Brzękowice Górne

wieś w województwie śląskim

Brzękowice Górnewieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, w gminie Psary, w sołectwie Goląsza.

Brzękowice Górne
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

będziński

Gmina

Psary

Sołectwo

Brzękowice

Liczba ludności (2022)

214[2]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

42-504[3]

Tablice rejestracyjne

SBE

SIMC

0220090

Położenie na mapie gminy Psary
Mapa konturowa gminy Psary, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Brzękowice Górne”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Brzękowice Górne”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Brzękowice Górne”
Położenie na mapie powiatu będzińskiego
Mapa konturowa powiatu będzińskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Brzękowice Górne”
Ziemia50°24′47″N 19°06′28″E/50,413056 19,107778[1]

Obiekty znajdujące się na terenie wsi to między innymi: świetlica wiejska[4] i Sala Królestwa miejscowego zboru Świadków Jehowy[5]

Historia edytuj

Miejscowość Brzynkowice (nazwa do XVIII wieku) została po raz pierwszy wzmiankowana w 1357 jako Brzmcowicze, kiedy to książę cieszyński obdarzył dziesięć wsi biskupa krakowskiego w okolicy Siewierza przywilejami.[6][7]

Nazwa miejscowości wywodzi się od domniemanej nazwy osobowej Brzynek, a ta od prasłowiańskiego określenia na jałowiec. Pod koniec XVIII wieku nazwa zaczęła się zmieniać od formy Brzynkowice do Brzękowice. Dawne Brzękowice to dzisiejsze dwie wsie Brzękowice Górne i Brzękowice-Wał. Brzękowice Dolne określone zostały w 1967 jako kolonia.[8].

Wieś biskupstwa krakowskiego w księstwie siewierskim w końcu XVI wieku[9].

Na mapie rosyjskiej z 1872 zabudowa Brzękowic ciągnęła się na północny wschód od Góry Siewierskiej, tam gdzie dziś znajdują się Brzękowice Górne i Goląsza Górna.[10] Brzękowice Dolne rozwinęły się na południowy wschód od Góry Siewierskiej, na drodze do Gołąszy, dziś Gołąszy Dolnej.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Najstarsza zabudowa Brzękowic, czyli Brzękowice Górne stanowią dziś część sołectwa Gołąsza. Natomiast od młodsza część Brzękowice-Wał i Brzękowice Dolne tworzą sołectwo Brzękowice. Do podziału tych dwóch wsi doszło 31 grudnia 2016[11].

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 11565
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 100 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Gmina Psary w liczbach. psary.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-27)]. psary.pl
  5. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-05-22].
  6. Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej ś. Wacława, 1874, s. 266
  7. Brzynkowice, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  8. Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. I A-B. Kraków: Polska Akademia Nauk, Instytut Języka polskiego, 1996, s. 395. ISBN 83-85579-34-6.
  9. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
  10. maps.arcanum.com
  11. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 23 grudnia 2016 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2017-01-01].