Brugijski Mistrz Legendy św. Urszuli
Brugijski Mistrz Legendy św. Urszuli[1] (ur. 1436, zm. 1505 w Brugii) – flamandzki malarz działający w Brugii latach 1470–1500.
 Poliptyk Legenda św. Urszuli | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka |
gotyk międzynarodowy |
Życie i działalność artystyczna edytuj
Po raz pierwszy został wyodrębniony spośród brugijskich malarzy w 1903 roku przez niemieckiego historyka sztuki Maxa Friedländera[2]. Jego przydomek pochodzi od poliptyku zawierającego dziesięć scen przedstawiających życie i śmierć św. Urszuli. Tablice zostały wykonane dla klasztoru czarnych sióstr w Brugii, prawdopodobnie przed 1483. Na takie datowanie ma wskazywać dzwonnica kościoła Notre-Dame namalowana bez jej ośmiobocznej nadbudowy powstałej w latach 1482–1486, a której etap budowy jest udokumentowany. Według Holenderskiego Instytutu Historii Sztuki, Brugijski Mistrz Legendy św. Urszuli może być identyfikowany z Pieterem Casenbrootem, który w 1460 roku został przyjęty do brugijskiej gildii wytwórców siodeł i rzeźbiarzy.
Styl mistrza nawiązuje do prac Rogiera van der Weydena oraz Hansa Memlinga. Wiele jego dzieł we wcześniejszych latach przypisywano Hugonowi van der Goesowi[3]. Brugijskiego Mistrza Legendy św. Urszuli nie należy mylić z Mistrzem Cyklu św. Urszuli z Kolonii.
Przypisywane prace[4] edytuj
Prócz poliptyku, na podstawie stylu wykonania, zmieniono atrybucje kilku innych dzieł, przypisując ich autorstwo mistrzowi.
- Legenda św. Urszuli – poliptyk: 1485, 95 × 60 cm, Groeningemuseum, Brugia:
- Tryptyk Opłakiwania Chrystusa
- Chrystus na krzyżu w towarzystwie świętych – lewe skrzydło, koniec XV wieku, 37,8 × 17,8 cm, Philadelphia Museum of Art[5];
- Zwiastowanie – lewe skrzydło (rewers) wykonane w technice grisaille przedstawiający zwiastującego Anioła. 37.8 × 17.8 cm, Philadelphia Museum of Art[6];
- Opłakiwanie Chrystusa lub Zdjęcie z Krzyża – część centralna, nie zachowana[7].
- Złożenie do grobu – prawe skrzydło
- Zwiastowanie – prawe skrzydło (rewers) wykonany w technice grisaille przedstawiający Marię Dziewicę. Prawe skrzydło przypisywane jest Mistrzowi Legendy św. Urszuli z Kolonii i znajduje się w Fitzwilliam Museum[8];
- Dyptyk:
- Portret Ludovica Portinariego (Portret donatora) – (1479–1480), 44 × 32 cm, Philadelphia Museum of Art, Filadelfia[9];
- Madonna z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1480, 41,3 × 29,7 cm, Fogg Museum, Cambridge[10];
- Portret damy z welonem – 1480–1500, 24,5 × 20,3 cm, Museum Mayer van den Bergh, Antwerpia;
- Tryptyk zwiastowania – 1483, 60 × 116 cm, Indianapolis Museum of Art[11];
- Madonna z Dzieciątkiem i z trzema donatorami – (dyptyk) 1486, 28 × 21 cm, Królewskie Muzeum Sztuk Pięknych, Antwerpia;
- Madonna z Dzieciątkiem i z czterema świętymi – 1465–1470, Krannert Art Museum, Champaign[12];
- Madonna z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1480, 36,6 × 27 cm, Muzeum Thyssen-Bornemisza, Madryt[13];
- Madonna z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1485, 32 × 22.5 cm, Los Angeles County Museum of Art[14]
- Maria z Dzieciątkiem i aniołem trzymającym pomarańczę – 1480–1500, 36 × 27 cm, kolekcja prywatna[15];
