Barlinek

miasto w województwie zachodniopomorskim

Barlinek (niem. Berlinchen) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Barlinek. Najludniejsze miasto powiatu myśliborskiego. Z miastem graniczy Barlinecki Park Krajobrazowy[2].

Barlinek
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

myśliborski

Gmina

Barlinek

Prawa miejskie

1278

Burmistrz

Bernarda Lewandowska

Powierzchnia

17,55 km²

Wysokość

56 m n.p.m.

Populacja (30.06.2023)
• liczba ludności
• gęstość


13 049[1]
743,53 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 95

Kod pocztowy

74-320

Tablice rejestracyjne

ZMY

Położenie na mapie gminy Barlinek
Mapa konturowa gminy Barlinek, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Barlinek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Barlinek”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Barlinek”
Położenie na mapie powiatu myśliborskiego
Mapa konturowa powiatu myśliborskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Barlinek”
Ziemia52°59′32″N 15°12′59″E/52,992222 15,216389
TERC (TERYT)

3210014

SIMC

0935268

Urząd miejski
Niepodległości 20
74-320 Barlinek
Strona internetowa

Według danych z 31 grudnia 2019 Barlinek liczył 13 663 mieszkańców[3].

Położenie edytuj

 
Zabytkowy pomost nad Jeziorem Barlineckim

Miasto położone jest nad kanałem Młynówka i jeziorami: Barlineckim, Chmielowym i Uklejno.

Według danych z 1 stycznia 2013 powierzchnia miasta wynosi 17,55 km²[4].

Barlinek początkowo był osiedlem rybackim w Wielkopolsce, po czym został włączony do Nowej Marchii[5]. Od czasu zakończenia II wojny światowej Barlinek zaliczany jest do Pomorza Zachodniego[6].

Nazwa edytuj

Dawniej nazwą miasta było Nova Berlyn i Klein Berlin. Przed 1945 rokiem miało niemiecką nazwę Berlinchen.

Nazwa Barlinek została urzędowo wprowadzona rozporządzeniem ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r.[7] Wcześniej przez krótki okres powojenny funkcjonowała nazwa Berlinek[8][9], mająca jeszcze przedwojenną tradycję[10].

Historia edytuj

 
Fragment średniowiecznych murów miejskich

Obszary, na których leży Barlinek podlegały początkowo państwu Piastów, a następnie osada była pod władaniem książąt wielkopolskich. Istnienie słowiańskiej osady potwierdza fakt, iż w miejscu gotyckiego Kościoła Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny istniało słowiańskie grodzisko[11].

Pod koniec XIII wieku tereny te zajęła Marchia Brandenburska, a wraz z tym rozpoczęła się niemiecka kolonizacja. Margrabiowie Otto V i Albrecht III zezwolili Heinrichowi Toyte na lokalizację miasta o nazwie Nova Beryn[12]. W 1278 r. Brandenburczycy nadali osadzie prawa miejskie, a miasto stało się nadgranicznym grodem obronnym. W połowie XIV w. Barlinek otrzymał mury obronne z dwoma bramami – Myśliborską (Soldiner Tor) i Młyńską (Mühlentor). Miasto doznawało licznych klęsk żywiołowych, jak zarazy i pożary (te ostatnie aż siedmiokrotnie). Podstawowe zajęcia mieszkańców stanowiły rolnictwo i hodowla bydła.

Od 1373 pod panowaniem Korony Czeskiej. W 1402 w Krakowie zawarto układ w sprawie zakupu miasta z regionem przez Polskę, jednakże ostatecznie zostało sprzedane Krzyżakom, do których należało do 1454. W 1410 najazdy Polaków i Pomorzan. Od 1454 miasto powraca pod rządy Brandenburgii. Od tego czasu miasto nieprzerwanie pozostawało pod władzą dynastii Hohenzollernów aż do 1918 r., wchodząc od 1701 r. w skład Prus, a od 1871 r. – Niemiec. W 1467 miasto oblegały wojska pomorskie.

Z rzemiosł poważniej rozwinęło się tkactwo, sukiennictwo, lniarstwo, podupadłe w połowie XIX w. Na przełomie XVIII i XIX w. czynna była tu papiernia. Pomyślna dla rozwoju gospodarczego miasta była druga połowa XIX w. Miasto stało się wówczas znacznym ośrodkiem gospodarczym. Rozwinęły swoją produkcję: garbarnia, fabryka pługów. W 1852 wielki pożar niszczy zabudowę rynku, ratusz i wieżę kościelną. W 1898 r. Barlinek uzyskał połączenie kolejowe z Choszcznem i Myśliborzem.

