Brema (kraj związkowy)
Brema, Wolne Hanzeatyckie Miasto Brema[3] (niem. Bremen, Freie Hansestadt Bremen) – najmniejszy pod względem powierzchni i ludności kraj związkowy Niemiec. Stolicą kraju związkowego jest miasto Brema. Leży nad dolnym biegiem i ujściem Wezery i obejmuje oddalone od siebie o około 53 km miasta (Stadtgemeinde): Brema (ok. 325 km² i ok. 569 tys. mieszkańców) i Bremerhaven (ok. 94 km² i ok. 115 tys. mieszkańców). Brema jako kraj związkowy podzielony jest na dwie enklawy na terytorium kraju związkowego Dolna Saksonia, które obejmują odpowiednio miasta Brema oraz Bremerhaven, natomiast Port Brema-Bremerhaven będący częścią miasta Brema stanowi eksklawę graniczącą z miastem Bremerhaven (patrz mapka położenia kraju związkowego).
| kraj związkowy | |||||
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Kod ISO 3166-2 |
DE-HB | ||||
| Burmistrz | |||||
| Powierzchnia |
419,38 km²[1] | ||||
| Populacja (31 Grudnia 2022) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
1633 os./km² | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| Liczba gmin |
2 | ||||
| Liczba przedstawicieli w parlamencie | |||||
| Liczba przedstawicieli w Bundesracie |
3 | ||||
Położenie na mapie Niemiec.svg)
| |||||
| Strona internetowa | |||||
_-_de_-_colored.svg)
Mimo niedużej powierzchni terytorium, kraj związkowy posiada kilka obszarów o charakterze naturalnym, służących jako miejsce wypoczynku mieszkańców obu miast. Na niektórych z nich chroniona jest rzadka roślinność nadrzeczna.
Najwyższe naturalne wzniesienie w kraju związkowym stanowi położony 32,5 m n.p.m. park Friedehorstpark w Bremie, w dzielnicy Burglesum.
Nieoficjalnym hymnem kraju związkowego jest Der Bremer Schlüssel.
Podział administracyjny edytuj
Kraj związkowy Brema dzieli się na dwie gminy miejskie (Stadtgemeinde), które dzielą się na okręgi administracyjne (Stadtbezirk), okręgi dzielą się na dzielnice (Stadtteil) a dzielnice dzielą się również na własne dzielnice (Ortsteil).
- Brema liczy 569 396 (31 grudnia 2022) i składa się z pięciu okręgów administracyjnych (Mitte, Nord, Ost, Süd i West), te z kolei podzielone są na 23 dzielnice, które podzielone są na 88 dzielnic.
- Bremerhaven liczy 115 468 mieszkańców (31 grudnia 2022) i dzieli się na dwa okręgi administracyjne (Nord i Süd), te z kolei podzielone są na dziewięć dzielnic, które podzielone są na 24 dzielnice.
Demografia edytuj
Liczba ludności w kraju związkowym na dzień 31 grudnia 2017 wynosiła 681 032 mieszkańców[4][5].
| Rok | Brema | Bremerhaven | Kraj związkowy Brema |
|---|---|---|---|
| 1946 | 377 696 | 97.000 | 474 696 |
| 1950 | 441 025 | 113.176 | 554 201 |
| 1960 | 557 461 | 140.121 | 697 582 |
| 1970 | 592 533 | 142.919 | 735 452 |
| 1980 | 555 118 | 138.728 | 693 846 |
| 1990 | 551 219 | 130.446 | 681 665 |
| 2000 | 539 403 | 120.822 | 660 225 |
| 2010 | 547 340 | 113.366 | 660 706 |
| 2011 | 544 043 | 112.982 | 656 025 |
| 2012 | 546 451 | 108.323 | 654 774 |
| 2014 | 551 767 | 110 121 | 661 888 |
| 2016 | 565 719 | 113 034 | 678 753 |
| 2017 | 568 006 | 113 026 | 681 032 |
W 1961 obcokrajowcy stanowili zaledwie 1% wszystkich mieszkańców kraju związkowego. W 1970 – 3,3%, a w 1980 w kraju związkowym mieszkało już 6,9% obcokrajowców. W 1990 obcokrajowcy stanowili już 10% mieszkańców landu, a w 2006 – 12,4%.
