Anglo American

międzynarodowe przedsiębiorstwo branży wydobywczej

Anglo American plcmiędzynarodowe przedsiębiorstwo branży wydobywczej z siedzibą w Londynie (Wielka Brytania), prowadzące wydobycie metali i minerałów, w tym diamentów, miedzi, platynowców, żelaza i węgla. Działalność przedsiębiorstwa skoncentrowana jest głównie w Południowej Afryce i krajach ościennych, Ameryce Południowej oraz Australii[1].

Anglo American plc
Logo
Ilustracja
Siedziba Anglo American w Londynie, przy Charterhouse Street
Państwo

 Wielka Brytania

Siedziba

Londyn

Data założenia

1917

Forma prawna

spółka akcyjna (public limited company)

Zatrudnienie

64 000 (2020)

Giełda

London Stock Exchange

Symbol akcji

AAL

Dane finansowe (2020[1])
Przychody

30,9 mld USD

Wynik operacyjny

6,7 mld USD

Wynik netto

4,3 mld USD

brak współrzędnych
Strona internetowa
Kopalnia miedzi Collahuasi(inne języki) w Chile nocą, z lotu ptaka
Kopalnia żelaza Sishen(inne języki) w Południowej Afryce

Spółka notowana jest na Londyńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (LSE), a równolegle także (tzw. secondary listing) na giełdach w Johannesburgu (JSE), Szwajcarii (SIX), Botswanie (BSE) i Namibii (NSE). Wchodzi w skład indeksu giełdowego FTSE 100[1].

W 2020 roku wielkość przychodu wyniosła 30,9 mld USD, zysk operacyjny – 6,7 mld USD, a zysk netto – 4,3 mld USD[1]. W 2021 roku przedsiębiorstwo znalazło się na 218. pozycji w rankingu największych na świecie spółek publicznych opublikowanym przez Forbesa (na 11. pozycji wśród przedsiębiorstw brytyjskich)[a][2].

Działalność edytuj

W 2020 roku głównymi źródłami przychodów dla przedsiębiorstwa były wydobycie i sprzedaż żelaza (w 2020 roku – 7,2 mld USD), miedzi (6,8 mld USD), węgla (3,8 mld USD), palladu (3,5 mld USD), diamentów (3,4 mld USD), rodu (2,7 mld USD), platyny (1,4 mld USD), niklu (0,8 mld USD) i manganu (0,7 mld USD). Wydobycie diamentów odbywa się za pośrednictwem spółki zależnej De Beers, której Anglo American jest 85%-udziałowcem[1].

Anglo American posiada kopalnie w Południowej Afryce, Botswanie, Namibii, Zimbabwe, Brazylii, Chile, Peru, Australii i Kanadzie[3]. Wielkość zatrudnienia w 2020 roku wynosiła około 64 000, z czego 45 000 w Południowej Afryce[1].

Historia edytuj

Przedsiębiorstwo Anglo American Corporation (AAC) założone zostało w 1917 roku w Południowej Afryce przez Ernesta Oppenheimera. Pierwotnie działalność przedsiębiorstwa opierała się na wydobyciu złota w regionie Witwatersrand. Przedsięwzięcie sfinansowane zostało przy znacznym wkładzie brytyjskich i amerykańskich inwestorów, w tym J.P. Morgana[4][5], czemu zawdzięcza ono swoją nazwę[b][5]. Siedziba spółki mieściła się w Johannesburgu[6]. W 1926 roku Anglo American Corporation została największym udziałowcem spółki De Beers[c][6], prowadzącej wydobycie diamentów. Dochody z działalności De Beers, które przez większą część XX wieku było monopolistą na światowym rynku diamentów[7], wykorzystane zostały do finansowania rozwoju korporacji AAC, w tym podjęcia eksploatacji dużych złóż złota odkrytych w 1936 roku na terenie Wolnego Państwa Oranii. W 1958 roku AAC stało się największym producentem złota na świecie. Choć wydobycie złota pozostawało głównym obszarem działalności AAC, po II wojnie światowej rozpoczęto proces dywersyfikacji, rozszerzając działalność m.in. o wydobycie węgla, miedzi i uranu[8][1]. W latach 60. przedsiębiorstwo podjęło się pierwszych znaczących inwestycji poza granicami RPA, w tym w kilkunastu krajach afrykańskich, gdzie wywierało ono znaczny wpływ na sytuację ekonomiczną i polityczną[8]. W samym RPA Anglo American stało się z czasem największym przedsiębiorstwem na rynku rodzimym[9], w 1968 roku generowało 3% produktu krajowego brutto[8].