31 stycznia 1945 r. miasto zdobyte zostało przez oddziały radzieckie (XII Korpus Pancerny Armii Czerwonej); w wyniku walk oraz umyślnych podpaleń zniszczeniu uległo wówczas ponad 50% zabudowy. W następstwie II wojny światowej miasto znalazło się w granicach Polski. Miejscową ludność, która pozostała w mieście, przesiedlono za Odrę, a do Barlinka sprowadzono polskich osadników. W rezultacie częściowej, powojennej odbudowy Barlinek stał się uprzemysłowionym miasteczkiem Pomorza Zachodniego.

W latach 1954–1972 miasto był siedzibą władz gromady Barlinek. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa gorzowskiego.

Zabytki edytuj

 
Kościół Niepokalanego Serca NMP
 
Kościół św. Bonifacego
  • fragmenty murów obronnych z XIV i XV w.;
  • kościół Niepokalanego Serca NMP z XIII i XIV w. (przebudowany w XIX w.);
  • domy mieszczańskie z XIX w.;
  • rynek miejski z „Gęsiarką” – fontanną wykonaną w 1912 r. przedstawiającą dziewczynkę z gęsią;
  • kościół św. Bonifacego z 1923 r.;
  • Młyn Papiernia – była fabryka papieru czerpanego, obecnie muzeum i siedziba Stowarzyszenia na Rzecz Ochrony Dziedzictwa „Młyn Papiernia”;
  • Plaża Miejska – wybudowana 1927 r. nad Jeziorem Barlineckim w unikalnym na Pomorzu stylu alpejskim
  • Szkoła Podstawowa nr 1 w Barlinku im.Tadeusza Kościuszki – została wybudowana jako klasztor, podczas II wojny światowej była szpitalem wojskowym;
  • parafialna cerkiew prawosławna Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny, wzniesiona jako kościół ewangelicki w XIX w.;
  • hala sportowa, jedna z pierwszych w Niemczech, wzniesiona w początkach XX w., 12 listopada 2010 r. na terenie hali wybuchł pożar;
  • Pałacyk Cebulowy – przedwojenna willa położona nad Jeziorem Barlineckim, później mieściła się w nim szkoła i Komenda Hufca ZHP Barlinek.

Demografia edytuj

Według danych z 30 czerwca 2009 r. miasto miało 14 162 mieszkańców[13].

Piramida wieku mieszkańców Barlinka w 2014 r.[14]

 

Kultura edytuj

 
Muzeum Regionalne
 
Pomnik gęsiarki na barlineckim rynku

Głównym animatorem działalności kulturalnej w mieście jest Barlinecki Ośrodek Kultury. Mieszczą się tutaj pracownie ceramiki unikatowej, teatralna i plastyczna, a także sekcja szachowa, krótkofalarska oraz działają zespoły taneczne. BOK jest organizatorem cyklicznych imprez: Lata Teatralnego, Ogólnopolskiego Pleneru Plastycznego i polsko-niemieckich warsztatów ceramicznych, plastycznych i teatralnych.

Na terenie miasta i gminy działa Harcerski Szczep Puszczy Barlineckiej należący do myśliborskiego hufca ZHP. Szczep składa się z 4 drużyn oraz Harcerskiego Klubu Łączności.

W Barlinku znajduje się Muzeum Regionalne.

Lokalnymi czasopismami są: Echo Barlinka, wydawane przez Towarzystwo Miłośników Barlinka oraz Puls Barlinka. Lokalne portale internetowe o charakterze informacyjnym to: Barlinek24.pl[15] oraz eBarlinek.pl[16]. Towarzystwo Miłośników Barlinka (TMB), działające w mieście od początku lat dziewięćdziesiątych, organizuje koncerty muzyki poważnej, bierze udział w festynach i interpeluje u władz samorządowych w sprawach mieszkańców dotyczących życia w Barlinku.

Każdego roku podczas Barlineckich Świętojanek wybierana jest Królowa Puszczy Barlineckiej[17].

 
Pamiątkowa tablica w miejscu zamieszkania szachowego mistrza świata Emanuela Laskera

Oświata edytuj

Szkoły podstawowe edytuj

  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki
  • Szkoła Podstawowa nr 4 im. Henryka Sienkiewicza
  • Niepubliczna Szkoła Podstawowa „Radosna”[18]

Szkoły ponadpodstawowe edytuj

  • Zespół Szkół i Placówek Oświatowych im. kpt. hm. Andrzeja Romockiego „Morro”

Inne edytuj

  • Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym „Bratek”[19]

Wspólnoty wyznaniowe edytuj

 
Cerkiew prawosławna Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny
 
Kościół św. Wojciecha BM

Kościół katolicki edytuj

Miasto jest siedzibą Dekanatu Barlinek[23].

