Bitwa pod Kannami (1018)

Bitwa pod Kannami (łac. Cannae, obecnie Canne della Battaglia w Apulii)  – starcie zbrojne, które miało miejsce w październiku 1018 roku, na miejscu słynnej bitwy z 216 roku p.n.e., nad brzegiem rzeki Ofanto.

Bitwa pod Kannami (1018)
Wojna Normanów z Bizancjum
Ilustracja
Zasięg terytorialny Cesarstwa za panowania Bazylego II
Czas

1018

Miejsce

Cannae, Włochy

Terytorium

Włochy

Wynik

zwycięstwo wojsk Bizancjum

Strony konfliktu
Bizancjum Normanowie

Longobardowie

Dowódcy
Bazyli Bojoannes Melos z Bari
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, po prawej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
41°17′47″N 16°09′06″E/41,296389 16,151667

Sytuacja przed bitwą edytuj

Podczas gdy cesarz Bazyli II zajęty był podbojem Bułgarii, zachodnie tereny imperium pozostawiane były często same sobie. Włoskie miasta w Apulii, formalnie pozostające pod bizantyjskim panowaniem musiały często bronić się własnymi siłami przed najazdami arabskich piratów. Musiały utrzymywać własne milicje (a nawet flotę), ale jednocześnie nie były zwolnione z wysokich podatków, płaconych do Konstantynopola. W tej sytuacji Longobardowie, poddani Cesarstwa Bizantyjskiego kilkakrotnie podejmowali próby buntu i uzyskania formalnej niezależności. Jedną z najpoważniejszych była rebelia Melosa (Melo) z Bari, rozpoczęta w 1009 roku. Udało mu się zająć Ascoli jak również Bari[1]. Kiedy po kilku latach dowódcy bizantyjscy opanowali sytuację, schronił się w Lombardii. Udało mu się przekonać do swojej sprawy pewną grupę Normanów, w większości młodszych synów bez ziemi, banitów lub awanturników. Prawdopodobnie zachęceni dodatkowo przez papieża[2] Benedykta VIII, kierowani wizją bogactw i chwały, przybyli oni w 1017 roku do Apulii. Wykorzystując zaskoczenie i lokalną przewagę liczebną, siły Melosa opanowały znaczne tereny Apulii, wypierając wojska bizantyjskie poza linię wyznaczoną przez miasta Fortore i Trani. W tej sytuacji cesarz Bazyli II, który właśnie kończył podbój Bułgarii, wysłał znaczne siły pod dowództwem katepano Bazylego Bojoannesa. Wśród tych wojsk znajdowały się również oddziały gwardii wareskiej[3].

Bitwa pod Kannami edytuj

Nad brzegami rzeki Ofanto, w miejscu historycznego zwycięstwa Hannibala, siły bizantyjskie pokonały ustępujące im liczebnie wojska powstańców longobardzkich. Normanowie ponieśli najcięższe straty, zginął również ich przywódca, Gilbert. Pozostali dowódcy uciekli i udali się na wygnanie. Mnich Amatus z Monte Cassino opisywał siły bizantyjskie jako "pszczoły które wyroiły się z ula"[4]

Konsekwencje edytuj

Odniesione zwycięstwo wzmocniło pozycję Bizancjum we Włoszech. Melos schronił się w Niemczech na dworze Henryka II, który nadał mu czysto honorowy tytuł diuka Apulii (dux Apuliae). Zmarł 23 kwietnia 1020 i został pochowany z wielkimi honorami w katedrze w Bambergu[2]. Część Normanów przeszła na żołd zwycięskiego Bojoannesa jako najemnicy. Od tego czasu coraz częściej emigrowali oni do Włoch, z czasem wykrawając dla siebie osobne księstwa.

Przypisy edytuj

  1. Reuter, s.622
  2. a b Shepard, s.558
  3. Whittow, s. 390
  4. "comme li ape quant il issent de lor lieu quant il est plein", Amatus z Monte Cassino, Storia de’ Normanni, I.22, ed. de Bartholomaeis, s. 29 (starofrancuski przekład nie zachowanej łacińskiej kroniki)

Bibliografia edytuj

  • John Julius Norwich: The Normans in the South, 1016–1130. Faber and Faber, 2011. ISBN 978-0571259649.
  • Mark Whittow: The Making of Byzantium, 600-1025. University of California Press, 1996, s. 390. ISBN 978-0520204973.
  • Timothy Reuter: The New Cambridge Medieval History (Book 3). Cambridge University Press, 2015, s. 622. ISBN 978-1107460584.
  • Jonathan Shepard: The Cambridge History of the Byzantine Empire c.500-1492. Cambridge University Press, 2009, s. 557-558. ISBN 978-0521832311.