri-bia-pe

Imię zgodnie z zapisem na Liście Królów z Sakkary: Meri-ba-pen

U historyków późniejszych (Maneton, Synkelos) występuje pod zgrecczonymi imionami Niebais i Miebis^[3]^[2]

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c Egipt Starożytny - I Dynastia [online], www.narmer.pl [dostęp 2023-06-06] .
↑ ^a ^b BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, s. 91, ISBN 978-83-244-1042-2 .
↑ Jürgen vonJ. Beckerath Jürgen vonJ., Handbuch der ägyptischen Königsnamen, München ägyptologische Studien, München: Deutscher Kunstverlag, 1984, s. 172, ISBN 978-3-422-00832-8 [dostęp 2023-05-27] (niem.).

Bibliografia edytuj

NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, s. 62-63, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .
BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, s. 59-60, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .
Schneider Th. - „Leksykon faraonów”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2001, s. 44-45, ISBN 83-01-13479-8

[:0-1] Egipt Starożytny - I Dynastia [online], www.narmer.pl [dostęp 2023-06-06] .

[kwiatkowski-2] BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów. Życie. Legenda. Odkrycia, wyd. 2, Iskry, 2021, s. 91, ISBN 978-83-244-1042-2 .

[3] Jürgen vonJ. Beckerath Jürgen vonJ., Handbuch der ägyptischen Königsnamen, München ägyptologische Studien, München: Deutscher Kunstverlag, 1984, s. 172, ISBN 978-3-422-00832-8 [dostęp 2023-05-27] (niem.).

[1]

[2]

[3]