Prawosławie edytuj

Protestantyzm edytuj

Restoracjonizm edytuj

Gospodarka edytuj

Drobny przemysł: odzieżowy i materiałów budowlanych. Zakłady przemysłu drzewnego (obecnie spółka produkcyjna Barlinek Inwestycje Sp. z o.o. należąca do Barlinek S.A. z siedzibą w Kielcach - jedna z największych tego typu firm na świecie[30]), zakład „HaCon” zajmujący się produkcją konstrukcji stalowych oraz odlewów żeliwnych (dawna huta żeliwa przy ZUO „Bomet”), METPOL-BARLINEK (należący do grupy kapitałowej HOLDING-ZREMB Gorzów S.A.) specjalizujący się w wykonawstwie spawanych i skręcanych konstrukcji stalowych, GBS Bank (dawniej GBS w Barlinku), fabryka drzwi i mebli Borne Furniture, firma ESTO produkująca tekturę, kartony oraz opakowania tekturowe, rozlewnia gazu firmy Gaspol, Nadleśnictwo Barlinek. Kiedyś istniał sporej wielkości zakład - ZUO „Bomet” zajmujący się produkcją części do okrętów[31][32]. Obecnie na tym terenie funkcjonuje kilka mniejszych firm, w tym m.in. Int. Production JCS[33].

Na terenie Barlinka utworzono podstrefę Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomiczna, obejmującą wyznaczonych 5 kompleksów[34].

Transport edytuj

 
Barlinek na planie gminy

W mieście krzyżują się dwie drogi wojewódzkie:

Przez Barlinek przebiega też nieczynna linia kolejowa Myślibórz – Choszczno.

Komunikacja miejska

Na terenie gminy Barlinek działa również komunikacja obsługiwana przez PPHU minibus.

Działające linie:

  • Górny Taras - Ogrodowa - Leśna - Szpitalna PKO - Rynek Miejski - Gorzowska Cmentarz - Myśliborska - Os. Leśnika
  • Os. Leśnika - Myśliborska - Gorzowska Cmentarz - Rynek Miejski - Szpitalna PKO - Leśna - Ogrodowa - Górny Taras - Przemysłowa - Okrętowa
  • Os. Leśnika - Myśliborska - Gorzowska Cmentarz - Jeziorna - Rynek Miejski - Szpitalna PKO - Leśna - Ogrodowa - Górny Taras
  • Jeziorna - Szosowa - Chopina SP4
  • Jeziorna - Rynek Miejski - Szpitalna PKO - Leśna
  • Jeziorna - Szosowa - Jaromierki Cmentarz - Osina - Lutówko - Jesionowo - Dziedzice
  • Jeziorna - Rynek Miejski - Krzynka - Moczydło
  • Jeziorna - Gorzowska Cmentarz - Myśliborska - Moczkowo - Okunie
  • Jeziorna - Gorzowska Cmentarz - Myśliborska - Os. Leśnika - Rychnów
  • Górny Taras - Jaromierki Cmentarz

Ponadto przewoźnicy oferują przejazdy do pobliskich miast - Pełczyc, Choszczna, Myśliborza, Gorzowa Wielkopolskiego, Lipian, Pyrzyc, a także Szczecina.

Handel edytuj

Jesienią 2020 roku, w miejscu gdzie wcześniej stał dom towarowy „Barola” otwarto w Barlinku galerie handlową Hosso. Znajduje się tam wiele sklepów takich jak Rossmann, Action, TEDi, Dealz, KiK, CCC, Sinsay, Martes Sport, 4F, kaes. Na terenie gminy znajduje się również wiele super marketów - Biedronki, Dina, Lewiatan (Centrum Handlowe Bimex), Lidl, Netto czy Delikatesy Centrum. Znajdziemy również Żabki, Rossmanna, Jawę, Naturę, Pepco, Jysk, Bricomarché i Media Expert.

Sport edytuj

Barlinek jest promowany jako „Europejska Stolica Nordic Walking”. Wokół miasta zostało wytyczonych 7 tras o zróżnicowanym stopniu trudności, łącznie 54 km[35]. Od 2013 organizuje zawody w nordic walking, w tym o randze mistrzostw Polski[36][37][38].

