Biblioteka Narodowa Parlamentu Gruzji
Biblioteka Narodowa Parlamentu Gruzji[1] (gruz. საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა, Sakartwelos Parlamentis Erownuli Biblioteka) – biblioteka narodowa Gruzji w Tbilisi.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Gudiaszwili 3 |
| Data założenia |
1846 |
Położenie na mapie Gruzji  | |
 41°42′00″N 44°48′00″E/41,700000 44,800000
| |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
W 1846 roku powstała Biblioteka Publiczna Tbilisi, założona przez Biuro Gubernatora Generalnego. W 1848 roku biblioteka otrzymała zbiory Towarzystwa Szerzenia Umiejętności Czytania wśród Gruzinów założonego przez Dimitriego Kipianiego. W 1859 roku zbiory biblioteki liczyły 13 260 woluminów w dziewiętnastu językach. W 1851 roku z powodu powiększania się zbiorów zbudowano nowy budynek. W 1852 roku biblioteka otrzymała prawo do otrzymania dwóch bezpłatnych kopii wszystkich publikacji drukowanych na Kaukazie. W 1868 roku połączono Bibliotekę Publiczną w Tbilisi z Muzeum Kaukazu, a w 1913 zmieniono nazwę na Biblioteka Naukowa Muzeum Kaukazu[2].
W 1923 roku nastąpiła kolejna zmiana nazwy na Państwowa Biblioteka Publiczna Gruzji. W 1937 roku do biblioteki zostały przekazane zbiory Towarzystwa Upowszechniania Umiejętności Literackich, które funkcjonowało w latach 1880–1927, a kolekcja ta stała się podstawą zbiorów narodowych biblioteki[2].
W 1955 roku nastąpiła kolejna zmiana nazwy na Państwowa Biblioteka Republiki, a od 1990 roku na Biblioteka Narodowa Gruzji. 25 grudnia 1996 roku stała się Biblioteką Narodową Parlamentu Gruzji[2].
Od 1931 roku biblioteka mieści się w budynku dawnego banku nieruchomości ziemskich. Współcześnie jest to jeden z pięciu budynków, w których mieści się biblioteka[3].
W 2014 roku Gruzja uchwaliła prawo o egzemplarzu obowiązkowym. Zgodnie z nim każdy wydany druk powinien być w 4 egzemplarzach przekazany do bibliotek regionalnych, a Biblioteka Narodowa otrzymała prawo do 3 egzemplarzy[4].
Budynek dawnego banku edytuj
Gmach dawnego banku powstał na podstawie projektu opracowanego przez Henryka Hryniewskiego i rosyjskiego architekta Anatolija Kalgina. Wygrali oni konkurs ogłoszony w 1912 roku, którego warunkiem było zaprojektowanie gmachu w stylu gruzińskim[5]. Budowa trwała trzy lata i w 1915 roku budynek oddano do użytku[6], ale bank działał w nim krótko, bo do nacjonalizacji w 1917 roku[5]. Hryniewski, który był profesorem miejscowej Akademii Sztuk Pięknych, zaprojektował dekoracje wnętrz budynku. Można w nich odnaleźć elementy nawiązujące do tradycyjnej kultury gruzińskiej. Budynek obecnej Biblioteki i jej dekoracje miały wpływ na powstanie gruzińskiej szkoły architektoniczno-dekoracyjnej. Stały się bowiem wzorem do naśladowania dla gruzińskich architektów[7]. Według ekspertów budynek ten jest najlepszym przykładem interpretacji narodowego dziedzictwa architektonicznego Gruzji[6].
Biblioteka Polska edytuj
W listopadzie 2018 roku w budynku Narodowej Biblioteki Parlamentu Gruzji została otwarta Biblioteka Polska. Otwarcie miało miejsce w 80 rocznicę śmierci Hryniewskiego, który został rozstrzelany w ramach tzw. akcji polskiej przez sowietów[8]. Zbiory umieszczono w budynku głównym nadając Sali Sztuki i Literatury Polskiej imię Henryka Hryniewskiego[8]. Znalazły się tam polonika znajdujące się w zbiorach Biblioteki Narodowej Parlamentu Gruzji oraz księgozbiór związany z Polską i stosunkami polsko-gruzińskimi[9]. Remont sali sfinansowała Ambasada Polska w Gruzji[5].
Biblioteka cyfrowe edytuj
W ramach pakietu oprogramowania do budowy i dystrybucji cyfrowych kolekcji bibliotecznych Greenstone, który został opracowany i jest rozpowszechniany we współpracy z UNESCO[10] w Gruzji powstała cyfrowa kolekcja literatury gruzińskiej. Zdigitalizowano i udostępniono utwory wszystkich znanych autorów gruzińskiej literatury klasycznej[11].
W ramach biblioteki cyfrowej Iverieli zostały zdigitalizowane i udostępnione czasopisma, gazety, zdjęcia i rzadkich wydania pochodzące ze zbiorów Biblioteki Narodowej Parlamentu Gruzji[11].
Muzeum Książki edytuj
W listopadzie 2017 roku w bibliotece zostało otwarte Muzeum Książki, w którym umieszczono stałą wystawę rzadkich książek. W jednej sali jest pokazywana kolekcja najstarszych druków gruzińskich, w tym słownik gruzińsko-włoski z 1629 roku wydany w Rzymie. W drugiej sali umieszczono egzemplarze Rycerza w tygrysiej skórze wraz z przekładami na języki obce. W kolejnej sali zrekonstruowano gabinet Ilii Czawczawadze wraz z biblioteczką, a w kolejnej pokazano zbiory francuskiego orientalisty Marie-Félicité Brosseta[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Wizyta polskiej delegacji i inauguracja Instytutu Polskiego w Tbilisi [online], Studium Europy Wschodniej UW, 13 listopada 2018 [dostęp 2019-06-23].
- ↑ a b c The History of National Parliamentary Library of Georgia [online], nplg.gov.ge [dostęp 2019-06-02].
- ↑ Architecture [online], nplg.gov.ge [dostęp 2019-06-02].
- ↑ Piotrowska E. Zając R. M. Biblioteki Gruzji i Armenii – reminiscencje z wyjazdu studyjnego. BiE 2018 nr 13 [dostęp 2019-06-02].
- ↑ a b c Тайны старинного тбилисского здания - от хранилища денег до хранилища книг [online], Sputnik Грузия [dostęp 2019-06-06] (ros.).
- ↑ a b Выдающийся художник – жертва тоталитарного режима [online], ТБИЛИССКАЯ НЕДЕЛЯ, 9 maja 2017 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ros.).
- ↑ Polonik [online], www.polonika.gov.pl [dostęp 2019-06-06].
- ↑ a b Otwarcie Instytutu Polskiego w Tbilisi [online], www.polnisches-institut.at [dostęp 2019-06-06].
- ↑ Apel o książki dla Polskiej Biblioteki w Tbilisi - Portal Księgarski [online], ksiazka.net.pl [dostęp 2019-06-06].
- ↑ Factsheet :: Greenstone Digital Library Software [online], greenstone.org [dostęp 2019-06-02].
- ↑ a b Digital Library [online], nplg.gov.ge [dostęp 2019-06-02].
- ↑ Book Museum Opens at Tbilisi National Library [online], Georgia Today on the Web [dostęp 2019-06-02].