Bell OH-58 Kiowa
OH-58 Kiowa (Kiowa od plemienia Indian amerykańskich) – amerykański lekki śmigłowiec rozpoznawczy produkowany przez Bell Helicopter Textron.
 Śmigłowiec OH-58D Kiowa Warrior z amerykańskiej 1 Dywizji Piechoty | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
śmigłowiec obserwacyjny i wielozadaniowy |
| Konstrukcja |
półskorupowa, ze stopów lekkich |
| Załoga |
2 pilotów |
| Historia | |
| Data oblotu |
8 grudnia 1962 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
1 × Allison 250-C30R, turbowałowy |
| Moc |
650 KM |
| Wymiary | |
| Średnica wirnika |
10,67 m |
| Długość |
12,49 m |
| Długość kadłuba |
9,93 m |
| Szerokość kadłuba |
1,97 m |
| Wysokość |
3,93 m |
| Masa | |
| Własna |
1281 kg |
| Startowa |
2041 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
241 km/h |
| Prędkość przelotowa |
222 km/h |
| Wznoszenie maks. w locie pionowym |
469 m/min |
| Pułap praktyczny |
3414 m |
| Zasięg |
556 km |
| Długotrwałość lotu | |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| karabin maszynowy kal. 12,7 mm (.50 BMG) niekierowane pociski rakietowe Hydra kal. 70 mm pociski rakietowe FIM-92 Stinger pociski rakietowe AGM-114 Hellfire | |
| Wyposażenie dodatkowe | |
| sensory podczerwieni kamery telewizyjne laserowe znaczniki celu | |
| Rzuty | |
| |
Historia edytuj
W 1960 roku Armia Stanów Zjednoczonych ogłosiła konkurs na opracowanie lekkiego śmigłowca obserwacyjnego LOH (od ang. Light Observation Helicopter), napędzanego silnikiem turbinowym i zdolnego zabrać 4 osoby. Firma Bell Helicopter Textron jako jedna z dwunastu przystąpiła do konkursu ze swoją maszyną oznaczoną OH-4/206A, która została wybrana do dalszych testów jako jeden z trzech śmigłowców, ostatecznie przegrywając z projektem firmy Hughes Helicopters, oznaczonym jako Hughes H-6.
Mimo przegranego przetargu wytwórnia Bell postanowiła rozpocząć produkcję OH-4 z przeznaczeniem na rynek cywilny pod nazwą Bell 206 JetRanger. Śmigłowiec został oblatany w grudniu 1965 roku i certyfikowany w październiku roku następnego.
W międzyczasie ze względu na problemy logistyczne firmy Hughes, które doprowadziły do znacznego podniesienia kosztów produkcji śmigłowca H-6 oraz zaangażowanie Stanów Zjednoczonych w wojnę w Wietnamie, US Army potrzebowała taniego śmigłowca, który mógłby być dostarczony w krótkim czasie, czemu nie mogła sprostać firma Hughes. Postanowiono ponowić przetarg, wybierając drugi z trzech testowanych śmigłowców, maszynę wytwórni Bell, będącą militarną wersją JetRangera i oznaczoną jako OH-58A Kiowa. Do czasu rozstrzygnięcia konkursu, producent trzeciej wytypowanej maszyny Hiller Helicopters, zbankrutował i został wykupiony przez Fairchild Engine and Airplane Corporation. Od jesieni 1969 roku wyprodukowano i dostarczono do jednostek w Wietnamie ponad 2200 śmigłowców Bell OH-58A Kiowa, które pełniły zarówno zadania obserwacyjne jak i transportowe.
Wersje śmigłowca OH-58 edytuj
OH-4 edytuj
Wersja prototypowa śmigłowca, wystawiona do konkursu w 1960 roku, która stała się bazą do budowy cywilnej wersji śmigłowca Bell 206A JetRanger.
