Antoni Lubomirski (1718–1782)

wojewoda krakowski i lubelski, książę

Antoni Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. 1718, zm. 8 marca 1782) – kasztelan krakowski 1779–1782, wojewoda krakowski 1778–1779, wojewoda lubelski 1752–1778, generał-lejtnant wojsk koronnych w 1752 roku, strażnik wielki koronny 1748–1752, generał major od 1746, starosta jasielski i opatowski, starosta medycki w 1772 roku, książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego[1][2]. Marszałek dworu królewicza Karola od 1752. Właściciel Przeworska. W 1750 odznaczony Orderem Orła Białego, kawaler bawarskiego Orderu Świętego Huberta od 1737.[3]

Antoni Lubomirski
ilustracja
Herb
Szreniawa bez Krzyża
Data urodzenia

1718

Data śmierci

8 marca 1782

Ojciec

Józef Lubomirski

Matka

Teresa Mniszchówna

Żona

1.v. Apolonia Ustrzycka, 2.v. Zofia z Korwin-Krasińskich

Odznaczenia
Order Orła Białego Order św. Huberta (Bawaria)

Wierny poplecznik Wettynów. Za panowania Augusta III Sasa był członkiem frakcji dworskiej stronnictwa starorepublikańskiego[4]. 7 maja 1764 roku podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności wojsk rosyjskich sejm konwokacyjny za nielegalny[5].

Syn Józefa Lubomirskiego, wojewody czernihowskiego, i Teresy Mniszchówny. Brat Stanisława, marszałka wielkiego koronnego. Mąż 1.v. Apolonii Ustrzyckiej, a po rozwodzie 2. v. Zofii z Krasińskich, wdowie po Janie Tarło.

Bronił zwłaszcza interesów ks. Karola Krystiana, podał szereg projektów reform gospodarczych.

W czasie ostatniego bezkrólewia zwalczał Stanisława Augusta Poniatowskiego, potem pozostawał w styczności z konfederacją barską.

12 marca 1768 wraz z żoną, Zofią z Korwin-Krasińskich, ufundował kościół Matki Bożej Śnieżnej w Przeworsku oraz klasztor ss. szarytek[6].

Przypisy edytuj

  1. Tomasz Ciesielski, Generałowie wojska koronnego w latach 1717–1763, w: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura – urzędy – prawo – finanse, Zabrze 2011, s. 463.
  2. Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 225.
  3. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, 2008, s. 180.
  4. Henryk Schmitt, Dzieje panowania Stanisława Augusta, t. I, Lwów 1886, s. 104.
  5. Materiały do dziejów bezkrólewia po śmierci Augusta III i pierwszych lat dziesięciu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, t. I Lwów 1857, s. 45–49.
  6. Siostry Miłosierdzia. (2016). Historia domu w Przeworsku, https://web.archive.org/web/20181122005833/http://www.krakow.szarytki.pl/?p=1132, [dostęp 2018-11-21].

Linki zewnętrzne edytuj