Polityka edytuj
Władza ustawodawcza należy w Bremie do Bürgerschaft (dosłownie: Mieszczaństwo), lokalnego parlamentu odpowiadającego landtagom dużych krajów związkowych, którego członkowie są wybierani w dwóch okręgach Brema i Bremerhaven na cztery lata w pięcioprzymiotnikowych wyborach (powszechne, równe, bezpośrednie, wolne i tajne, wedle art. 75 BremLV – Konstytucji Krajowej Bremy). 66 spośród 67 wybieranych na terenie miasta Brema posłów należy jednocześnie do rady miejskiej (przy ich wyborze obowiązuje inna ordynacja, uwzględniająca głosy wszystkich obywateli Unii Europejskiej zamieszkałych w Bremie). Poza tym władza ustawodawcza jest sprawowana bezpośrednio przez lud, który może rozstrzygać w referendach.
Władzę wykonawczą w Bremie sprawuje senat, odpowiadający rządom krajowym, na czele rządu stoi prezydent senatu.
Szczególne stosunki panują między dwoma miastami – gminami miejskimi (Stadtgemeinde) tworzącymi kraj związkowy, Bremą i Bremerhaven. Bremerhaven posiada bardzo szeroki zakres swobód, jego status miasta nie wymaga akceptacji Bürgerschaftu, ponadto posiada kompetencje w sprawach edukacji i policji, w Niemczech w zasadzie przysługujące krajom związkowym.
Od lat w prasie i w wypowiedziach polityków szczebla federalnego sugeruje się połączenie kilku północnoniemieckich krajów związkowych, przede wszystkim zaś likwidację kraju związkowego Brema, na przykład poprzez połączenie z Dolną Saksonią. W samej Bremie pomysł nie jest przyjmowany entuzjastycznie.
Gospodarka edytuj
Swoje fabryki maja tutaj m.in.: Daimler AG, Airbus, Kraft Foods Group.
Transport edytuj
Transport drogowy edytuj
Przez teren kraju związkowego przebiegają cztery autostrady: A1, A27, A270 oraz A281. Brema jako pierwszy kraj związkowy w Niemczech wprowadziła 9 kwietnia 2008 ograniczenie szybkości do 120 km/h na autostradach przebiegających przez teren landu[6]. W innych częściach Niemiec limity prędkości na autostradach nie obowiązują.
Transport lotniczy edytuj
W landzie znajdują się dwa lotniska. Międzynarodowy Port lotniczy Brema w dzielnicy Neustadt oraz lotnisko Bremerhaven w dzielnicy Fischereihafen.
Transport morski edytuj
Port Brema-Bremerhaven, to po Hamburgu drugi pod względem ilości przeładunków port morski Niemiec.
Przypisy edytuj
- ↑ Bevölkerungsstand und Bevölkerungsbewegung im Oktober 2011. statistik.bremen.de, 2012-02-19. [dostęp 2012-03-25]. (niem.).
- ↑ Daten und Fakten zur Bevölkerungsentwicklung 2020 im Land Bremen. [online] [dostęp 2021-06-27] (niem.).
- ↑ Protokół 46. posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
- ↑ Bremen Zensus Infosystem [online], www.statistik-bremen.de [dostęp 2019-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-19] (niem.).
- ↑ Statistisches Landesamt Bremen
- ↑ Koniec szaleństw na autobahnie. [w:] Motoryzacja [on-line]. Interia.pl, 10 kwietnia 2008.
Bibliografia edytuj
- Statistisches Landesamt Bremen, Brema