OH-58A Kiowa edytuj
Pierwsza wersja śmigłowca, będąca militarną odmianą śmigłowca Bell 208A JetRanger. Zbudowano ponad 2200 egzemplarzy tej maszyny z przeznaczeniem do zadań obserwacyjnych i rozpoznawczych, a także transportowych dla wojsk amerykańskich walczących w Wietnamie. OH-58A pełniły również rolę śmigłowców ewakuacji medycznej (MedEvac). Bardzo często śmigłowce Kiowa współdziałały z maszynami bojowymi Bell AH-1G Cobra, prowokując ostrzał nieprzyjaciela i oznaczając pozycje wroga, dla maszyn bojowych. Niektóre śmigłowce OH-58A były uzbrojone w sześciolufowe karabiny maszynowe M134 kalibru 7,62 mm, umocowane z lewej strony kadłuba, jednak ze względu na bardzo duże wibracje przenoszone na kadłub maszyny zrezygnowano z tego rozwiązania. Innym uzbrojeniem śmigłowców Kiowa był granatnik kalibru 40 mm.
OH-58B Kiowa edytuj
W 1976 roku zbudowano 12 maszyn OH-58B przeznaczonych dla sił powietrznych Austrii, które przesłano do odbiorcy w stanie częściowo rozłożonym.
OH-58C edytuj
W 1978 roku śmigłowce OH-58A zostało zmodernizowane do standardu OH-58C poprzez wymianę silnika na mocniejszy i dodanie nowocześniejszego wyposażenia awionicznego. OH-58C był używany jako śmigłowiec rozpoznawczy towarzyszący maszynom bojowym takim jak AH-1 Cobra lub AH-64 Apache. Blisko połowę maszyn wyposażono w możliwość przenoszenia przeciwlotniczych pocisków rakietowych Stinger, ale ze względu na ubogie oprzyrządowanie optyczne i brak zdolności operowania w złych warunkach atmosferycznych ostatecznie zastąpiono je nowszą wersją OH-58D Kiowa Warrior (ang. Wojownik Kiowa).
OH-58D Kiowa Warrior edytuj
Dwumiejscowy śmigłowiec wyposażony w systemy obserwacji telewizyjnej przy słabym oświetleniu, systemy obserwacji w podczerwieni i desygnatory laserowe zabudowane w charakterystycznym kulistym zasobniku MMS (Mast Mounted Sight – celownik zamontowany na maszcie) powyżej wirnika głównego. Maszyna została przeznaczona do zadań rozpoznawczych i obserwacyjnych przy każdej pogodzie i podczas nocy z możliwością naprowadzania na cel, przy pomocy systemów laserowych, inteligentnej amunicji przenoszonej przez śmigłowce bojowe, samoloty, lub wystrzeliwanej z platform naziemnych. Przy wykorzystaniu systemu ATHS (Airborne Target Handover System – lotniczy system pośredniego naprowadzania) śmigłowiec Kiowa Warrior jest w stanie błyskawicznie przekazać koordynaty celu dla artylerii, lub innych systemów uzbrojenia wyposażonych w odpowiednie urządzenia odbiorcze. Uzbrojenie śmigłowca Kiowa Warrior stanowią pociski przeciwlotnicze Stinger, przeciwpancerne Hellfire, niekierowane pociski rakietowe Hydra kalibru 70 mm lub karabiny maszynowe kalibru .50 (12,7 mm). Pierwsze śmigłowce w wersji OH-58D dostarczono do jednostek w maju 1991 roku. Zastąpiły one przystosowane do zadań rozpoznawczych śmigłowce AH-1 Cobra i poprzednie wersje śmigłowców Kiowa, OH-58A i OH-58C wykorzystywane w oddziałach kawalerii powietrznej. 19 września 2017 roku odbył się ostatni lot śmigłowca OH-58D w barwach US Army. Maszyna przeleciała z bazy Felker Army Airfield na lotnisko w bazie Joint Base Langley–Eustis[1].