- Walka św. Michała z demonami – 1480–1500, 30 × 19,5 cm, Museum Onze-Lieve-Vrouw ter Potterie, Brugia;
- Tryptyk zwiastowania – 1490, zachowane dwa skrzydła w Middlebury College Museum of Art[16];
- Święta Weronika z chustą – 1480–1500, 31 × 25 cm, kolekcja prywatna[17];
- Aniołowie trzymający chustę Weroniki – 1480-1500, 62 × 44 cm. kolekcja prywatna;
- Madonna Tronująca z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1470–1490, 34,29 × 61,6 cm, Memorial Art Gallery, Rochester[18];
- Anna van Niewenhove prezentowana przez św. Annę – 1479–82, 49,8 × 34,3 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork[19];
- Święty Paweł z Paolo Pagagnottim; Chrystus odwiedzający swoją Matkę – skrzydła tryptyku, późne lata 1480; panel lewy 93.4 × 27.6 cm; panel prawy 93.4 × 27.3 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork[20]
- Madonna z Dzieciątkiem – 1475–99, 56.2 × 34.3 cm, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork[21]
- Madonna karmiąca – tondo, śr. 26,8 cm, Philadelphia Museum of Art[22].
- Madonna z Dzieciątkiem i dwoma aniołami – 1490, 47 × 34.5 cm, National Gallery w Londynie[23];
- Donator i jego dwóch synów z Janem Ewangelistą – lewe skrzydło tryptyku, ok. 1480 – 1485; 52.2 cm × w 29 cm Rijksmuseum, Amsterdam[24],
Przypisy edytuj
- ↑ Według RKD artysta znany jest pod kilkoma różnymi wariantami imienia: Master of the (Bruges) Legend of Saint Ursula, Meister der (Brügger) Ursula-Legende, Meester van de Legende van de Heilige Ursula, Meester van de Ursula-legende Brugs Meester van de Ursula-legende
- ↑ Max J. Friedländer, Meisterwerke der Niderlandischen Malerei des XV. und XVI. Jahrhunderts auf der Ausstellung zu Brüge, 1902 Munich z: Fifteenth- to Eighteenth-century European Paintings: France, Central Europe, the Netherlands, Spain, and Great Britain s. 88
- ↑ Nota biograficzna na Oxford Grove Art
- ↑ Lista na podstawie: Athenaeum i Web Gallery of Art
- ↑ Obraz w muzeum
- ↑ Obraz w Philadelphia Museum of Art:
- ↑ Alain Arnould, Jean Massing: Splendours of Flanders. Cambridge: Cambridge University Press, 1993. ISBN 0-521-44692-9.
- ↑ Obraz w Fitzwilliam Museum. [dostęp 2015-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Portret w muzeum
- ↑ Obraz w Fogg Art Museum
- ↑ Obraz w Indianapolis Museum
- ↑ Obraz w Krannert Art Museum
- ↑ Obraz w Muzeum Thyssen-Bornemisza
- ↑ Obraz w Los Angeles County Museum of Art
- ↑ Web Gallery of Art
- ↑ Obraz w Middlebury College Museum of Art. [dostęp 2014-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)].
- ↑ Web Gallery of Art
- ↑ Obraz w Memorial Art Gallery
- ↑ Opis obrazu w Metropolitan Museum of Art
- ↑ Opis obrazu w Metropolitan Museum of Art
- ↑ Opis obrazu w Metropolitan Museum of Art
- ↑ Obraz w muzeum
- ↑ Obraz w National Gallery
- ↑ Oraz w Rijksmuseum
Bibliografia edytuj
- Robert Genaille: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
- Colum Hourihane: The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture – tom 2. Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0195395365.
- Charles Sterling: Fifteenth- to Eighteenth-century European Paintings: France, Central Europe, the Netherlands, Spain, and Great Britain tom2. Metropolitan Museum of Art, 1998. ISBN 978-0-87099-881-2.