Wikipedia

Badylarka pospolita

gatunek gryzonia

Badylarka pospolita[34] (Micromys minutus) – gatunek ssaka z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Eurazji.

Badylarka pospolita
Micromys minutus[1]
(Pallas, 1771)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Infratyp

żuchwowce

Nadgromada

czworonogi

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

myszy

Plemię

Rattini

Rodzaj

badylarka

Gatunek

badylarka pospolita

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[33]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasięg występowania edytuj

Badylarka pospolita występuje od północnej Hiszpanii i Wielkiej Brytanii na wschód przez Europę, Rosję i Kazachstan po północną Mongolię, Chińską Republiką Ludową, Koreę i Japonię[35].

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1771 roku niemiecki przyrodnik Peter Simon Pallas nadając mu nazwę Mus minutus[2]. Holotyp pochodził z Uljanowska, z obszaru środkowego biegu rzeki Wołga, w Rosji[36].

Obecnie uważa się, że populacje M. minutus w południowo-wschodniej Azji i południowo-zachodniej Chińskiej Republiki Ludowej[37][38] reprezentują odrębny gatunek[35], ale potrzebne są dodatkowe okazy i ocena, aby to potwierdzić i granice rozmieszczenia między tymi dwoma taksonami[35]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[35].

Etymologia edytuj

  • Micromys: gr. μικρος mikros „mały”; μυς mus, μυος muos „mysz”[39].
  • minutus: łac. minutus „mały”, od minuere „zmniejszyć się”[40].

Morfologia edytuj

 
Gniazdo badylarki

Długość ciała (bez ogona) 48–80 mm, długość ogona 39–72 mm, długość ucha 8–10 mm, długość tylnej stopy 12–16 mm; masa ciała 4–11 g[41]. Jest jednym z najmniejszych gryzoni, z długim, nieowłosionym i chwytnym ogonem. Jej ubarwienie jest żółtawe do rdzawobrunatnego, zawsze z białym brzuchem.

Ekologia edytuj

Zamieszkuje wilgotne łąki, o wysokiej trawie. Jest aktywna za dnia. Żywi się nasionami i owadami[42].

Buduje kuliste gniazda na łodygach, na wysokości 20 do 100 cm od ziemi. Jest aktywna w dzień i w nocy. Żywi się nasionami traw i ziół, pąkami i pędami roślin, jagodami, owadami oraz ziarnami. Jej okres godowy trwa od kwietnia do września, a na rok przypada od 2 do 4 miotów, po 4 do 7 młodych. Gniazda zakłada wśród łąk i pól, lubi tereny wilgotne. Ciąża samicy trwa 21 dni. Po urodzeniu młode są ślepe, otwierają oczy po 8 do 10 dniach i pozostają z matką przez dwa tygodnie, potem stają się samodzielne. W wieku pięciu tygodni są dojrzałe płciowo.

Status zagrożenia i ochrona edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern „najmniejszej troski”)[33]. W Polsce od 2011 r. objęta jest częściową ochroną gatunkową[43][44][45].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ a b Nomen nudum.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Micromys minutus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b P.S. Pallas: Reise durch verschiedene Provinzen des Rußischen Reichs. Cz. 1. St. Petersburg: Kayserl. Akademie der Wissenschaften, 1771, s. 454. (łac.).
  3. ↑ J. Hermann: Sechs und zwanzigstes Geschlecht. Die Maus. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 4: Das Stachelthier. Die Savie. Der Biber. Die Maus. Das Murmelthier. Das Eichhorn. Der Schläfer. Der Springer. Der Hafe. Der Klippschliefer. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1792, s. 661. (niem.).
  4. ↑ P. Boddaert: Elenchus animalium, volumen I: sistens quadrupedia huc usque nota, eorumque varietates: ad ductum naturae, quantum fieri potuit disposita. Roterodami: Apud C.R. Hake, 1784, s. 111. (łac.).
  5. ↑ G. White: The natural history and antiquities of Selborne, in the county of Southampton: with engravings, and an appendix. London: Printed by T. Bensley, for B. White and Son, at Horace's Head, Fleet Street, 1789, s. 43. (ang.).
  6. ↑ Kerr 1792 ↓, s. 230.
  7. ↑ Kerr 1792 ↓, s. 232.
  8. ↑ a b Hermann 1804 ↓, s. 61.
  9. ↑ Hermann 1804 ↓, s. 62.
  10. ↑ W.E. Leach: Systematic catalogue of the specimens of the indigenous mammalia and birds in the British Museum. London: Printed by Richard and Arthur Taylor, 1816, s. 8. (ang.).
  11. ↑ A.G. Desmarest: Mammalogie, ou, Description des espèces de mammifères. Cz. 2. Paris: Chez Mme. Veuve Agasse, imprimeur-libraire, 1822, s. 543, seria: Encyclopédie méthodique. (fr.).
  12. ↑ F.L.B. Ockskay. Mus pratensis, nov. sp.. „Nova Acta Physico-medica Academiae Caesareae Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosorum”. 15 (2), s. 243, 1831. (ang.). 
  13. ↑ H.R. Schinz: Europäische Fauna oder Verzeichniss der Wirbelthiere Europa’s. Cz. 1: Säugethiere und Vögel. Stuttgart: Schweizerbart, 1840, s. 70. (niem.).
  14. ↑ J.F.A. Dehne: Micromys agilis, Kleinmaus, ein neues Säugethier der Fauna von Dresden, aus der Ordnung der Nager. Hoflößnitz: Autor, 1841, s. 1. (niem.).
  15. ↑ E. de Sélys-Longchamps. [Notka bez tytułu]. „Atti della prima Reunione degli Scienzati Italiani”. 1, s. 247, 1841. (wł.). 
  16. ↑ É. Geoffroy Saint-Hilaire & F. Cuvier: Histoire naturelle des mammifères, avec figures originales, coloriées, dessinées d’après des animaux vivants. T. 7. Paris: Chez A. Belin, 1842, s. Table generale 4. (fr.).
  17. ↑ O.-G. Costa. Descrizione d’una novella specie del cenere Mus. „Annali dell’Accademia degli Aspiranti Naturalisti”. 2, s. 33, 1844. (wł.). 
  18. ↑ J. Petényi. Mus arundinacens. Petényi. Nádi egér. (Mus pratensis. Ocskay. Eohrmaus. Mus trestinorvka). „Természetrajzi Füzetek kiadja a Magyar nemzeti Muzeum”. 5, s. 142, 1882. (węg.). 
  19. ↑ Barrett-Hamilton 1899 ↓, s. 343.
  20. ↑ Barrett-Hamilton 1899 ↓, s. 344.
  21. ↑ O. Thomas. The Duke of Bedford’s zoological exploration in eastern Asia.-I. List of mammals obtained by Mr. M. P. Anderson in Japan. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1905 (4), s. 351, 1905. (ang.). 
  22. ↑ a b Н.ф Кащенко. О коллекции млекопитающих из Забайкалья. „Ежегодникъ Зоолoгическаго Музея Імператорсуй Академіи Наукъ”. 15 (3), s. 284, 1910. (ros. • łac.). 
  23. ↑ Hilzheimer 1911 ↓, s. 15.
  24. ↑ Hilzheimer 1911 ↓, s. 18.
  25. ↑ N. Kuroda. Notes on the mammal fauna of Tsushima and Iki Islands, Japan. „Journal of Mammalogy”. 3 (1), s. 43, 1922. DOI: 10.2307/1373452. (ang.). 
  26. ↑ I.J. Bolkay. Preliminary Notes on a New Mole (Talpa Hercegovinensis N.sp.) from Central Hercegovina and Diagnoses of Some New Mammals from Bosnia and Hercegovina, &c. „Novitates Musei Sarajevoensis”. 1, s. 12, 1925. (ang.). 
  27. ↑ А.И. Аргиропуло. О новом подвиде Micromys minutus Pall. (Mammalia, Rodentia) из Центрального Китая. „Доклады Академии наук СССР”. Cерия А. 1929 (10), s. 253, 1929. (ros.). 
  28. ↑ В.Э. Мартино. Заметки по экологии некоторых млекопитающих Югославии. „Записки Русского научного института в Белграде”. Вып. 2. 2, s. 60, 1930. (ros.). 
  29. ↑ N. Kuroda. A new form of Micromys from Hondo, Japan. „Journal of Mammalogy”. 14 (3), s. 243, 1933. DOI: 10.2307/1373823. (ang.). 
  30. ↑ K. Fritsche. Micromys minutus subobscurus ssp. nov. „Zeitschrift für Säugetierkunde”. 9, s. 431, 1934. 
  31. ↑ D.H. Johnson & J.K. Jones, Jr.. Three new rodents of the genera Micromys and Apodemus from Korea. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 68, s. 167, 1955. (ang.). 
  32. ↑ J. Simionescu. Studii privind sistematica si variabilitatea geografica a genului Micromys Dehne, 1841 (ord. Rodentia). „Studii şi Comunicări, Muzeal de Ştiinţele Naturii "Ion Borcea"”, s. 139–154, 1971. (rum.). 
  33. ↑ a b B. Kryštufek i inni, Micromys minutus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-20] (ang.).
  34. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 273. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  35. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 462. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  36. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Micromys minutus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-20].
  37. ↑ A.V. Abramov, I.G. Meschersky & V.V. Rozhnov. On the taxonomic status of the harvest mouse Micromys minutus (Rodentia: Muridae) from Vietnam. „Zootaxa”. 2199 (1), s. 58–68, 2009. DOI: 10.11646/zootaxa.2199.1.2. (ang.). 
  38. ↑ S.P. Yasuda, P. Vogel, K. Tsuchiya, S.-H. Han, L.-K. Lin & H. Suzuki. Phylogeographic patterning of mtDNA in the widely distributed harvest mouse (Micromys minutus) suggests dramatic cycles of range contraction and expansion during the mid- to late Pleistocene. „Canadian Journal of Zoology”. 83 (11), s. 1411–1420, 2005. DOI: 10.1139/z05-139. (ang.). 
  39. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 422, 1904. (ang.). 
  40. ↑ minutus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-20] (ang.).
  41. ↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 813–814. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  42. ↑ Encyklopedia Audiowizualna Britannica. Zoologia I: A–O. Poznań: Axel Springer Polska, 2006, s. 12. ISBN 978-83-60563-05-2.
  43. ↑ Dz.U. 2011 nr 237, poz. 1419 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2015-02-02].
  44. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
  45. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Badylarka_pospolita&oldid=71633504”