Dla wszystkich amatorów aktywnego wypoczynku Barlinek oferuje wiele atrakcji sportowo-rekreacyjnych: rejsy pod żaglami, pływanie łódkami, kajakami, przejażdżki konne, biegi leśne, kręgle, bogate łowiska ryb oraz leśne ostępy pełne łownej zwierzyny i owoców runa leśnego. Wydarzeniami sportowymi dużej rangi są Żeglarskie Mistrzostwa Polski w klasie Omega oraz Festiwal Szachowy im. Emanuela Laskera.

 
Trybuny na Stadionie Miejskim im. Bronisława Bagińskiego podczas meczu piłkarzy Pogoni Barlinek

Liga piłki nożnej halowej w Barlinku – cykliczny turniej „dzikich” drużyn piłkarskich.

Organizacje sportowe działające w mieście:

  • Klub Żeglarski SZTORM Barlinek
  • MKS Pogoń Barlinek – klub sportowy (Klasa okręgowa)
  • Barlinecki Klub Tenisowy
  • MLKS „Lubusz” Barlinek – filia klubu LKS „Lubusz” Słubice
  • Polski Związek Wędkarski Barlinek Koło nr 1
  • Klub Szachowy „Lasker”
  • Klub Karate „Shotokan”
  • Klub Aikido Renshu
  • Berserker’s Team Barlinek – MMA, Brazilian Jiu Jitsu, Muay Thai

W 2011 r. Barlinek wzbogacił się o nowy stadion sportowy przeznaczony dla piłkarzy i lekkoatletów. Po wielu trudnościach został on oficjalnie otwarty 2 października (modernizacji uległ stadion MKS Pogoń Barlinek, która występuje w III lidze). Obiekt wzbogacił się o bieżnię tartanową długości 400 metrów wraz z 6 torami na prostej i 4 na łukach. Przy stadionie mieszczą się także trybuny, mogące pomieścić 960 osób.

W dniach 29 maja – 1 czerwca 2014 r. miasto było gospodarzem finału XLII Ogólnopolskiego Młodzieżowego Turnieju Turystyczno – Krajoznawczego, pod patronatem PTTK.

W Barlinku urodził się tenisista Marcin Matkowski, specjalista gry podwójnej, siedmiokrotny uczestnik deblowego turnieju Masters dla 8 najlepszych debli na świecie. W Barlinku mieszka i trenuje lekkoatletka Sofia Ennaoui[39], która jest m.in. wicemistrzynią Europy w biegu na 1500 metrów. Z miastem także jest związany wielokrotny mistrz świata na żużluBartosz Zmarzlik, który mieszka w pobliskich Kinicach. Tutaj pierwszy raz zetknął się z żużlem[40] oraz zawarł związek małżeński w kościele Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny[41]. Z Barlinka pochodzi również były reprezentant Polski w piłce nożnejMarcin Kikut[42].

Polityka edytuj

 
Ratusz

Mieszkańcy Barlinka wybierają do swojej rady miejskiej 11 radnych (11 z 15). Pozostałych 4 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Barlinek. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest budynek przy ul. Niepodległości 12.

Burmistrzowie Barlinka (po 1990 r.):

Barlinek jest siedzibą Nadleśnictwa Barlinek zlokalizowanego przy ul. Tunelowej, które wchodzi w skład Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie.

Mieszkańcy Barlinka wybierają posłów na Sejm z okręgu wyborczego nr 41, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Miasta partnerskie edytuj