Przedsiębiorstwo było dużym beneficjentem rządowej polityki apartheidu, która zapewniała mu dostęp do taniej siły roboczej, niemniej jednak zarząd AAC w sposób otwarty ją krytykował. Exodus kapitału zagranicznego z RPA w latach 80., wynikający z nasilającej się presji międzynarodowej na ten kraj, pozwolił AAC na nabycie udziałów w różnorakich przedsiębiorstwach, m.in. w branży finansowej, ubezpieczeniowej, spożywczej i motoryzacyjnej; spółka zyskała tym samym znamiona holdingu[10][11]. W 1988 roku AAC była większościowym akcjonariuszem 85% spółek notowanych na giełdzie w Johannesburgu, o łącznej kapitalizacji wynoszącej około 60% całkowitej kapitalizacji wszystkich notowanych na niej przedsiębiorstw[11]. W tym samym roku AAC prowadziło 47% krajowej produkcji złota, 25% – węgla, ponad 50% – platyny i niemal 100% produkcji diamentów[11]. Przez cały ten okres spółka kontrolowana była przez rodzinę Oppenheimerów. Po śmierci założyciela, Ernesta Oppenheimera w 1957 roku prezesem został jego syn – Harry(inne języki), który piastował tę funkcję do 1982 roku[12].

Po upadku apartheidu w latach 90. XX wieku przedsiębiorstwo poddane zostało restrukturyzacji. Udziały w przedsięwzięciach niezwiązanych z górnictwem zostały wyprzedane. W 1999 roku siedziba przeniesiona została do Londynu, a spółka wprowadzona została pod nazwą Anglo American plc na Londyńską Giełdę Papierów Wartościowych (LSE)[9]. W 2009 roku przedsiębiorstwo zaprzestało wydobycia złota[6].

Uwagi edytuj

  1. Ranking bazuje na wielkości przychodu, dochodu, aktywów i kapitalizacji giełdowej.
  2. Anglo American Corporation – „Korporacja Anglo-Amerykańska”.
  3. Od 1929 roku Ernest Oppenheimer był prezesem obu spółek (Anglo American i De Beers). De Beers pozostawało spółką publiczną do 2001 roku, kiedy to wykupione zostało przez Anglo American (45% udziałów), rodzinę Oppenheimer (40%) oraz rząd Botswany (15%)[13]. W 2011 roku Anglo American odkupiło udziały należące do rodziny Oppenheimer, stając się udziałowcem większościowym[14].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g Integrated Annual Report 2020, Anglo American, s. 24–26, 66, 158–159, 163–164, 198, 237, 255, 261 [dostęp 2022-01-28] (ang.).
  2. 2021 Global 2000. Forbes. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  3. Where we operate. Anglo American. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  4. Sir Ernest Oppenheimer, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-01-28] (ang.).
  5. a b Anglo American’s history in South Africa. Mining Technology, 2021-02-03. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  6. a b c History. Anglo American. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  7. Edward Jay Epstein: Have You Ever Tried to Sell a Diamond?. The Atlantic, luty 1982. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  8. a b c Gold and Silver Industry. W: Dario Gaggio: The Oxford Encyclopedia of Economic History. Joel Mokyr (red.). Oxford University Press, 2005. ISBN 978-0-19-518762-5.
  9. a b Seeraj Mohamed. Anglo-American corporation and corporate restructuring in post-apartheid South Africa. „International Review of Applied Economics”. 34 (4), s. 439–455, 2020-07-04. DOI: 10.1080/02692171.2020.1773642. (ang.). 
  10. Michael A. Hiltzik: The Politics of Profit in S. Africa: Anglo American Corp. built an economic empire with diamonds, gold and progressive policies toward blacks. Now its future hinges on the dismantling of apartheid.. Los Angeles Times, 1990-07-09. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  11. a b c John Summa: Anglo-American Corporation: A pillar of apartheid. The Multinational Monitor, wrzesień 1988. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  12. Harry Oppenheimer, 91, South African Industrialist, Dies. New York Times, 2000-08-21. [dostęp 2022-01-28]. (ang.).
  13. Shareholders OK De Beers buyout. JCK Magazine, 2001-05-18. [dostęp 2023-10-28]. (ang.).
  14. Anthony DeMarco: De Beers Seeks A Return to the U.S., Moves Diamond Operations To Botswana. Forbes, 2012-08-15. [dostęp 2023-10-28].