Bank Estonii (est. Eesti Pank) – centralny bank Estonii z siedzibą w Tallinnie, istniejący od 1919 do likwidacji podczas okupacji sowieckiej w 1940 roku. Odrodzony 1 stycznia 1990 roku przed przywróceniem niepodległości Estonii. Od maja 2004 członek Europejskiego Systemu Banków Centralnych, od 1 stycznia 2011 roku członek Eurosystemu.

Bank Estonii
Eesti Pank
Ilustracja
Data założenia

24 lutego 1919

Państwo

 Estonia

Siedziba

Tallinn

Prezes

Ardo Hansson

Rodzaj banku

Bank centralny

Strona internetowa
Estonia
Godło Estonii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Estonii

Wikiprojekt Polityka

Główna siedziba Banku Estonii w Tallinnie do 1935
Główna siedziba Banku Estonii w Tallinnie od 1935

Historia Banku Estonii edytuj

Bank Estonii został powołany do życia dekretem estońskiego rządu tymczasowego w 1919 i otrzymał prawo do emisji waluty narodowej. Początkowy kapitał banku wynosił 10 milionów marek estońskich pochodzących z zasobów skarbu państwa. Od 1921 bank rozpoczął emisję banknotów w walucie markowej. W latach 1924–1926 przygotowano reformę walutową Estonii zakładającą przejście od marki do korony estońskiej. W 1927 Bank Estonii stał się niezależną instytucją emitującą środki płatnicze, a jego kapitał stały wzrósł z 2,5 do 5 milionów koron i składał się z narodowej rezerwy w złocie i walutach obcych oraz pożyczki w wys. miliona funtów szterlingów udzielonej przez Wielką Brytanię. Nowa waluta, korona estońska, wprowadzona została do obiegu w 1928 roku. Korona została sztywno powiązana z funtem szterlingiem, który odpowiadał 18,35 korony. Po okupacji Estonii przez ZSRR w czerwcu 1940, bank został znacjonalizowany, a następnie oficjalnie zlikwidowany, a jego aktywa zostały przejęte przez republikański oddział Banku Państwowego ZSRR. Koronę estońską wymieniano po kursie 1 korona=1,25 rubla, chociaż wartość rynkowa korony wynosiła 8.10 rubli. Po zajęciu Tallinna przez wojska niemieckie, latem 1941, Bank Estonii wznowił swoją działalność. W 1943 stał się filią Gemeinschaftsbank Ostland w Rydze i działał pod nazwą Gemeinschaftsbank Estland, jednak nie miał prawa do emisji waluty. Po ponownym wkroczeniu Rosjan w 1944, sytuacja banku wróciła do stanu sprzed wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. W grudniu 1989 podjęto decyzję o odrodzeniu Banku Estonii z dniem 1 stycznia 1990 roku. Bank zajmował się od 1991 do 2010 roku emisją waluty narodowej, korony estońskiej. Po wprowadzeniu w Estonii euro rola emisyjna banku przeszła w gestię Europejskiego Banku Centralnego.

Główna siedziba Banku Estonii w Tallinnie edytuj

Budynek głównej siedziby Banku Estonii w Tallinnie przy Estonia pst 13 został wzniesiony w 1935 w stylu funkcjonalizmu. Autorami budynku byli architekci Ernst Habermann i Herbert Johanson. Gmach stał się główną siedzibą Banku Estonii od 1935 i ponownie stał się własnością Banku Estonii w 1992 roku. Sąsiedni budynek, wzniesiony w 1909 w stylu historyzmu, był główną siedzibą Banku Estonii w latach 1919–1935. Przed I wojną światową budynek stanowił lokalną filię Rosyjskiego Banku Narodowego. Został zaprojektowany przez Aleksandra Jarona i był wzorowany na podobnym banku w Petersburgu. W sąsiadującym z nim budynku przy Estonia pst 11 (były gmach Towarzystwa Kredytowego Estońskiego Rycerstwa) mieści się obecnie Muzeum Banku Estonii prezentujące interesującą ekspozycję dotyczącą dziejów Banku Estonii i emitowanych przezeń walut od 1919 roku.

Prezesi Banku Estonii od 1919 edytuj

# Portret Prezes Kadencja
Od Do
1 Mihkel Pung
(1876-1941)
marzec 1919 sierpień 1919
2 Eduard Aule
(1878-1947)
październik 1921[1] październik 1925
3 Artur Uibopuu
(1878-1930)
październik 1925 listopad 1926
4 Jüri Jaakson
(1870-1942)
listopad 1926 lipiec 1940
5 Juhan Vaabel
(1899-1971)
lipiec 1940 październik 1940
6 Martin Köstner
(1899-1977)[2]
1944 1949
7 Oskar Kerson
(1887-1980)[2]
21 stycznia 1968 31 grudnia 1980
8 Rein Otsason
(1931-2004)
28 grudnia 1989 23 września 1991
9   Siim Kallas
(1948-)
23 września 1991 27 kwietnia 1995
10   Vahur Kraft
(1961-)
27 kwietnia 1995 7 czerwca 2005
11 Andres Lipstok
(1957-)
7 czerwca 2005 7 czerwca 2012
12   Ardo Hansson
(1958-)
7 czerwca 2012 nadal

Przypisy edytuj

  1. Od sierpnia 1919 pełniący obowiązki prezesa.
  2. a b Pełniący obowiązki na emigracji.

Linki zewnętrzne edytuj