Bruno Maderna

Bruno Maderna
Imię i nazwisko	Bruno Maderna Grossato
Pseudonim	Brunetto
Data i miejsce urodzenia	21 kwietnia 1920 ; Wenecja
Pochodzenie	włoskie
Data i miejsce śmierci	13 listopada 1973 ; Darmstadt
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor, dyrygent
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bruno Maderna także Bruno Maderna Grossato (ur. 21 kwietnia 1920 w Wenecji, zm. 13 listopada 1973 w Darmstadt) – włoski kompozytor i dyrygent.

Życiorys edytuj

W wieku czterech lat rozpoczął naukę gry na skrzypcach. Dziadek uznał go za geniusza. Jego naukę opłacała Madame de Polignac (francuska księżna i mecenas sztuki). W wieku ośmiu lat dyrygował orkiestrą Teatru La Scala w Mediolanie i Arena di Verona. Wówczas rozpoczęła się jego kariera cudownego dziecka znanego na całym świecie jako "Brunetto" (mały Bruno). Studiował w Mediolanie (1935), Wenecji (1939) i w Rzymie (1940)

W czasie II wojny światowej uczestniczył w kampanii rosyjskiej, później wstąpił do partyzanckiego ruchu oporu. Przebywał także w obozie koncentracyjnym.

Po wojnie wykładał kompozycję w Konserwatorium Weneckim (1947–1950). Studiował również muzykę dawną, zwłaszcza średniowieczną, co stało się inspiracją dla wielu jego wczesnych dzieł. W tych latach jego klasa była bardzo liczna, znajdował się w niej także Luigi Nono (będący w tym czasie studentem prawa). Maderna dyrygował na festiwalu "Musica Viva" w Monachium zaangażowany przez Karla Amadeusa Hartmanna; była to jego pierwsza profesjonalna dyrygentura.

Podczas międzynarodowego Kursu Kompozytorskiego (Internationale Ferienkurse für Neue Musik) w Darmstadt w 1951 zorganizował zespół Internationales Kranichsteiner Kammer-Ensemble; tutaj spotkał wielu innych uznanych kompozytorów: Bouleza, Messiaena, Stockhausena, Cage’a, Pousseura i wielu wykonawców neue Musik, którzy stali się inspiracją do powstania nowych utworów (np. Musica su due dimensioni dla flecisty Severino Gazzelloniego). Maderna był eklektycznym twórcą, łączył wiele stylów muzycznych. Dyrygował dziełami Purcella Dydona i Eneasz, Wagnera Parsifal, wieloma utworami Debussy’ego i Ravela, symfoniami klasycznymi i romantycznymi; lubił także muzykę jazzową, co jest zauważalne w jego utworach (np. w operze Don Perlimplin).

Razem z Luciano Berio założył Studio di Fonologia Musicale przy RAI (Radiotelevisione Italiana); w 1955 założyli także Incontri Musicali. W latach 1957–58 wykładał technikę dodekafoniczną w Konserwatorium Mediolańskim; w tym okresie wykładał też kompozycję podczas letnich kursów muzycznych w Dartington's Summer School of Music. W 1963 uzyskał niemieckie obywatelstwo. W latach 1967–1970 wykładał dyrygenturę w salzburskim Mozarteum oraz w Konserwatorium w Rotterdamie. W 1970 uzyskał także obywatelstwo miasta Darmstadt (lecz nigdy nie zrezygnował z włoskiego obywatelstwa na rzecz niemieckiego). W 1971 i 1972 był dyrektorem Berkshire Music Center (Tanglewood MA, USA). W 1971 został dyrygentem mediolańskiej orkiestry RAI. Zmarł w 1973 w Darmstadt podczas prac nad Peleasem i Melizandą Debussy’ego.

W następnym roku Pierre Boulez napisał dla niego Rituel in Memoriam Bruno Maderna.

Twórczość edytuj

Concerto per due pianoforti e strumenti (1947–1948) – inspirowany Bartókiem
Studi per Il Processo di Franz Kafka(1950) – muzyka sceniczna
Quartetto per archi in due tempi (1955) – wpływ serializmu
Notturno (1956) i Continuo (1958) – elektroakustyczne dzieła na taśmę^[1]
Musica su due dimensioni (1952) – jeden z pierwszych utworów na instrument i taśmę, zrealizowany w studiu Uniwersytetu w Bonn^[1]
Honeyreves na flet i fortepian (1961) – dzieło zbudowane w dużej mierze z melodii fletowej i nietypowych odgłosów wydobywanych z fortepianu^[2]
Konzert fur Oboe und Kammerensemble (1962–63) – pierwszy koncert obojowy^[3]
Le Rire (1964) – na taśmę
Concerto per oboe (1967) – drugi koncert obojowy
Quadrivium (1969) – wykazuje wyraźne wpływy aleatoryczne, utwór dla czterech perkusistów i czterech grup orkiestrowych
Ausstrahlung (1971) – na głos żeński, flet i obój solo, orkiestrę i taśmę
Serenata per un satellite (1969) – dla 8 wykonawców
Grande Aulodia (1970) – na flet, obój i orkiestrę
Hyperion – poezja w formie spektaklu

Maderna napisał muzykę do pięciu włoskich filmów zrealizowanych w latach 1946–1968. Jeden z jego utworów znalazł się na ścieżce dźwiękowej filmu 2001: Odyseja kosmiczna, lecz jego nazwisko nie znalazło się w napisach końcowych.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Powstały przy udziale technika Marino Zuccheriego.
↑ To jeden z utworów, które powstały w Darmstadt dzięki znajomości z flecistą Severino Gazzellonim.
↑ Obój był ulubionym instrumentem solowym Maderny: był doskonałym „aulodycznym” medium, jakiego szukał, chcąc zbudować melodię (aulodia z greckiego słowa ‘aulos’ – ‘melodia’)

Bibliografia edytuj

Mila, Massimo: Maderna musicista europeo. Nuova Edizione, Giulio Einaudi Editore, 1999.
Kotoński, Włodzimierz: "Muzyka elektroniczna", Kraków, 2002.
Rossana Dalmonte, Mario Baroni: "Bruno Maderna, Documenti", Suvini Zerboni, Milano, 1985.
Rossana Dalmonte, Mario Baroni: "Studi su Bruno Maderna", Suvini Zerboni, Milano, 1989.
Nicola Verzina: "B. Maderna. Etude historique et critique", L'Harmattan, Paris, 2003.
Rossana Dalmonte, Marco Russo: "Bruno Maderna Studi e Testimonianze", LIM, Lucca, 2004.
Raymond Fearn: "Bruno Maderna", Harwood Academic Publishers, 1990.

Linki zewnętrzne edytuj

[:0-1] Powstały przy udziale technika Marino Zuccheriego.

[2] To jeden z utworów, które powstały w Darmstadt dzięki znajomości z flecistą Severino Gazzellonim.

[3] Obój był ulubionym instrumentem solowym Maderny: był doskonałym „aulodycznym” medium, jakiego szukał, chcąc zbudować melodię (aulodia z greckiego słowa ‘aulos’ – ‘melodia’)

[1]

[2]

[3]