Charles Le Brun

Charles Le Brun (Lebrun) (ochrz. 24 lutego 1619 w Paryżu, zm. 12 lutego 1690, tamże) – francuski malarz, architekt i dekorator okresu baroku, współtwórca stylu Ludwika XIV.

Charles Le Brun

Nicolas Largillière, Portret Charlesa Le Bruna (1683-86)
Data i miejsce śmierci	12 lutego 1690 Paryż
Narodowość	francuska
Dziedzina sztuki	malarstwo, architektura
Epoka	barok

Kanclerz Séguier na koniu (ok. 1670), Luwr Paryż

Portret Nicolasa Le Bruna (ok. 1635), Rezidenzgalerie Salzburg

Wniebowzięcie NMP (lata 70. XVII w.), Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Życiorys

Był synem rzeźbiarza Nicolasa Le Bruna. Od 1632 uczył się u François Perriera, dwa lata później u Simona Voueta. W 1637 wyjechał do Fontainebleau. W 1638 uzyskał tytuł malarza nadwornego. W l. 1642-45 przebywał w Rzymie, gdzie kształcił się u Poussina, ulegając zarazem wpływowi Pietra da Cortony. W 1646 wrócił do Paryża. W 1648 uczestniczył w założeniu Akademii Królewskiej, której został profesorem, a od 1668 rektorem. W roku 1664, dzięki poparciu Jean-Baptiste Colberta, ministra Ludwika XIV, został mianowany pierwszym malarzem królewskim, a w 1663 generalnym kustoszem królewskich zbiorów sztuki oraz pierwszym dyrektorem Manufacture des Gobelins.

Według jego koncepcji powstały Galeria Zwierciadlana, salony Wojny i Pokoju oraz Schody Ambasadorów w Wersalu. Ozdobił Galerię Apollina w Luwrze i Galerię Herkulesa w hôtelu Lambert. Dekorował również pałace w Sceaux i w Marly-le-Roi. W 1667 opublikował pracę o ekspresji w sztuce pt. Méthode pour apprendre à dessiner les passions.

Malował liczne obrazy sztalugowe o tematyce mitologicznej, religijnej, alegorycznej i historycznej, portrety oraz kartony do tapiserii (serie: Żywioły, Pory roku, Historia Ludwika XIV, Historia Aleksandra Wielkiego, Królewskie pałace). Jego styl łączył w sobie cechy klasycyzmu Poussina i dojrzałego baroku włoskiego. Cechuje go dążenie do przepychu i monumentalizmu, realizowane paletą miedzianych i ciemnobłękitnych, przyszarzałych odcieni.

Jego uczniami byli m.in.: Charles de La Fosse, Jean Jouvenet i René Antoine Houasse.

Dzieła artysty

• Portret Nicolasa Le Bruna - (ok. 1635) Salzburg, Rezidenzgalerie
• Chrystus na krzyżu - (1637), Moskwa, Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie
• Męczeństwo św. Jana przed Porta Latina - (ok. 1641), olej na płótnie 282 x 224 cm, Paryż, St. Nicolas du Chardonnet
• Pieta - (1643-45), Paryż, Luwr
• Dedal i Ikar - (1645-46), Petersburg, Ermitaż
• Męczeństwo św. Andrzeja - (1646-47), Los Angeles, J. Paul Getty Museum
• Ukamienowanie św. Szczepana - (1647), Paryż, Katedra Notre-Dame
• Ukrzyżowanie św. Andrzeja - (1651), Paryż, Katedra Notre-Dame
• Pokutująca Magdalena - (1655), Paryż, Luwr
• Święta Rodzina ze śpiącym Dzieciątkiem Jezus - (1655), Paryż, Luwr
• Ofiara Jefty - (ok. 1656), Florencja, Galeria Uffizi
• Śmierć Meleagra - (ok. 1658), Paryż, Luwr
• Triumf Wiary - (1658-60), Pałac w Vaux-le-Vicomte,
• Herkules - (1658-61), Pałac w Vaux-le-Vicomte,
• Kanclerz Séguier na koniu - (1661), Paryż, Luwr
• Ukrzyżowanie z aniołami - (ok. 1660), Paryż, Luwr
• Wjazd Aleksandra do Babilonu - (ok. 1664), olej na płótnie 450 x 707 cm, Paryż, Luwr
• Ludwik XIV adorujący zmartwychwstałego Chrystusa - (1674), Lyon, Musée des Beaux-Arts
• Apoteoza Ludwika XIV - (1677), Budapeszt, Muzeum Sztuk Pięknych
• Wniebowzięcie NMP - lata 70 XVII w., Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
• Podniesienie krzyża - (1685), Troyes, Musée des Beaux-Arts
• Upadek zbuntowanych aniołów - (przed 1685), Dijon, Musée des Beaux-Arts
• Adoracja pasterzy - (1689), Paryż, Luwr
• Aleksander i Poros – Paryż, Luwr
• Autoportret – Florencja, Galeria Uffizi
• Henri de Turenne – Wersal, Paryż
• Ludwik XIV – Paryż, Luwr
• Rzeź niewiniątek – Londyn, Dulwich Picture Gallery
• Uczta u Szymona – Wenecja,

Bibliografia

• Barok, AlbertA. Rovira (red.), MariaM. Mach (tłum.), Łódź: Galaktyka, 1999, ISBN 83-87914-03-7, OCLC 830299699 .brak strony (książka)
• WendyW. Beckett WendyW., 1000 arcydzieł, EwaE. Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3, OCLC 749354342 .brak strony (książka)
• A. Dulewicz, Encyklopedia sztuki francuskiej, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN; WAiF 1997, ISBN 83-01-12330-3
• Janusz Janowski, Le Brun Charles, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 10, Lublin: Tow. Nauk. KUL, 2004, ISBN 83-7306-195-9
• Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3
• Krystyna Secomska, Malarstwo francuskie XVII w., Warszawa: WAiF, 1985, ISBN 83-221-0219-4
• Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, Arcydzieła malarstwa europejskiego, Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, ISBN 978-3-8331-2131-9
• Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy, t. 2, Warszawa: HPS, 2006, ISBN 978-83-60688-16-8