Lista gmin partnerskich gminy Barlinek[44]:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2023-12-02] (pol.).
  2. Barlinecki Park Krajobrazowy [online], zpkwz.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  3. Barlinek (zachodniopomorskie) w liczbach » Przystępne dane statystyczne. Polska w Liczbach. [dostęp 2023-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-07)]. (pol.).
  4. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.
  5. Słownik geografii turystycznej Polski. Maria Irena Mileska (red.). T. 1: A — N. Warszawa: Komitet dla Spraw Turystyki, 1956, s. 19. OCLC 749492289. (pol.).
  6. Władysław Jan Grabski: 300 miast wróciło do Polski. Informator historyczny, 960–1960. Wyd. 3. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1960, s. 17. OCLC 914564210. (pol.).
  7. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262, s. 6).
  8. Mapa Polski 1:1000 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1945 [1].
  9. Koleje Pomorza Przyodrzańskiego 1:1000 000 Dyr. Okręg. Kolei Państw. w Szczecinie, 1946 [2].
  10. S. Kozierowski, 1934. Atlas nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej. Poznań: Nauka i Praca. mapa.
  11. SZLAK SZACHOWEGO MISTRZA ŚWIATA EMANUELA LASKERA [online], itbarlinek.e-kei.pl [dostęp 2018-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-13].
  12. Piotr Skurzyński, „Pomorze”, Wyd. Sport i TurystykaMuza S.A., Warszawa 2007 ISBN 978-83-7495-133-3, s. 29.
  13. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-11-24. ISSN 1734-6118.
  14. Barlinek w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  15. Barlinek24.pl [online], barlinek24.pl [dostęp 2023-01-16].
  16. www.eBarlinek.pl - portal informacyjny Barlinka i Okolicy. [online], ebarlinek.pl [dostęp 2023-01-16].
  17. NIECH ŻYJE KRÓLOWA OLIWIA! [online], Barlinek24.pl, 25 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-26] (pol.).
  18. Home Page [online], szkolaradosna.edu.pl [dostęp 2023-01-27] (ang.).
  19. Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom „Bratek”. oficjalna strona [dostęp 2021-04-10].
  20. Rzymskokatolicka parafia p.w. Niep. Serca NMP Barlinek [online], kuria.pl [dostęp 2022-05-13].
  21. Rzymskokatolicka parafia p.w. św. Bonifacego Barlinek [online], kuria.pl [dostęp 2022-05-13].
  22. Rzymskokatolicka parafia p.w. św. Wojciecha BM Barlinek [online], kuria.pl [dostęp 2022-05-13].
  23. Wspólnoty parafialne | [online], kuria.pl [dostęp 2023-04-05].
  24. Dekanat Szczeciński [online], .orthodox.pl [dostęp 2022-05-13].
  25. Lista zborów [online], chwz.info.pl [dostęp 2022-05-13].
  26. Barlinek [online], luteranie.pl [dostęp 2022-05-13].
  27. Gorzów Wielkopolski [online], luteranie.pl [dostęp 2022-05-13].
  28. a b Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-15].
  29. a b Sala Królestwa ul. Podwale 6 Barlinek [online], ditel.pl [zarchiwizowane z adresu 2012-04-09]..
  30. Grupa Barlinek [online], Barlinek [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  31. Maciej Kasprzyk - ZUO Bomet Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej [online], Maciej Kasprzyk - doradca restrukturyzacyjny [dostęp 2015-12-04] (pol.).
  32. WSPOMNIENIE - PIERWSZYCH PRACOWNIKÓW FABRYKI PŁUGÓW [online], Barlinek24.pl [dostęp 2020-11-27] (pol.).
  33. INT. PRODUCTION JCS Sp. z o.o. : Produkcja i Technologia – Projekt i wykonanie na czas [online], www.int-production.pl [dostęp 2023-03-28].
  34. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2008 r. (Dz.U. z 2008 r. nr 232, poz. 1551, s. 13062–13064).
  35. CIT Barlinek – Centrum Nordic Walking [online] [dostęp 2012-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-11].
  36. Good Time - Jan Salewski, Mistrzostwa Polskie Europejskiej stolicy Nordic Walking. 5 km [online], 7 września 2013 [dostęp 2024-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2024-01-08].
  37. Good Time - Jan Salewski, Mistrzostwa Polskie Europejskiej stolicy Nordic Walking. 10 km [online], 7 września 2013 [dostęp 2024-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2024-01-08].
  38. Good Time - Jan Salewski, Mistrzostwa Polskie Europejskiej stolicy Nordic Walking. 20 km [online], 7 września 2013 [dostęp 2024-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2024-01-08].
  39. Sięgnęła po medal, ale wcześniej przeżyła dramat. "Pomyślałam, że ktoś zabiera mi moje marzenia" [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2022-10-07] (pol.).
  40. Jarosław Miłkowski, Bartek Zmarzlik... wziął kozaki mamy, by jeździć na żużlu [online], Gorzów Wielkopolski Nasze Miasto, 17 września 2022 [dostęp 2022-09-17] (pol.).
  41. Bartosz Zmarzlik złożył najważniejszą przysięgę. Piękny ślub mistrza świata! [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2022-11-18] (pol.).
  42. Marcin Kikut [online], www.90minut.pl [dostęp 2023-02-20].
  43. BERNARDA LEWANDOWSKA BURMISTRZYNIĄ BARLINKA [online], Barlinek24.pl, 22 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  44. Gminy partnerskie [online], Urząd Miejski w Barlinku [dostęp 2009-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-20] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj