Bakterie Gram-ujemne

Bakterie Gram-ujemne (w skrócie G−) – bakterie, których ściany komórkowe nie wiążą fioletu krystalicznego, a w efekcie są wybarwiane na różowo lub czerwono w barwieniu metodą Grama[1][2].

Gram-ujemna Pseudomonas aeruginosa
Schemat budowy bakterii Gram-ujemnej: 1 – otoczka bakteryjna, 2 – zewnętrzna błona komórkowa, 3 – przestrzeń peryplazmatyczna, 4 – błona cytoplazmatyczna, 5–8 – komponenty w cytoplaźmie

W budowie komórki bakterii G−, w przeciwieństwie do Gram-dodatnich, wyróżnia się zewnętrzną błonę komórkową. Ściana komórkowa bakterii G− jest cieńsza, zawiera mniej warstw peptydoglikanu (mureiny).

Bakterie G+ zatrzymują fiolet krystaliczny i nawet po odbarwianiu acetonem lub etanolem pozostają ciemno zabarwione. Tymczasem G− wiążą niewiele fioletu i łatwo się odbarwiają. Później dobarwiane są zwykle na kolor różowy lub czerwony np. za pomocą safraniny lub fuksyny. Rozróżnianie bakterii G+ i G− sprowadza się więc do rozróżnienia czy po barwieniu, odbarwianiu i dobarwianiu są różowe lub czerwone (Gram-ujemne), czy też fioletowe do brązowych (Gram-dodatnie)[1][2].

Przykłady patogennych bakterii G+ i G−

G+ G−

gronkowce (Staphylococcus)
paciorkowce (Streptococcus)
laseczka tężca (Clostridium tetani)
laseczka wąglika (Bacillus anthracis)
maczugowiec błonicy (Corynebacterium diphtheriae)
prątek gruźlicyKocha (Mycobacterium tuberculosis)
prątek trądu (Mycobacterium leprae)

pałeczki z rodzaju Brucella
pałeczki z rodzaju Salmonella
pałeczki z rodzaju Shigella
krętek blady (Treponema pallidum)
pałeczka okrężnicy (Escherichia coli)
pałeczka dżumy (Yersinia pestis)
przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae)
pałeczka Helicobacter pylori

Przypisy edytuj

  1. a b Władysław Kunicki-Goldfinger, Życie bakterii, wyd. 7, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1998, s. 42, ISBN 83-01-12786-4, OCLC 749468298.
  2. a b The Gram Stain, [w:] Jacquelyn G. Black, Laura Black, Microbiology. Principles and explorations, wyd. 9, Hoboken, NJ 2015, s. 69, ISBN 978-1-118-74316-4, OCLC 890080205.